Автор: Байдилдинова Сауле Жолдыбаевна, хирургия бөлімінің медбикесі
ТОО «Медицинский центр Хак»
Кіріспе
Операция алдындағы науқастың психологиялық жағдайы хирургиялық араласудың нәтижесіне және кейінгі қалпына келуіне үлкен әсер етеді. Операция алдындағы үрей, қорқыныш және стресс науқастың физикалық жағдайын нашарлатып, операциядан кейінгі ауырсыну деңгейін жоғарылатып, қалпына келу процесін баяулатуы мүмкін. Медбике науқасқа эмоционалдық қолдау көрсетуде маңызды рөл атқарады, оған үрейді жеңуге және операцияға психологиялық тұрғыдан дайындалуға көмектеседі. Бұл мақалада операция алдындағы эмоционалдық қолдаудың маңызы, сондай-ақ медбике науқасқа эмоционалдық қиындықтарды жеңуге қалай көмектесетін әдістер мен тәсілдер қарастырылады.
-
- Операция алдындағы психологиялық дайындықтың маңызы
Операция алдындағы науқастың эмоционалдық жағдайы операцияның нәтижесіне және қалпына келу процесіне тікелей әсер етеді. Күшті үрей мен қорқыныш физиологиялық реакцияларды тудырып, қан қысымының жоғарылауына, жүрек соғысының жиілеуіне және ұйқының бұзылуына әкелуі мүмкін, бұл операцияның нәтижесіне және қалпына келуге кері әсер етеді.
1.1. Стрестің науқас ағзасына әсері
Физиологиялық реакциялар: стресс адреналин мен кортизол сияқты стресс гормондарының деңгейін арттырады, бұл қан қысымының жоғарылауына, пульстің жиілеуіне және тыныс алудың бұзылуына әкелуі мүмкін. Бұл факторлар анестезия жүргізуді қиындатып, операция кезіндегі асқыну қаупін арттырады.
Психологиялық әсер: операция алдындағы үрей мен қорқыныш ұйқының бұзылуын тудырып, науқастың медициналық қызметкерлердің нұсқауларына назар аудару қабілетін нашарлатады және операцияның сәтті болатынына сенімін төмендетеді.
1.2. Сәтті операциядағы психологиялық дайындықтың рөлі
Операция алдындағы психологиялық дайындық науқастың үрей деңгейін төмендетуге, медициналық персоналмен ынтымақтастықты жақсартуға және емдеуші дәрігерлерге деген сенімін арттыруға ықпал етеді. Бұл науқастың жалпы жағдайын жақсартуға көмектеседі, бұл операцияның өтуіне және қалпына келу процесіне оң әсер етеді.
-
- Операция алдындағы үрейдің себептері
Науқастар операция алдында әртүрлі себептерге байланысты алаңдауы мүмкін. Бұл факторларды түсіну медбикеге науқастың эмоционалдық жағдайын дұрыс бағалауға және қажетті қолдау көрсетуге көмектеседі.
2.1. Ауырсыну мен белгісіздіктен қорқу
Операция алдындағы қорқыныш: көптеген науқастар операция кезіндегі және операциядан кейінгі ауырсынудан қорқады, әсіресе олар бұрын хирургиялық араласулардан өтпеген болса. Операцияның нәтижесі мен ықтимал асқынулар туралы белгісіздік те үлкен алаңдаушылық тудырады.
Анестезияға байланысты үрей: көптеген науқастар наркоздан қорқады, олар оянбай қаламын немесе операция кезінде есімнен айырылып қаламын деп алаңдайды.
2.2. Бақылауды жоғалту қорқынышы
Көптеген науқастар үшін хирургиялық араласу денесі мен денсаулығын бақылаудан айырылу сезімімен байланысты. Науқас медициналық персоналға толығымен тәуелді болады, бұл оның алаңдаушылығын және стрессті күшейтуі мүмкін.
2.3. Әлеуметтік және отбасылық қорқыныштар
Кейбір науқастар өз отбасы үшін алаңдайды, олар ауруханада болу немесе қалпына келтіру кезеңінде олардың жоқтығы жақындарына қалай әсер ететінін ойлайды. Қаржылық мәселелер мен жеке міндеттемелерге байланысты алаңдаушылық та операция алдындағы стрессті күшейте алады.
-
- Операция алдындағы науқасқа эмоционалдық қолдау көрсетудегі медбикенің рөлі
Медбике науқастың алаңдаушылығын төмендетуде және оны операцияға психологиялық дайындауда маңызды рөл атқарады. Ол қолдау көрсетеді, ақпарат береді және науқастың стресін басқаруға көмектесетін әртүрлі әдістерді қолданады.
3.1. Науқасты ақпараттандыруды қамтамасыз ету
Алаңдаушылықты төмендетудің ең тиімді әдістерінің бірі — науқасқа операция туралы толық және қолжетімді ақпарат беру. Науқастар көбінесе белгісіздік пен белгісіз жағдайдан қорқады.
