Қазақстан – Орталық Азиядағы бұрынғы кеңестік республика, әлемдегі ең үлкен құрлықішілік мемлекет. Бұл ел мультирезистентті туберкулездің (МР-ТБ) жоғары деңгейімен сипатталады: жаңа анықталған жағдайлардың 26%-ы және бұрын емделген жағдайлардың 53%-ы дәріге төзімді. Қазақстанда туберкулезден өлім-жітімді азайту, дәріге төзімділіктің алдын алу және ауруды төмендету ұлттық ТБ/АИТВ бойынша бірлескен шаралардың басты мақсаттарының бірі болып табылады.
PIH Қазақстанда 2009 жылдан бері жұмыс істеп келеді. Сол жылы Денсаулық сақтау министрлігі PIH-ті Ресейдегі (Сібір) МР-ТБ-мен күрестегі тәжірибесін ескере отырып, елдегі түрмелер мен азаматтық сектордың алты пилоттық аймағында көмек көрсетуге шақырды. Бүгінгі таңда PIH бүкіл ел бойынша, яғни Қазақстан Республикасының 20 өңірінде туберкулезбен күрес жүргізуде.
2020 жылы PIH Қазақстан психикалық денсаулық мәселелерімен күресу үшін “Көп дауыстар” жобасын іске қосты. Бұл жоба ТБ емін алып жатқан науқастардың психикалық денсаулығын жақсартуды және олардың азабын жеңілдетуді мақсат етеді. Жобаның сәтті іске асуы Қазақстанды есірткіге төзімді ТБ, сондай-ақ оған ілеспе ауруларды (АИТВ, психикалық аурулар, заттарға тәуелділік және т.б.) емдеудің жаһандық үлгісіне айналдыруы мүмкін. Осылайша, PIH жаһандық саясат пен емдеу практикасын қалыптастыруда алдыңғы қатарда.
Жобаның ықпалы
- 2021 жылғы шілде мен 2022 жылғы желтоқсан аралығында команда 3900 психикалық денсаулыққа байланысты кеңес беруді жүзеге асырды.
- 2020–2022 жылдары PIH Қазақстан МР-ТБ бағдарламасына қатысқан және психикалық денсаулық мәселелерінен, негізінен депрессиядан (90%) зардап шегетін 290 адамға психологиялық қолдау көрсетті.
- 2022 жылға қарай 555 медицина қызметкері психологиялық алғашқы көмек (PFA) көрсету бойынша оқытылды.
Бұл жоба Қазақстанды психикалық денсаулықты қолдау мен мультирезистентті туберкулезді емдеуде халықаралық үлгіге айналдыра отырып, жаһандық денсаулық сақтау қауымдастығында маңызды рөл атқаруға мүмкіндік береді.
