Жаңа туған нәрестелердің тыныс алу жүйесі толық жетілмегендіктен, олардың өмірге келуі кейде қиындықтарға ұшырауы мүмкін. Әсіресе шала туған немесе асқынулармен туылған балаларда тыныс алу жүйесінің қалыпты жұмыс істемеуі жиі кездеседі. Бұл жағдайда реанимация бөліміндегі медбикелердің рөлі өте маңызды, себебі олар нәрестенің өмірін сақтап қалуда негізгі міндет атқарады.
Жаңа туған нәрестелердің тыныс алу жүйесінің ерекшеліктері
Жаңа туған нәрестелердің өкпесі өмірге келу кезінде толық дамып жетілмейді, әсіресе шала туған балаларда. Өкпенің толық ашылмауы немесе тыныс алу жолдарының бітелуі нәрестенің тыныс алуына кедергі келтіреді. Осы кезеңде тез арада дұрыс медициналық көмек көрсетілмесе, бала өміріне қауіп төнуі мүмкін.
Реанимациядағы медбикенің рөлі
Медбикелер жаңа туған нәрестелерге реанимация бөлімінде арнайы дайындықтан өткен мамандар болып табылады. Олардың негізгі міндеттері:
- Тыныс алу жолдарын қамтамасыз ету
Нәрестенің тыныс алу жолдарының ашық болуын қамтамасыз ету – медбикенің бірінші кезектегі міндеті. Жаңа туған нәрестенің тыныс алу жолдары сұйықтықтармен немесе шырышпен бітеліп қалуы мүмкін, бұл жағдайды шешу үшін медбике арнайы аспаптармен тыныс алу жолдарын тазартып, ауа жолдарын ашуы қажет. - Оттегімен қамтамасыз ету
Егер нәрестенің тыныс алуы қалыпты болмаса, медбике оған оттегі беруді ұйымдастырады. Тыныс алуды қолдау үшін арнайы құрылғылар (CPAP – тұрақты қысыммен ауа беру жүйесі) және механикалық желдету аппараты қолданылады. Медбике бұл құрылғылардың дұрыс жұмысын бақылап, оттегінің қажетті мөлшерде берілуін қадағалайды. - Интубация және жасанды желдету
Кейде нәрестенің өздігінен тыныс алуына мүмкіндік болмаған жағдайда, медбикелер интубация процедурасын жүргізуге көмектеседі. Бұл процедура кезінде нәрестенің тыныс алу жолдарына арнайы түтік енгізіліп, өкпе жасанды желдету аппараты арқылы жұмыс істейді. Медбике бұл процедураның дұрыс орындалуын және құрылғының жұмысын бақылап отырады. - Қанның газ құрамын бақылау
Реанимация бөліміндегі медбикелер қанның оттегімен қанығуын және көмірқышқыл газының деңгейін үнемі қадағалап отыруы тиіс. Бұл көрсеткіштер нәрестенің тыныс алу жүйесінің қаншалықты тиімді жұмыс істеп жатқанын көрсетеді. Егер көрсеткіштер қалыптан ауытқыса, медбике дәрігермен бірге қажетті шаралар қабылдайды. - Гигиеналық күтім және инфекцияның алдын алу
Тыныс алу құрылғыларын пайдалану кезінде инфекция қаупі артады, сондықтан медбикелер гигиеналық ережелерді қатаң сақтауы тиіс. Құрылғылардың тазалығы мен стерильділігі үнемі бақыланады, ал нәрестенің жағдайы асқынулардың алдын алу мақсатында тұрақты түрде тексеріліп отырады. - Ата-аналармен байланыс
Реанимация бөлімінде жатқан нәрестелердің ата-аналары көбінесе уайымға салынады. Медбике ата-аналарға түсінікті тілмен нәрестенің жағдайы туралы ақпарат беріп, олардың сұрақтарына жауап беріп, психологиялық қолдау көрсетеді. Бұл ата-аналарға сенімділік береді және емдеуге деген оң көзқарасты қалыптастырады.
Қорытынды
Жаңа туған нәрестелердің тыныс алуын қолдау – бұл реанимациядағы күрделі және маңызды процесс. Медбикелердің кәсіби біліктілігі мен уақытылы көрсеткен көмегі нәрестелердің өмірін сақтап қалуға зор ықпал етеді. Олардың реанимациядағы рөлі тек медициналық көмек көрсетумен шектелмейді, сонымен қатар ата-аналарға эмоционалдық қолдау көрсетіп, баланың өмірін жақсартуға көмектеседі.
Авторлар:
Кесикбаева Гульмира Сарсенгалиевна, Жансақтау нәрестелер бөлімі медбикесі
Несипбаева Айдана Максутовна, Жансақтау нәрестелер бөлімі медбикесі
Несіпқазинова Бақтыгүл Сатыбалдықызы , Нәрестелерді жетілдіру бөлімі медбикесі
МШЖҚ «Облыстық перинаталдық орталық» МҚК, Талдыкорған, Жетісу Облысы
