Автор:
Шуиншинова Гулдария Аскербаевна
ГКП на ПХВ «Алакольская ЦРБ», стоматология медбикесі
Кіріспе
Ауыз қуысының денсаулығы – жалпы ағза денсаулығының ажырамас бөлігі. Тістердің жағдайы жүрек-қантамыр жүйесіне, ас қорыту жүйесіне және иммунитетке әсер етеді. Сондықтан стоматологқа уақытылы бару көптеген аурулардың алдын алады. Бірақ көп адамдар тіс дәрігеріне тек ауырсыну пайда болғанда ғана барады, бұл үлкен қателік.
Стоматологқа қаншалықты жиі бару керектігі адамның жасына, жалпы денсаулық жағдайына және тіс күтіміне байланысты. Бұл мақалада тіс дәрігеріне барудың маңыздылығы мен ұсынылатын жиілігі туралы толық ақпарат беріледі.
1. Стоматологиялық тексерудің маңызы
Көптеген тіс аурулары ерте кезеңдерде симптомсыз өтеді. Тек арнайы құралдармен ғана анықталатын проблемалар бар. Егер тіс дәрігеріне тұрақты түрде барып тұрсаңыз, стоматолог:
- Ерте кезеңде кариес, пульпит, гингивит сияқты ауруларды анықтайды.
- Қызыл иек пен тіс арасындағы тіс тасын тазалайды.
- Тіс эмалінің жағдайын бағалап, қажетті фторлау немесе профилактикалық өңдеу жүргізеді.
- Тістердің дұрыс орналасуын бақылайды және ортодонтиялық кеңес береді.
Егер тексеруді уақытылы жүргізбесе, ауру асқынып, оны емдеу қиындайды және қымбатқа түседі.
2. Стоматологқа барудың ұсынылатын жиілігі
2.1. Ересектерге арналған ұсыныстар
- Жылына кемінде 2 рет профилактикалық тексеруден өту керек.
- Егер тіс эмалі сезімтал болса немесе бұрын пломбалар салынған болса, әр 4-6 ай сайын дәрігерге бару ұсынылады.
- Тіс тасының жиналуына бейім адамдарға әр 6 ай сайын кәсіби тазалау (ультрадыбыстық тазалау) жүргізу қажет.
- Егер сізде диабет, жүрек аурулары, әлсіреген иммунитет болса, стоматологқа жиі қаралу керек, өйткені созылмалы аурулар тіс пен қызыл иек денсаулығына әсер етеді.
2.2. Балаларға арналған ұсыныстар
- Баланың алғашқы тісі шыққаннан кейін 6 ай ішінде алғашқы тексеру керек.
- 1 жастан бастап әр 6 ай сайын стоматологқа бару ұсынылады.
- Егер баланың тістері қисық немесе шайнау кезінде проблемалар болса, ерте жастан ортодонтқа қаралу қажет.
2.3. Жүкті әйелдерге арналған ұсыныстар
Жүктілік кезінде әйел ағзасында гормоналды өзгерістер орын алып, қызыл иек қанай бастайды, кариес тез дамиды. Сондықтан:
- Жүктілікті жоспарлау кезінде стоматологқа қаралу қажет.
- Жүктілік кезінде кемінде 1 рет тіс дәрігеріне бару ұсынылады.
- Егер тіс ауруы пайда болса, ерте кезеңдерде емделгені дұрыс, өйткені инфекция ана мен бала денсаулығына зиян келтіруі мүмкін.
2.4. Егде жастағы адамдарға арналған ұсыныстар
- Егер адамда протездер немесе импланттар болса, оларды әр 6 ай сайын тексеріп тұру керек.
- Егде жаста сүйек тығыздығы төмендейді, сондықтан пародонтит және тістердің түсуі қаупі жоғары. Сол себепті тіс дәрігеріне тұрақты түрде барып, профилактикалық күтім жасау қажет.
3. Стоматологиялық тексерулерде не жасалады?
Стоматологқа барғанда келесі процедуралар орындалады:
- Ауыз қуысының жалпы тексерісі – дәрігер тіс жегісінің, қабынудың, тіс тасын анықтайды.
- Рентген диагностикасы – жасырын кариес, тіс түбірінің қабынуы немесе тіс түбіріндегі кисталарды анықтауға көмектеседі.
- Тіс тастарын тазарту – ультрадыбыстық тазалау, AirFlow процедурасы немесе химиялық тазарту арқылы тістерді зиянды қабаттардан тазартады.
- Фторлау және реминерализация – тіс эмалін нығайтуға арналған емдеу жүргізіледі.
- Кариес пен басқа да тіс ауруларын емдеу – қажет болған жағдайда емдеу процедуралары тағайындалады.
4. Тіс дәрігеріне жиі қаралуға себеп болатын жағдайлар
Кейбір адамдар стоматологқа жиі баруды қажет ететін қауіп факторларына ие:
- Кариеске бейімділік – егер сіздің тісіңіз жиі тесіле берсе, емдеуден кейін де кариес қайта пайда болса, сізге тұрақты стоматологиялық бақылау қажет.
- Тіс сезімталдығы – суық немесе ыстық тағамға жоғары сезімталдық болса.
- Қызыл иек аурулары – гингивит немесе пародонтит белгілері байқалса (қанайтын, ісінген қызыл иек).
- Брекеттер, импланттар, протездер – оларды күтіп ұстау үшін стоматологқа жиі бару керек.
- Созылмалы аурулар – қант диабеті, остеопороз, иммун тапшылығы бар адамдарда тіс ауруларының даму қаупі жоғары.
5. Стоматологқа баруды кейінге қалдырудың қауіптілігі
Көптеген адамдар тіс дәрігеріне тек ауырсыну пайда болғанда ғана барады. Бірақ бұл кеш болуы мүмкін, өйткені:
- Кариес асқынып, пульпитке айналады (тіс түбірінің инфекциясы).
- Қызыл иек қабынуы пародонтитке ұласуы мүмкін, нәтижесінде тіс түсіп қалады.
- Жасырын инфекция бүкіл ағзаға таралуы мүмкін (микробтардың қан арқылы таралуы).
- Емдеу қымбатқа түседі – ерте кезеңде қарапайым пломбамен емделетін тіс кейіннен эндодонтиялық емдеуді немесе имплантацияны қажет етуі мүмкін.
Қорытынды
Стоматологқа уақытылы қаралу – тіс пен қызыл иектің саулығын сақтаудың ең жақсы тәсілі. Жылына кемінде 2 рет профилактикалық тексеруден өтіп, ауыз қуысына дұрыс күтім жасау көптеген ауыр тіс ауруларының алдын алады.
Егер сіз ұзақ уақыт стоматологқа бармаған болсаңыз, дәл қазір дәрігерге жазылу – тістеріңіздің денсаулығын сақтаудың алғашқы қадамы болмақ!