Операция барысын түсіндіру: медбике науқасқа операцияның қалай өтетінін, қандай шаралар қолданылатынын және процедураның күтілетін ұзақтығын түсіндіруі керек.
Операциядан кейінгі күтім туралы ақпарат: науқасқа операциядан кейінгі жағдайын, қандай сезімдер болуы мүмкін екенін және кейінгі күтімнің қалай ұйымдастырылатынын түсіндіру маңызды.
Науқастың сұрақтарына жауап беру: медбике науқастың операцияға қатысты барлық сұрақтарына жауап беруі керек.
3.2. Эмоционалдық қолдау және тыныштандыру
Медбикенің мейірімділігі мен назар аударуы науқаспен сенімді қарым-қатынас орнатуда маңызды рөл атқарады.
Белсенді тыңдау: медбике науқастың алаңдаушылығын мұқият тыңдап, жанашырлық танытып, түсіністік білдіруі керек.
Тыныш орта құру: медбикенің сабырлы, сенімді дауыс ырғағы, жанында болу және қауіпсіздік пен сенімділік атмосферасын қалыптастыру науқастың алаңдаушылығын айтарлықтай төмендете алады.
3.3. Релаксация техникасына үйрету
Медбике науқасты операция алдындағы стресс пен алаңдаушылықты азайтуға көмектесетін қарапайым релаксация әдістеріне үйрете алады.
Тыныс алу жаттығулары: баяу және терең тыныс алу науқасты тыныштандырып, зейінін жақсартып, бұлшықет кернеуін азайтады.
Медитация және визуализация: науқасқа қауіпсіз және тыныш орынды елестетуді ұсынуға болады, бұл оның алаңдаушылығын жеңуге және эмоционалдық жағдайын жақсартуға көмектеседі.
Прогрессивті бұлшықет релаксациясы: медбике науқасқа әртүрлі бұлшықет топтарын кезек-кезек қатайтып, босаңсытуды ұсына алады, бұл физикалық және эмоционалдық шиеленісті жеңілдетуге көмектеседі.
3.4. Науқастың туыстарына қолдау көрсету
Науқастың туыстары да операция алдында алаңдауы мүмкін және олардың эмоционалдық жағдайы науқастың өзіне әсер етуі мүмкін. Медбике науқастың отбасымен байланыста болуы, операция кезеңдерін түсіндіріп, олардың алаңдаушылығын сейілтуі керек.
Отбасымен байланыс: медбике науқастың туыстарына оны эмоционалдық тұрғыдан қалай қолдау керектігін түсіндіріп, операция алдындағы кезеңде олармен қалай сөйлесу керектігі туралы кеңес береді.
Операция барысы туралы ақпарат: операция барысы және оның аяқталу уақыты туралы туыстарына ақпарат беру олардың алаңдаушылығын азайтады.
3.5. Психологиялық дайындықты қолдану
Кейбір медбикелер науқастарды операцияға дайындаудың психологиялық әдістерін меңгерген, бұл науқастардың эмоционалдық реакцияларын жақсы түсінуге және басқаруға көмектеседі.
Психотерапия және когнитивті-адамгершілік техникасы: мұндай әдістер науқастың үрей мен қорқынышты тудыратын жағымсыз ойларын түзетіп, оларды оң және шынайы ойларға ауыстыруды қамтиды.
Топтық терапия немесе бұрынғы науқастармен байланыс: кейде науқасқа бұрын осындай операциядан өткен адамдармен сөйлесуді ұсынуға болады.
-
- Эмоционалдық қолдаудың артықшылықтары
Операция алдындағы психологиялық қолдау науқас пен медициналық топ үшін көптеген артықшылықтар береді:
Операция нәтижелерін жақсарту: стресс деңгейінің төмендеуі физиологиялық көрсеткіштердің қалыпқа келуіне ықпал етеді, бұл операция кезінде асқыну қаупін азайтады және қалпына келу процесін жылдамдатады.
Қалпына келуді жеделдету: эмоционалды дайындалған науқастар ауырсынуды жақсы жеңіп, операциядан кейін тезірек жазылады.
Науқастың ынтымақтастығын арттыру: медициналық персоналға сенетін және эмоционалдық қолдауды сезінетін науқастар дәрігерлердің нұсқауларын орындауға және күтім бойынша ұсыныстарды сақтауға бейім болады.
Қорытынды
Операция алдындағы науқастарға эмоционалдық қолдау хирургиялық араласудың және кейінгі қалпына келтірудің сәттілігіне айтарлықтай әсер етеді. Медбике операция алдында науқастың үрейін төмендету және қорқыныштарын жеңу үшін маңызды рөл атқарады, сонымен бірге ақпарат беру, психологиялық қолдау көрсету және релаксация әдістерін үйрету арқылы науқасқа жан-жақты көмектеседі. Эмоционалдық дайындық науқастың физикалық жағдайын жақсартуға, асқынулар қаупін азайтуға және қалпына келу процесін жеделдетуге көмектеседі.
