Автор: Ахметова Нүргүл Юсупқанқызы, мейірбике
Табылдиева Бубикан Нұсұпбекқызы, мейірбике
Панфилов ауданаралық көпсалалы ауруханасы аудандық емхана
Ошаева Жанар Жақынбекқызы, фельдшер лаборант,
Панфилов ауданаралық көпсалалы ауруханасы
Денеде екі өкпе бар, оның ішінде кеуде қуысының сол жағында, екіншісі оң жағында орналасқан. Оң жақ өкпе үш бөлікке немесе лобке бөлінеді, ал сол жақ алқында екі лоб бар. Әрбір өкпе өкпенің кеуде қуысына қосылатын екі қабатты мембранадан тұрады (плевра). Плевардың мембрана қабаттары сұйықтық толтырылған бос орынмен бөлінеді.
Пневмония-өкпе тінінің барлық құрылымдық элементтері, негізінен альвеолалар және өкпенің интерстициальды тіндері қатысатын жұқпалы — қабыну сипатындағы өкпенің жедел зақымдануы. Пневмония клиникасы безгегімен, әлсіздікпен, тершеңдікпен, кеудедегі ауырсынумен, ентігумен, қақырықпен жөтелмен сипатталады. Пневмония өкпенің рентгенографиясынан алынған аускультативті сурет негізінде диагноз қойылады.
Пневмония – өкпенің қабынуы. Оған вирус немесе бактерия себеп болады. Көп жағдайда өкпе иммунитеттің төмендеуінен ауыра бастайды. Өкпеге суық тигенде тұмаудың белгілері белең алады. Мамандар бір ғана белгімен өкпенің ауырғанын білу қиын екенін алға тартады.
Өкпе және тыныс алу
Ауа тыныс алу жолымен өкпеге жеткізіледі. Диафрагма тыныс алуда маңызды рөл атқарады. Диафрагма көкірек қуысын іш қуысынан бөлетін бұлшықет бөлімі болып табылады. Босаңсқан кезде диафрагма күмбезге ұқсас болады. Бұл пішін кеуде қуысында кеңістікті шектейді. Диафрагма келісім жасағанда, ол іш аймағына қарай төмендейді, бұл көкірек қуысының кеңеюіне себеп болады. Бұл өкпедегі ауа қысымын төмендетеді, ауадағы ауаны ауа ағындары арқылы өкпеге түсіреді. Бұл процесс деммен жұту деп аталады. Диафрагма босаң болғандықтан, кеуде қуысының кеңістігі өкпеден ауаны шығаруға азаяды. Бұл дем шығару деп аталады. Тыныс алуды реттеу — бұл автономды жүйке жүйесінің қызметі . Тыныс алу бас миының аймағы арқылы бақыланады. Бұл ми аймағындағы нейрондар диафрагма мен бұлшық еттердің тыныс алу процесін бастайтын қысқыштарды реттеу үшін сигналдарын жібереді.
Басылмайтын жөтел өзіңізге де, өзгелерге де жайсыздық тудырады. Көптің көңілінде «туберкулез емес пе?» деген ой қалыптастырады. Жөтел – көп ауруды айтып береді. Егер жөтеліңіз 8 аптадан асып кетсе, онда сізге тыныс жолдарын, тамақты емдетуді доғарып, өкпені тексерту керек. Ұзақ әрі қақырықты жөтел болса және бұл түнгі уақытта аса қатты мазалайтын болса, онда уақыт оздырмай дертке ден қоюға тура келеді.
Пневмонияны емдеу
Пневмониямен ауыратын науқастар жалпы терапия бөліміне немесе пульмонология бөліміне жатқызылады. Қызба мен интоксикация кезеңінде төсек демалысы, мол жылы сусын, жоғары калориялы, дәрумендерге бай тамақтану тағайындалады. Тыныс алу жеткіліксіздігінің айқын құбылыстарында пневмониямен ауыратын науқастарға оттегі ингаляциясы тағайындалады. Терапияның негізгі бағыттары: антибиотикалық терапия, симптоматикалық терапия, физиотерапия.
