Жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары (ЖҚА) Қазақстанда өлім-жітімнің басты себептерінің бірі болып табылады. Әсіресе, инфаркт, инсульт, гипертония сияқты аурулардың көбеюі халық денсаулығына үлкен қауіп төндіруде. Бүгінде медицина саласы бұл аурулардың алдын алу және емдеу шараларын күшейтіп, халыққа салауатты өмір салтын ұстанудың маңыздылығын түсіндіруде.
ЖҚА-ның негізгі себептері
- Гипертония (жоғары қан қысымы) – жүрек-қантамыр ауруларының ең жиі кездесетін себебі. Ұзақ уақыт бойы бақыланбаған қан қысымы инсульт пен инфаркт қаупін арттырады.
- Тамақтану әдеттері – артық тұз, май және қант тұтыну холестерин деңгейін жоғарылатып, жүрек ауруларының қаупін арттырады.
- Қимылсыз өмір салты – дене белсенділігінің төмен болуы метаболизмнің баяулауына және қан айналымының нашарлауына әкеледі.
- Темекі шегу және алкоголь – бұл зиянды әдеттер қан тамырларының тарылуына, қан қысымының жоғарылауына және жүрек ауруларының дамуына себепші болады.
- Созылмалы стресс – жүйке жүйесінің ұзақ уақыттық жүктемесі жүрек соғысының бұзылуына және қан қысымының көтерілуіне алып келеді.
Алдын алу шаралары
Қазақстандық жетекші кардиологтардың пікірінше, жүрек-қантамыр ауруларының алдын алудың ең тиімді жолы – салауатты өмір салтын ұстану.
✅ Қан қысымын бақылау – тұрақты түрде қан қысымын өлшеп, оны нормада ұстау қажет. Егер қан қысымы жиі көтерілсе, дәрігерге қаралу керек.
✅ Дұрыс тамақтану – көкөністер мен жемістерді көбірек тұтынып, тұз бен қант мөлшерін азайту ұсынылады.
✅ Дене белсенділігі – күнделікті 30-40 минуттық жаттығулар жүрек саулығын сақтауға көмектеседі.
✅ Темекі мен алкогольден бас тарту – бұл қан тамырларының жағдайын жақсартып, жүрекке түсетін жүктемені азайтады.
✅ Стресті басқару – медитация, демалыс және оң эмоциялар жүрек саулығы үшін маңызды.
Мемлекеттік деңгейдегі шаралар
2024-2026 жылдарға арналған денсаулық сақтау бағдарламасы аясында Қазақстанда жүрек-қантамыр ауруларымен күресу үшін бірқатар шаралар қолға алынған:
- Медициналық тексерулерді дамыту – тұрғындар үшін тегін профилактикалық скринингтер өткізіледі.
- Гипертония мен жүректің ишемиялық ауруларын ерте анықтау – арнайы диагностикалық бағдарламалар әзірленген.
- Тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету – созылмалы жүрек аурулары бар науқастарға мемлекет қолдау көрсетеді.
- Кардиохирургияны дамыту – жүрекке жасалатын операциялардың қолжетімділігі артты.
- Халықты ақпараттандыру – әлеуметтік желілер, теледидар және медициналық мекемелер арқылы ЖҚА туралы хабардар ету науқандары жүргізілуде.
Қорытынды
Қазақстандағы жүрек-қантамыр аурулары денсаулық сақтау саласының басты назарында. Аурудың алдын алу үшін әр адам өз денсаулығына жауапкершілікпен қарап, салауатты өмір салтын ұстануы тиіс. Мемлекеттік бағдарламалар мен медициналық көмектің қолжетімділігі халықтың жүрек саулығын сақтауға оң ықпал етеді. Сондықтан әрбір азамат профилактикалық шараларды ескеріп, уақытылы дәрігерге қаралғаны жөн.
Сіздің денсаулығыңыз – өз қолыңызда!
