Авторы: Машарбетова Айман, «Балдырған бөбекжай-балабақшасы» медбикесі, Кербұлақ ауданы.
Байсымбекова Жанар Жидебаевна, Медсестра, ГКП на ПХВ Талдыкорганская городская поликлиника.
Сарыбаева Наиля Омаровна, процедурная медсестра, ГКП на ПХВ Талдыкорганская городская поликлиника
Ішек аурулары – бұл ас қорыту жүйесінің қызметін бұзатын әртүрлі жұқпалы және жұқпалы емес аурулар. Олардың ішінде сальмонелез – ең кең таралған және қауіпті аурулардың бірі. Бұл мақалада ішек ауруларының жалпы сипаттамалары, сальмонелездің ерекшеліктері және олардың алдын алу шаралары туралы айтылады.
Ішек ауруларының жалпы сипаттамасы
Ішек аурулары ас қорыту жүйесінің түрлі бөліктеріне әсер етеді және мынадай себептерден туындауы мүмкін:
Жұқпалы агенттер:
Бактериялар (сальмонелла, шигелла, эшерихия коли).
Вирустар (ротавирус, норовирус).
Паразиттер (лямблия, амеба).
Гигиена ережелерін сақтамау:
Қолды дұрыс жумайтын немесе таза емес азық-түлікті пайдаланған жағдайда жұғу мүмкіндігі жоғары.
Сапасыз тамақ:
Уақытында сақталмаған немесе дұрыс термиялық өңдеуден өтпеген тағамдар.
Суды дұрыс қолданбау:
Ластанған немесе қайнатылмаған суды пайдалану.
Сальмонелез туралы жалпы мәлімет
Сальмонелез – бұл сальмонелла бактериясы тудыратын ішек инфекциясы. Бұл ауру адам ағзасына бактериялармен жұққан тағам немесе су арқылы таралады.
Сальмонелла бактерияларының негізгі таралу жолдары:
Жартылай пісірілген немесе шикі жұмыртқа.
Шикі немесе дұрыс дайындалмаған ет (тауық еті, сиыр еті).
Ластанған сүт және сүт өнімдері.
Инфекцияланған суды немесе тағамды пайдалану.
Белгілері
Ішек аурулары мен сальмонелездің белгілері ұқсас және олар адамның иммундық жүйесіне байланысты әртүрлі дәрежеде байқалуы мүмкін:
Асқазан-ішек жолдарының бұзылысы:
Диарея.
Құсу.
Іштің ауыруы.
Жалпы интоксикация белгілері:
Қызу көтерілуі.
Әлсіздік.
Бас айналуы.
Салдары:
Сусыздану (дегидратация).
Электролиттік теңгерімсіздік.
Диагностика
Сальмонелез бен басқа ішек ауруларын анықтау үшін келесі әдістер қолданылады:
Клиникалық талдау: Белгілер мен анамнезді жинау.
Лабораториялық зерттеулер: Қан, нәжіс және құсық массасын бактериологиялық талдау.
Серологиялық әдістер: Сальмонелла антигендеріне қарсы антиденелерді анықтау.
Емдеу
Диетотерапия:
Майлы және ауыр тағамдарды шектеу.
Күріш ботқасы, кептірілген нан және қайнатылған су ішуді ұсынамыз.
Медикаментозды емдеу:
Реидратация терапиясы: Сусыздануды болдырмау үшін тұзды ерітінділер қолдану (Регидрон).
Антибактериалды терапия: Тек дәрігердің нұсқауымен.
Симптоматикалық емдеу: Қызуды төмендететін және құсуға қарсы дәрілер.
Госпитализация: Ауыр жағдайларда ауруханаға жатқызу қажет.
Алдын алу шаралары
Гигиенаны сақтау:
Тамақ дайындау алдында және дәретханадан кейін қолды мұқият жуу.
Жеміс-жидектер мен көкөністерді дұрыс жуу.
Тағамды дұрыс дайындау:
Ет пен жұмыртқаны толық пісіру.
Сүт өнімдерін пастеризацияланған түрде қолдану.
Су қауіпсіздігін қамтамасыз ету:
Тек қайнатылған немесе тазартылған суды ішу.
Жеке және қоғамдық санитария:
Қоғамдық орындарда таза болуы үшін санитарлық талаптарды сақтау.
Алдын алу вакцинациясы: Кейбір елдерде сальмонеллезге қарсы вакциналар қолданылады.
Қорытынды
Ішек аурулары мен сальмонелез – бұл дұрыс алдын алса, оңай басқарылатын аурулар. Гигиеналық нормаларды сақтау, тағам дайындау ережелерін ұстану және медициналық көмекке уақытында жүгіну арқылы осы аурулардың алдын алуға болады. Әрбір адамның денсаулығы – оның өз қолында, сондықтан тазалық пен сақтықты басты назарда ұстау қажет.
