Автор: Жумадилова Раушан Нурмуханбетовна,фельдшер лаборант
Желеуова Эльмира Макановна, лаборант
«ГКП на ПХВ» СБ п.Достык клинико-дианностическая лаборатория ,
Жетысуский область Алакольский район
Шеткі жүйкелер мен жүйке түйісулерінің ісіктері әдетте көршілес орналасқан мүшелердің жарақат алуы немесе ісіктер, инфекция, интоксикация, зат алмасу процесінің бұзылуы салдарынан пайда болады. Шеткі жүйке ісіктері — невромалар, жүйкенің зақымданған жерінде пайда болады. Оның алдын алу, мысалы қол немесе аяқты ампутациялау ампутациялық невроманы тудырады.
Пальпацияға қол жетімді аумақтарда, аяқ, қолдың бас жақтарында неврома кенеттен ауырып басталатын айналасындағы жасушаларға жабыса біткен ісік ретінде дамиды. Сирек жағдайда қозғалмалы және ауырсыну белгісі жоқ шеткі жүйке ісіктері болады.
Кейде ісік бірнеше жүйке байламын қамтитын — полиганглиолит түрінде дамиды. Егер бір уақытта шеткі жүйке және жүйке түйісулерінің ісігі пайда болса, онда ауру барысында екі стадия болады.
Белгілері
Ісіктің невралгиялық кезеңі ауырсынулар мен қозғалыс барысында пайда болатын ауырсыну сезімдерінің күшеюімен байқалады. Салдық кезеңі селсоқ сал болу немесе бұлшық еттің сезімталдығының әлсіреуі, кейде мүлде жоғалуы, иннервациялық аймақта вегетативті-трофикалық ауытқушылықтармен байқалады.
Жұйке байламдары зақымданған жағдайда иннервациялық аймақта ауырсыну сезімдері (күйіп тұрған сияқты) жиі мазалайтын болады, кей жағждайда бұл сезім адам денесінің жартысын толық қамтиды, арагідік ұстамалы түрде болып тұрады. Жүйке байламдарымен иннервацияланатын ағзаның ішкі мүшелерінің қызметі бұзылады.
Қарақұста ісік пайда болған жағдайда қолтық астында ауырсыну сезімдері пайда болып, ол адамның іш құрылысын түгел қамтиды, кейде кеуде тұсына беріледі. Ауырсыну сезімдерімен қатар асқазан мен ішек құрылысының қозғалыс және секреторлы қызметтерінің бұзылуы, өт жолдарының дискенезиясы, дәрет жолдары мен матканың ауыруы байқалады. Кейде солярлы дағдарыстар болады, яғни ауырсынудың барлық белгілері күшейіп, соның ішінде АД күшеюінен пайда болатын вазомоторлы бұзылу, терінің қызаруы сынды белгілер.
Диагнозды тек мұқият тексерістен соң және іш құрылыстың түрлі ауруларын емдеген соң ғана белгілеуге болады.
Емдеу түрлері
1. Невролиз
2. Жүйкеге микрохирургиялық тігіс орнату
