Авторлар:Ешенова Макпал Ашимханқызы, Жалпы тәжірибелік дәрігер, Көксу аудандық орталық ауруханасы
Марданова Айдана Мысаевна, Жалпы тәжірибелік дәрігер, Көксу аудандық орталық ауруханасы
Мухамеджанова Акмарал Сейткалиевна, Жалпы тәжірибелік дәрігер, Көксу аудандық орталық ауруханасы
Кіріспе
Жүрек тоқтауы – шұғыл медициналық көмек қажет ететін өмірге қауіп төндіретін жағдай. Бұл жағдай жүрек жеткіліксіздігі, инфаркт, электр тогының соғуы, ауыр жарақат, тыныс алу жолдарының бітелуі және басқа да себептерден болуы мүмкін. Дұрыс және уақтылы көрсетілген алғашқы көмек науқастың өмірін сақтап қалуға көмектеседі.
Жүрек тоқтаған кездегі алғашқы көмек алгоритмі
- Жағдайды бағалау және жедел жәрдем шақыру
Науқастың есін тексеру: қатты дауыс шығарып, жеңіл түртіп оятуға тырысу.
Демалуын және жүрек соғысын тыңдау (кеуде қимылын бақылау, пульсті тексеру).
Егер науқас жауап бермесе және тыныс алмаса, дереу 103 нөміріне қоңырау шалып, жедел жәрдем шақыру.
- Жүрек-өкпе реанимациясын (ЖӨР) бастау
Науқасты қатты және тегіс жерге жатқызу.
Кеуде қуысының ортасына екі қолды бірінің үстіне қойып, шынтақтарды түзу ұстап, 30 рет ырғақты компрессия жасау (тереңдігі 5-6 см, жылдамдығы минутына 100-120 рет).
Егер тыныс алу тоқтаған болса, жасанды тыныс беру (ауызбен-ауызға немесе ауызбен-мұрынға 2 рет үрлеу).
30:2 арақатынасында компрессия мен тыныс беруді жалғастыру.
- Дефибрилляторды пайдалану (мүмкін болған жағдайда)
Егер автоматты сыртқы дефибриллятор (АСД) бар болса, оны дереу қосып, құрылғының нұсқауларына сәйкес электродтарды науқастың кеудесіне орналастыру.
Құрылғының талдауы аяқталған соң, егер дефибрилляция қажет болса, шок беру.
Дефибрилляциядан кейін жүрек-өкпе реанимациясын жалғастыру.
- Жедел жәрдем келгенше ЖӨР-ді жалғастыру
Науқас тіршілік белгілерін көрсеткенге дейін немесе медициналық көмек келгенге дейін компрессия мен тыныс беруді тоқтатпау.
Егер адам тыныс ала бастаса, оны қырынан жатқызып, жағдайын қадағалау.
Алғашқы көмектің маңыздылығы
Жүрек тоқтаған кезде алғашқы көмекті уақтылы және дұрыс көрсету науқастың өмір сүру мүмкіндігін бірнеше есе арттырады. Сондықтан жүрек-өкпе реанимациясы әдістерін әрбір адам білуі тиіс. Медициналық қызметкерлер мен қоғам арасында алғашқы көмек көрсету бойынша білімді арттыру өлім-жітімді азайтудың маңызды факторы болып табылады.
Қорытынды
Жүрек тоқтауы – шұғыл әрекетті талап ететін ауыр жағдай. Алғашқы көмек көрсету алгоритмін сақтау және жедел жәрдем шақыру – науқастың өмірін сақтап қалудың басты қадамдары. Әрбір адамға жүрек-өкпе реанимациясын дұрыс жүргізу әдістерін білу өте маңызды, себебі бұл дағдылар күтпеген жағдайда біреудің өмірін құтқаруға көмектесуі мүмкін.
