Кесар тілігі арқылы босану – күрделі хирургиялық операция, сондықтан босанғаннан кейінгі кезеңде әйелдің денсаулығы мен тіліктердің қалпына келуіне ерекше назар аудару қажет. Тігістерге дұрыс күтім жасау қалпына келу процесін жылдамдатады, ауырсынуды азайтады және асқынулардың алдын алады. Бұл мақалада кесар тілігінен кейінгі тігістерге күтім жасау бойынша акушерлердің ұсыныстарын қарастырамыз.
- Тігістердің алғашқы бақылауы
Кесар тілігінен кейінгі алғашқы күндерде әйелдің тігістері мұқият бақылауды қажет етеді. Акушерлер босанғаннан кейінгі алғашқы күндері тігістердің жағдайын тұрақты түрде тексереді, өйткені бұл кезеңде инфекциялар мен асқынулардың пайда болу қаупі жоғары.
Жараның жағдайын бақылау: Акушерлер тіліктің түсін, ісінуін және қан ағуын қадағалайды. Тігістердің айналасында ауырсыну немесе ыңғайсыздық күшейсе, акушерге дереу хабарлау қажет.
- Гигиена және тазалық
Кесар тілігінен кейінгі күтімнің басты аспектілерінің бірі – жараның тазалығын сақтау. Инфекцияның алдын алу үшін тігістерді таза және құрғақ ұстау өте маңызды.
Тігістерді тазалау: Тігіс аймағын акушердің ұсыныстарына сәйкес жұмсақ тазарту керек. Жұмсақ сабынды пайдаланып, жараны жылы сумен жууға болады. Жараны қатты сүртуге болмайды, оны таза матамен немесе стерильді дәке таңғышымен жеңіл сүрту қажет.
Стерильді таңғыштар: Акушерлер тігістердің жағдайына байланысты стерильді таңғыштарды қолдануды ұсынады. Бұл таңғыштар инфекцияның алдын алуға және жараның таза болуына көмектеседі.
- Ауырсынуды азайту және ыңғайсыздықпен күресу
Кесар тілігінен кейін тігістердің аймағында ауырсыну мен ыңғайсыздық болуы мүмкін. Акушерлер ауырсынуды азайту үшін келесі кеңестер береді:
Ауырсынуды басатын дәрілер: Акушерлердің ұсынған ауырсынуды басатын дәрілерін қолдану арқылы ауырсынуды жеңілдетуге болады. Дегенмен, дәрігердің рұқсатынсыз дәрі-дәрмек қолдануға болмайды.
Дұрыс демалыс: Тігістердің тез жазылуы үшін демалу өте маңызды. Акушерлер әйелге алғашқы күндері артық қимылдамауға және өз денесіне көп жүктеме түсірмеуге кеңес береді. Аяқ-қолды көбірек көтеріп, жату арқылы ауырсынуды азайтуға болады.
Дұрыс қозғалыс: Алғашқы күндерден бастап ауыр қимылдардан аулақ болу керек. Акушерлер әйелге отыру, тұру және жату кезінде тігістерге зақым келтірмейтін дұрыс позаларды ұсынады. Қимылдау барысында белді қолмен ұстап, тілдігі бар аймаққа қолдау көрсетуге болады.
- Асқынулардың алдын алу
Кесар тілігі операциясынан кейінгі асқынулардың алдын алу үшін акушерлер белгілі бір шараларды орындауды ұсынады. Бұл тіліктің дұрыс жазылып, асқынусыз қалпына келуіне көмектеседі.
Инфекция белгілерін тану: Акушерлер тігістерде инфекцияның дамуын ерте анықтау маңызды екенін түсіндіреді. Қызару, ісіну, іріңнің пайда болуы немесе дене температурасының көтерілуі инфекцияның белгісі болуы мүмкін. Мұндай жағдайда акушерге немесе дәрігерге дереу хабарласу керек.
Қан айналымын жақсарту: Акушерлер әйелдерге көп қозғалмауға кеңес бергенімен, денедегі қан айналымын жақсарту үшін жеңіл серуендеуге рұқсат береді. Бұл қанның ұйып қалуын болдырмауға және қалпына келу процесін жылдамдатуға көмектеседі.
- Қоректену және сұйықтық қабылдау
Операциядан кейін дененің тез қалпына келуі үшін дұрыс тамақтану маңызды рөл атқарады. Акушерлер әйелге қажетті қоректік заттарға бай тамақтану рационын ұсынады.
Ақуызға бай тағамдар: Ақуыздар жасушалардың қалпына келуіне көмектесетін негізгі элементтердің бірі болып табылады. Сондықтан акушерлер емізетін әйелдерге ақуызға бай тағамдарды, мысалы, ет, балық, жұмыртқа және бұршақ тұқымдастарды көп тұтынуға кеңес береді.
Сұйықтық тұтыну: Дене сұйықтығын толықтыру және жалпы қалпына келу процесін жақсарту үшін көп су ішу қажет. Бұл әсіресе емізетін әйелдер үшін өте маңызды.
- Қозғалыс және жаттығулар
Тігістер жазылғаннан кейін дененің қалыпқа келуі үшін жеңіл физикалық жаттығуларды бастауға болады. Акушерлер әйелдерге алғашқы жаттығуларды қашан бастау керектігін айтып, оны қалай дұрыс орындау керектігін көрсетеді.
Жеңіл жаттығулар: Алғашқы апталарда жеңіл жаттығуларды ғана жасау керек. Жаяу серуендеу немесе жеңіл созылу жаттығулары қан айналымын жақсартып, дененің қалпына келуіне көмектеседі.
- Киім таңдау
Кесар тілігінен кейін ыңғайлы киім таңдау өте маңызды. Киім тігістерге қысым жасамай, тыныс алуға мүмкіндік беретін жұмсақ әрі кең болуы керек.
Мақтадан жасалған киімдер: Акушерлер мақтадан жасалған киімдерді киюге кеңес береді, өйткені ол жараны тітіркендірмейді және теріге жақсы әсер етеді.
Белдіктің орнына кең киімдер: Жіңішке белдігі бар киімдерден аулақ болып, операциядан кейінгі алғашқы кезеңде кең киімдер киген дұрыс.
Қорытынды
Кесар тілігінен кейінгі тігістерге дұрыс күтім жасау әйелдің тез қалпына келуі және асқынулардың алдын алуы үшін өте маңызды. Акушерлердің ұсынымдарына сәйкес гигиенаны сақтау, ауырсынуды азайту, дұрыс қозғалыс жасау және денені қалпына келтіру шараларын орындау – әйелдің тез жазылуына септігін тигізеді. Тігістерге мұқият күтім жасап, акушерлердің ұсыныстарын орындау арқылы әйелдер денсаулығын нығайтып, қалыпты өмірге тезірек орала алады.
Авторы: Апетова Ардак Кимурановна, акушерка послеродовое отделение
Есембаев Жанар Мажиновна, старшая акушерка послеродовое отделение
ГКП на ПХВ Областной перинатальный центр г. Талдыкорган