Ғалымдар гонореяны емдеуге арналған жаңа тиімді антибиотик тапқанын мәлімдеді. Бұл жаңалық соңғы ондаған жылда ең үмітті әзірлемелердің бірі болуы мүмкін. Gepotidacin деп аталатын препарат қазіргі антибиотиктермен бірдей тиімділік көрсетіп қана қоймай, көптеген дәріге төзімді «супербактерия» штамдарына да қарсы тұра алады, деп жазды The Lancet журналы.
Зерттеуді осы препаратты жасаған GSK фармацевтикалық компаниясы қаржыландырған.
Гонорея: өзекті мәселе
Гонорея — Ұлыбританиядағы ең кең таралған жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың (ЖЖБИ) бірі. 2023 жылы Англияда 85 мыңнан астам жағдай тіркелген — бұл 1918 жылдан бергі рекордтық көрсеткіш. Көп жағдайда инфекция емделгенімен, антибиотиктерге төзімділігі артқан жаңа штамдар алаңдатып отыр.
Егер жаңа препараттар табылмаса, гонореяны емдеу мүмкін емес ауруға айналуы мүмкін. Ал емделмеген жағдайда инфекция бедеулікке, ішкі жыныс мүшелерінің қабынуына және ауыр асқынуларға алып келеді.
Gepotidacin қалай жұмыс істейді?
Бұл препарат бұрынғы антибиотиктерден өзгеше жұмыс істейді: ол гонорея бактериясының екі негізгі ферментінің жұмысын тоқтату арқылы оның көбеюіне жол бермейді. АҚШ-та бұл дәрі зәр шығару жолдарының инфекцияларын емдеуге ресми түрде мақұлданған.
Клиникалық сынаққа 628 науқас қатысып, олар gepotidacin немесе қолданыстағы антибиотиктерді қабылдаған. Нәтижесінде жаңа дәрі қазіргі бірінші қатарлы емдерге (мысалы, цефтриаксон) төзімді гонорея штамдарына да әсер еткені анықталды.
Жанама әсерлері жиі тіркелгенмен, олар көбіне жеңіл сипатта болған — жүрек айнуы, асқазанның жайсыздануы сияқты.
Басқа балама нұсқалар мен вакциналар
Gepotidacin — жалғыз жаңа антибиотик емес. Ғалымдар Zoliflodacin деп аталатын тағы бір препаратты сынақтан өткізіп жатыр. Сонымен қатар, Ұлыбританияда гонореяға қарсы вакцина қолдану мүмкіндігі де қарастырылып отыр.
2023 жылдың қарашасында Иммундау жөніндегі Біріккен комитет (JCVI) Менингит B-ге қарсы MenB вакцинасын гонореяға қарсы қолдануға кеңес берді. Бұл вакцина шамамен 40% тиімділік көрсеткен.
Сарапшылар не дейді?
Ұлыбритания Денсаулық сақтау агенттігінің маманы д-р Кэти Синка бұл зерттеуді «өте үмітті жаңалық» деп бағалады:
«Гонорея антибиотиктерге төзімді бола түссе, болашақта емделмейтін ауруға айналуы мүмкін. Бұл клиникалық сынақтар — жаңа шешімдер іздеудің кілті».
Оның айтуынша, ЖЖБИ-ден қорғанудың ең тиімді жолы — мүшеқап қолдану. Егер адам жаңа серіктеспен қорғанусыз жыныстық қатынасқа түскен болса, тегін әрі құпия түрде жедел тест тапсыруы қажет.
Гонорея туралы қысқаша мәлімет
- Жұқпалы және жыныстық жолмен оңай таралады
- Ер адамдардың 10%-ы, ал әйелдердің 50%-ы ешқандай симптом сезбеуі мүмкін
- Жүкті әйелден балаға жұғуы мүмкін және нәрестеде соқырлыққа әкелуі ықтимал
- Қоғамдық орындар (орамал, әжетхана, ыдыс) арқылы жұқпайды
- Бұрын емделген адам қайта жұқтыруы мүмкін
Қорытынды:
Gepotidacin секілді жаңа дәрілер — антимикробтық резистенттікпен күресте маңызды қадам. Бұл жаңалық миллиондаған адамның денсаулығын сақтап қалуға көмектесуі мүмкін. Алайда, алдын алу шаралары, тестілеу және қауіпсіз жыныстық өмір әлі де басты назарда болуы керек.
