Авторлар: Сулейменова Майгуль Ильясовна, Арипжанова Рита Турганбаевна, Бурхамбаева Галия Бекеновна, ШЖҚ «Райымбек аудандық ауруханасы» КМК емхана мейірбикелері
Артериялық гипертония және қант диабеті мысалында
Созылмалы аурулар — науқастың өмір сапасына, күнделікті белсенділігіне және жалпы денсаулығына ұзақ мерзімді әсер ететін дерттер. Олардың ішінде ең жиі кездесетіндері — артериялық гипертония мен қант диабеті. Бұл аурулар медициналық көмекті тұрақты бақылау мен кешенді тәсілді қажет етеді. Осы бағытта мейірбикенің рөлі ерекше маңызды.
Созылмалы науқастармен жұмыстың мақсаты
Созылмалы аурулармен ауыратын науқастарды бақылаудағы мейірбике қызметінің басты мақсаты — асқынулардың алдын алу, ауруды тұрақты бақылауда ұстау, емдік-алдын алу шараларын жүйелі жүргізу, науқасты өзін-өзі күтуге үйрету және өмір сүру сапасын арттыру.
Артериялық гипертониясы бар науқастармен жұмыс
Артериялық гипертония — артериялық қан қысымының ұзақ уақыт жоғары болуы. Бұл ауру инсульт, инфаркт, бүйрек және көз асқынуларына әкелуі мүмкін.
Мейірбикенің негізгі міндеттері:
Қан қысымын бақылау — науқастың жағдайын бағалау үшін жүйелі түрде артериялық қысымды өлшеу.
Науқасты оқыту — дұрыс тамақтану (тұзды шектеу), салмақты бақылау, дене белсенділігін арттыру және зиянды әдеттерден арылу жөнінде кеңес беру.
Дәрілік терапияға бейімділікті қадағалау — науқастың дәрілерді дұрыс және уақытында қабылдауын бақылау.
Асқыну белгілерін бақылау — бас ауруы, көрудің нашарлауы, жүрек қағысының бұзылуы секілді симптомдарға назар аудару.
Қант диабетімен ауыратын науқастармен жұмыс
Қант диабеті — инсулин гормонының жеткіліксіздігімен немесе ағзада әсерінің бұзылуымен сипатталатын ауру. Асқынулары өте ауыр: диабеттік нефропатия, ретинопатия, аяқтың гангренасы, гипогликемиялық кома.
Мейірбике жұмысының негізгі бағыттары:
Қандағы глюкоза деңгейін бақылау — глюкометр арқылы қан қантын өлшеуді үйрету және нәтижелерін қадағалау.
Диета мен өмір салтын үйрету — көмірсуларды есептеу, дұрыс тағам түрлерін таңдау, физикалық белсенділікті енгізу.
Инсулин және дәрі қабылдауды бақылау — инъекция техникасын көрсету, дозаларды бақылау.
Диабеттік аяқ күтімі бойынша нұсқау беру — аяқтағы кез келген жара, қызару, жансыздану белгілерін ерте анықтау.
Мейірбикенің кәсіби рөлі
Мейірбике тек ем-шараларды орындаушы емес, сонымен қатар:
Науқасқа психологиялық қолдау көрсетуші,
Мотивация беруші кеңесші,
Жеке денсаулық жағдайын басқаруға үйретуші,
Мультидисциплинарлық топтың (дәрігер, диетолог, әлеуметтік қызметкер) бір бөлігі.
Қорытынды
Созылмалы аурулары бар науқастармен жұмыс — мейірбикенің үздіксіз кәсіби бақылауын, білімін, жанашырлығын және коммуникативтік шеберлігін талап етеді. Артериялық гипертония мен қант диабеті секілді дерттердің тиімді бақылауда болуы мейірбике жұмысының сапасына тікелей байланысты. Сондықтан да бұл салада үздіксіз білім жетілдіру, стандарттарға сай тәжірибе жүргізу және науқасты орталық тұлға ретінде қабылдау — мейірбике ісінің негізгі қағидалары болып табылады.
