Авторлар:Молжигитов Жаксылык Кемелханович – дәрігер-стоматолог; Еркенова Жулдыз Салимовна – дәрігер-стоматолог
Мухаметжанова Макпал Сериккалиевна – дәрігер-стоматолог,
«Жетісу облысы ДСБ» ММ-ның ШЖҚ «Облыстық стоматологиялық емхана» МКҚ
Кіріспе
Стоматологиялық ортопедия мен имплантология – бүгінгі таңда қарқынды дамып келе жатқан сала. Тіс қатарындағы ақауларды, тіс жоғалтуларын заманауи әдістермен қалпына келтіру – тек эстетика ғана емес, сонымен қатар шайнау қызметін, сөйлеу қабілетін және пациенттің өмір сапасын жақсартуға бағытталған маңызды міндет.
Соңғы жылдары ортопедиялық емдеуде цифрлық технологиялар мен компьютерлік жоспарлау жүйелері кеңінен қолданылып келеді. Олар емдеуді дәл, қауіпсіз және болжамды етуге мүмкіндік береді. Бұл мақалада біз ортопедиялық және имплантологиялық емдеуді цифрлық жоспарлаудың негізгі кезеңдері мен артықшылықтарына тоқталамыз.
Цифрлық жоспарлау дегеніміз не?
Цифрлық жоспарлау – бұл дәстүрлі гипс үлгілері мен екі өлшемді рентгеннің орнына үш өлшемді (3D) бейнелер, интраоральды сканерлер, томографиялар, CAD/CAM жүйелері мен жасанды интеллект арқылы диагноз қою және ем жоспарын құру процесі.
Бұл тәсіл тіс-жақ құрылымының дәл моделін жасауға, имплант пен ортопедиялық құрылымдарды нақты әрі тиімді жобалауға мүмкіндік береді.
Цифрлық жоспарлаудың кезеңдері
- Клиникалық тексеру және деректер жинау
Пациенттің шағымдары мен қажеттіліктерін анықтау
Жоғары дәлдіктегі интраоральды сканерлеу
Конус-сәулелі компьютерлік томография (CBCT) көмегімен сүйек тіндерінің жағдайын бағалау
Бет-жақ аймағының 3D бейнесін құру
- Диагноз қою және виртуалды модель жасау
Сандық модельдер арқылы шайнау биомеханикасы, окклюзиялық қатынас, эстетикалық параметрлер талданады
Дәл диагноз қойылып, болашақ ортопедиялық немесе имплантологиялық конструкцияның жоспары жасалады
- Имплантты және ортопедиялық құрылымды виртуалды жоспарлау
Импланттың сүйекке қатысты орналасуы, бұрыштары, ұзындығы мен диаметрі нақтыланады
Болашақ тіс протезі, коронка, көпір немесе винирлер алдын ала сандық форматта жасалады
Хирургиялық навигациялық шаблон дайындалады
- CAD/CAM жүйесі арқылы дайындау
Протездер, коронкалар, абатменттер автоматтандырылған жүйеде фрезерлік немесе 3D басып шығару арқылы дайындалады
Материал ретінде цирконий, литийдисиликат, E.max, композиттер қолданылады
- Қондыру және бақылау
Дайын құрылым пациентке дәл орнатылады
Қайта сканерлеу мен виртуалды бақылау арқылы нәтиже тексеріледі
Артықшылықтары
- Жоғары дәлдік пен болжамдылық
Адам факторының әсері азаяды
Барлық саты бақылауда болады
Протез бен имплант сүйекке, тінге дәл бейімделеді
- Емнің уақыты қысқарады
Көп жағдайда уақыт біршама үнемделеді
Қайта қабылдау саны азаяды
- Эстетика мен функционалдың үйлесімі
Түс, пішін, шайнау биомеханикасы нақты есептеледі
Пациентке ыңғайлы әрі табиғи көрінетін нәтижеге қол жеткізіледі
- Науқастың сенімі артады
Пациент емнің әр сатысын экраннан көріп отырады
Емге белсенді қатысу, қанағаттанушылық жоғарылайды
Қолданылатын технологиялар
Intraoral Scanner (Trios, iTero, Medit)
3Shape Dental System – цифрлық протездерді жобалау
Exocad, Planmeca Romexis – имплант жоспарлауға арналған
CBCT (Cone Beam Computed Tomography)
3D-принтерлер мен фрезерлік станоктар (Roland, Sirona, Amann Girrbach)
Қорытынды
Цифрлық жоспарлау – стоматологиялық ортопедия мен имплантологияда сапалы емдеудің жаңа дәуірін бастады. Бұл тәсілдің көмегімен дәрігерлер пациентке дәл әрі жеке жоспарланған ем көрсете алады. Ал науқас үшін – бұл ауыртпалықсыз, эстетикалық және ұзақ мерзімді нәтиже алу мүмкіндігі. Цифрлық технологиялар – болашақтың стоматологиясы ғана емес, қазіргі таңда да күнделікті практикаға нық енген құрал. Қазақстан стоматологиясы да бұл бағытта белсенді дамып келеді. Болашақ – дәлдік пен технологияға негізделген интеграцияланған емдеу жүйесінде.
