Авторлар: Умирбекова Сауле Юсупакыновна — хирургия бөлімінің мейірбикесі
Молдабаева Роза Мадалимовна — жұқпалы аурулар бөлімінің аға мейірбикесі
Сагындык Арай Сагындыккызы — реанимация бөлімінің мейірбикесі
ШЖҚ «Райымбек аудандық ауруханасы» МККМ
Кіріспе
Адам денесі – тамаша жаратылыс. Бірақ ол темірден емес. Бір сәттік сүріну, көліктегі соқтығыс, мұзда тайғанақтау — бәрі бір сәтте сүйектің сынуына әкелуі мүмкін.
Сынық – тек сүйектің үзілуі емес, бұл – адамның қозғалыс еркіндігінен айрылуы, кейде – қорқыныш, кейде – шарасыздық.
Мұндай кезде көмекке келетіні – мейірбике. Ол тек жараны байламайды, ол – сенім береді, күмәнді жеңілдетеді, үміт ұялатады.
Сынық деген не?
Сынық — бұл сүйек тінінің тұтастығының бұзылуы. Яғни, адам денесінің «қаңқасы» зақымданады. Ал қаңқа болмаса, тірек те жоқ.
Сынықтар:
- Жабық (тері зақымданбаған)
- Ашық (сүйек сыртқа шығып кеткен, тері тесілген) болады.
Тағы да:
- Толық және толық емес,
- Бір бағытта немесе шашырап,
- Ығысқан және ығыссыз түрлері кездеседі.
Сынықтың белгілері қандай?
Сынықтың белгілері кейде көзге анық көрінеді, кейде жай «созылып қалған шығар» деп адам байыбына бармай жүреді. Ал егер:
- Қатты ауырсыну
- Ісіну, көгеру
- Қимылдың шектелуі
- Сүйек қисық орналасса —
онда дереу дәрігерге жүгіну қажет.
Мейірбике — алғаш байқайтын және ең алғаш әрекет ететін адам.
Мейірбике не істейді?
Кейде бір ғана байсалды дауыс, бір ғана шұғыл таңғыш, бір ғана кәсіби әрекет адам өмірінің бағытын өзгертеді.
- Алғашқы көмек – алтын ереже:
- Сынық орнын қимылсыздандыру
- Егер қан кетсе — таңғыш салып, қан тоқтату
- Суық қою — ісінуді азайту
- Науқасқа: «бәрі жақсы болады» деп сабырға шақыру
- Хирургиялық көмек алдында және кейін:
- Жараға таза таңғыш қою
- Стерильділікке назар аудару
- Гипс дұрыс салынғанын бақылау
- Температура, пульс, ісік – бәрі бақылауда болуы керек
- Қалпына келу — жүрекпен күтуді қажет етеді:
- Қимылсыз жатқан науқасқа күтім – өте жауапты кезең
- Күнделікті тері күтімі, қысым түскен жерлерді өзгертіп отыру
- Белсенді қозғалыс басталғанда – қолдау көрсету
- Диетада кальций, витаминдер жайлы айту
- Физиотерапия, массаж, жаттығулар — бәрі мейірбикенің қадағалауында
Сынық – адам өміріндегі сынақ
Көп жағдайда сынық тек денені ғана емес, рухты да жаралайды. «Қайта жүре аламын ба?», «Қолым бұрынғыдай болады ма?» — деген сұрақтар мазалайды.
Міне, дәл осы кезде мейірбике – жай ғана емдік шаралардың орындаушысы емес, ол – қолдаушы, тыңдаушы, дем беруші. Оның жылы сөзі, сабырлы көзқарасы, кәсіби сенімділігі — дәріден де күштірек әсер етуі мүмкін.
Қорытынды
Сынық — адамның қозғалысын уақытша шектесе де, мейірбикенің кәсіби күтімі мен қамқорлығы арқылы ол қайта қалпына келеді.
Мейірбике – жараны таңады, бірақ ол үмітті де емдейді.
Сынық – бұл емделеді. Бірақ сол емделудің сапасы мейірбикенің жүрегінен басталады.на емдік шаралардың орындаушысы емес, ол – қолдаушы, тыңдаушы, дем беруші. Оның жылы сөзі, сабырлы көзқарасы, кәсіби сенімділігі — дәріден де күштійірбикенің жүрегінен басталады.
