Авторлар:Казиева Раушан – ота жасау блогының мейірбикесі
Боранханова Гулстан – хирургия бөлімінің палаталық мейірбикесі
Аксамбаева Баян – тіркеу бөлімінің мейірбикесі,
ШЖҚ МКК «Ақсу аудандық орталық ауруханасы«
Отадан кейінгі науқастарға күтім жасау: мейірбикенің рөліКіріспеОтадан кейінгі кезең – науқас үшін ең маңызды және жауапты кезеңдердің бірі. Бұл уақытта организм әлсіреп, иммундық жүйе жұқпаларға қарсы тұру қабілетін төмендетеді, ал хирургиялық араласу аймағы ерекше күтімді қажет етеді. Мейірбике отадан кейінгі науқастардың жағдайын бақылап, олардың сауығу процесін жеңілдетуге көмектеседі.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) мәліметтері бойынша, дұрыс ұйымдастырылған мейірбикелік күтім хирургиялық асқынулардың алдын алуға және пациенттің тез сауығуына 30%-ға дейін ықпал етеді.
Бұл мақалада мейірбикенің отадан кейінгі науқастарға күтім жасау барысындағы рөлі, негізгі міндеттері және сақталуы тиіс ережелер қарастырылады.
Отадан кейінгі күтімнің негізгі мақсаттары
Пациенттің өмірлік көрсеткіштерін бақылау
Аурудың асқыну қаупін азайту
Жараның дұрыс жазылуын қамтамасыз ету
Ауырсынуды басқару
Пациенттің физикалық және психологиялық жағдайын тұрақтандыру
Қалпына келтіру процесін жылдамдату
Отадан кейінгі кезеңдегі мейірбикенің негізгі міндеттері
- Пациенттің жалпы жағдайын бақылау
Отадан кейінгі науқастың жағдайы тұрақты бақылауды қажет етеді. Бұл үшін мейірбике келесі көрсеткіштерді жүйелі түрде тексереді:
Дене температурасы, жүрек соғысы, қан қысымы
Тыныс алу жиілігі
Жалпы әл-ауқаты, есінің айқындылығы
Ота аймағындағы өзгерістер (ісіну, қызару, инфекция белгілері)
Жоғарыда көрсетілген көрсеткіштердегі кез келген ауытқулар хирургқа немесе анестезиологқа дереу хабарлануы керек.
- Ота жарасына күтім жасау
Жараның дұрыс жазылуы үшін мейірбике:
Таңғышты уақытында ауыстырады
Тігіс аймағын инфекциядан қорғайды
Жараның жазылу процесін бақылайды
Қан кету, іріңдеу сияқты асқынуларды дер кезінде анықтайды
- Ауырсынуды басқару
Отадан кейінгі ауырсыну – пациент үшін үлкен қиындықтардың бірі. Мейірбике:
Дәрігер тағайындаған анальгетиктерді уақытылы енгізеді
Ауырсынудың деңгейін бағалап, оның динамикасын бақылайды
Дәрілік емес ауырсынуды жеңілдету әдістерін қолданады (дененің ыңғайлы жағдайын қамтамасыз ету, жылы компресс, тыныс алу жаттығулары)
- Тыныс алу және қан айналым жүйесін бақылау
Отадан кейінгі кезеңде тыныс алу мен қан айналым жүйесінің бұзылу қаупі жоғары. Мейірбике:
Пациенттің өкпесін ашу үшін терең тыныс алу жаттығуларын үйретеді
Қан айналым бұзылыстарының алдын алу үшін аяқ-қол массажын немесе компрессиялық бинттерді қолданады
Өкпе қабынуы (пневмония) мен тромбоздың алдын алу шараларын бақылайды
- Пациенттің асқорыту жүйесін қалыпқа келтіру
Отадан кейін асқазан-ішек жолдарының жұмысы баяулауы мүмкін. Бұл іш қату, жүрек айну, құсу сияқты белгілермен көрініс табады.
Диетаға байланысты ұсыныстарды қадағалайды
Сұйықтық қабылдау мөлшерін бақылайды
Асқорыту ферменттерінің қалыпты жұмысын қамтамасыз ету үшін қажетті процедураларды орындайды
- Қозғалыс белсенділігін қалпына келтіру
Науқастың ұзақ уақыт қозғалыссыз жатуы бұлшықеттердің әлсіреуіне, қан айналымының нашарлауына және ойылу жараларының (пролежень) пайда болуына әкелуі мүмкін.
Алғашқы күндері пациентті төсекте дұрыс орналастырады
Дәрігердің рұқсатымен пациентті баяу қозғалысқа үйретеді
Арнайы жаттығулар жасатып, реабилитацияға дайындайды
- Инфекциялардың алдын алу
Отадан кейінгі инфекция – жиі кездесетін асқынулардың бірі. Оның алдын алу үшін мейірбике:
Антисептикалық өңдеу шараларын қатаң сақтайды
Палатадағы тазалық пен стерильдікті қадағалайды
Пациенттің жеке гигиенасын сақтауға көмектеседі
Иммунитетті қолдау мақсатында қажетті шараларды жүзеге асырады
- Пациент пен туыстарына психологиялық қолдау көрсету
Отадан кейін науқас күйзеліске түсуі немесе мазасыздануы мүмкін. Сондықтан мейірбике оған эмоционалдық қолдау көрсетеді:
Науқасқа жағдайы туралы нақты әрі түсінікті ақпарат береді
Оңалту процесінің қалай өтетінін түсіндіреді
Туыстарына пациентке қалай көмектесу керектігін үйретеді
Отадан кейінгі күтім бойынша маңызды ұсыныстар
Науқастың жағдайын тұрақты бақылауда ұстау
Дәрі-дәрмектерді уақытылы және дұрыс енгізу
Жараны инфекциядан қорғау
Ойылу жараларының алдын алу үшін төсек режимін өзгертіп отыру
Тамақтану тәртібін сақтау
Физикалық белсенділікті біртіндеп арттыру
Инфекциядан сақтану үшін барлық гигиеналық нормаларды орындау
Пациенттің эмоционалдық жағдайын бақылау
Қорытынды
Отадан кейінгі күтім – науқастың тез және асқынусыз қалпына келуінің негізгі факторы. Мейірбикелердің кәсіби бақылауы, дұрыс ұйымдастырылған күтім және жанашырлық пациенттің сауығу процесін айтарлықтай жеңілдетеді.
Әрбір мейірбике өз жұмысының маңыздылығын түсініп, емделушіге кешенді көмек көрсетуі тиіс.
