Босану – әйелдің өміріндегі ең жауапты әрі қиын кезеңдердің бірі. Бала дүниеге келгеннен кейін ана ағзасы үлкен физиологиялық және психологиялық өзгерістерге ұшырайды. Осы кезеңде әйелге дұрыс күтім көрсетілсе, оның денсаулығы тезірек қалпына келеді және ана мен баланың жағдайы жақсарады. Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда күтім жасаудың бірнеше маңызды аспектілерін қарастырып көрейік.
- Алғашқы медициналық тексерулер
Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда акушерлер ана мен баланың жағдайын мұқият қадағалайды. Бұл кезеңде босанған әйелдің қан қысымы, жүрек соғысы, дене температурасы және қан кету деңгейі бақыланады. Акушерлер қан кетудің алдын алу үшін жатырдың жиырылу дәрежесін тексереді, себебі босанудан кейінгі қан кету ананың өміріне қауіп төндіретін жағдай болуы мүмкін.
- Тамақтану және су балансын қалпына келтіру
Босанған әйелдің ағзасы көп энергия жоғалтады, сондықтан босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда сұйықтық пен қоректік заттарды қалпына келтіру маңызды. Егер босану табиғи жолмен өткен болса, әйелге жеңіл тағамдар мен жылы сусындар ұсынылады. Су балансын сақтау, әсіресе, емізуді бастағанда, өте маңызды, өйткені бұл ананың сүті дұрыс түзілуіне ықпал етеді.
- Алғашқы дәрет шығару
Босанғаннан кейін әйелдің алғашқы дәрет шығаруы маңызды аспект болып табылады, өйткені толып тұрған қуық жатырдың жиырылуын қиындатып, қан кету қаупін арттыруы мүмкін. Акушерлер әйелге дәрет шығаруға көмектеседі және бұл процестің табиғи өтуін қадағалайды.
- Эмоционалдық жағдай және қолдау
Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда әйелдің эмоциялық жағдайы тұрақсыз болуы мүмкін. Гормондық өзгерістер мен босану стресі анаға үлкен әсер етеді. Акушерлер мен медбикелер бұл кезеңде әйелге психологиялық қолдау көрсетіп, оны тыныштандыруға тырысады. Сондай-ақ, анаға баланы алғаш рет емізу кезінде көмектесіп, екеуінің арасындағы байланысты нығайтуға жағдай жасайды.
- Қозғалыс және дене қалпына келуі
Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда әйелдің қозғалысы шектелуі мүмкін. Акушерлер оған алғашқы қадамдарды дұрыс жасауға көмектесіп, қозғалысты біртіндеп арттыруға кеңес береді. Қозғалыс жатырдың жиырылуына және қан айналымының жақсаруына ықпал етеді, сонымен қатар асқынулардың алдын алады.
- Емізудің басталуы
Емізу – босанғаннан кейінгі кезеңде ана мен бала үшін маңызды. Алғашқы сағаттарда бала емізуді бастау әйелдің ағзасы үшін де, баланың дамуы үшін де өте пайдалы. Ана сүті нәрестеге қажетті барлық қоректік заттарды қамтамасыз етеді, ал емізу жатырдың жиырылуын күшейтеді. Акушерлер ананы дұрыс емізу техникасына үйретіп, алғашқы қиындықтарды жеңуге көмектеседі.
- Жекелей күтім мен гигиена
Әйелдің гигиенасына ерекше назар аудару қажет. Босанғаннан кейінгі алғашқы күндері әйелдің жыныс мүшелерін тазалау және жеке күтім жасау маңызды, себебі ол инфекциялардың алдын алуға көмектеседі. Акушерлер тазалықты қалай сақтау керектігі туралы кеңестер береді және босанғаннан кейінгі алғашқы уақытта гигиена ережелерін түсіндіреді.
- Демалу және ұйқының маңызы
Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттар мен күндерде анаға көп демалу қажет. Бұл кезеңде дененің табиғи қалпына келуі жүріп жатады, сондықтан акушерлер әйелге демалуға, жеткілікті ұйықтауға кеңес береді. Егер ана өзін әлсіз сезінсе немесе қатты шаршап қалса, емізу кезінде де, нәресте тыныш жатқанда да демалуы маңызды.
- Отбасының қолдауы
Босанғаннан кейінгі қалпына келуде әйелге отбасының қолдауы да үлкен рөл атқарады. Акушерлер әкелерге, жақын туыстарға анаға қалай көмектесуге болатынын түсіндіреді. Бұл кезеңде эмоционалдық қолдау өте маңызды, себебі ана жаңа өмірге бейімделу процесінен өтеді.
Қорытынды
Босанғаннан кейінгі ерте қалпына келу кезеңі әйелдің физикалық және эмоционалдық жағдайын жақсартуға бағытталған кешенді күтімді талап етеді. Акушерлер бұл процесте маңызды рөл атқарады, олар ананы қолдап, қалпына келу жолындағы әрбір кезеңде көмек көрсетеді. Босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттардағы дұрыс күтім ана мен баланың денсаулығын нығайтуға және болашақта олардың әл-ауқатын қамтамасыз етуге ықпал етеді.
Авторы: Апетова Ардак Кимурановна, акушерка послеродовое отделение
Есембаев Жанар Мажиновна, старшая акушерка послеродовое отделение
ГКП на ПХВ Областной перинатальный центр г. Талдыкорган
