Авторы: Жекебаева Айдана Ержановна, хирургия бөлім медбикесі
Кабылова Майгуль Дукеновна, хирургия бөлім медбикесі, Талдықорған қалалық көпсалалы ауруханасы
Операция – кез келген науқас үшін физикалық және психологиялық тұрғыдан ауыр әрі маңызды кезең. Операцияға дайындық науқастың жалпы жағдайын жақсартуға, асқынулардың алдын алуға және хирургиялық емнің табысты болуына бағытталған. Осы процесте медбикенің рөлі ерекше, себебі ол науқасқа медициналық көмекпен қатар психологиялық қолдау да көрсетеді.
Медбикенің міндеттері:
- Медициналық құжаттарды дайындау және тексеру
Науқастың толық медициналық тарихын жинақтау, аллергиялар мен созылмалы ауруларды ескеру.
Қажетті диагностикалық зерттеулердің (қан анализдері, ЭКГ, рентген, УДЗ және т.б.) толық орындалғанын қадағалау.
Хирург және анестезиологтың жазбаларын тексеріп, операцияға қажетті барлық құжаттарды дайындау. - Науқастың физикалық жағдайын бақылау және дайындау
Науқастың дене температурасын, қан қысымын және жүрек соғысын өлшеп, көрсеткіштерді журналға тіркеу.
Қажет болған жағдайда клизма жасау, асқазан мен ішектерді тазарту.
Хирургиялық аймақты тазалау: шаштарды қыру, теріні антисептикалық ерітіндімен өңдеу.
Анестезиологтың нұсқауы бойынша венаға катетер орнату және инфузияны дайындау. - Психологиялық дайындық және қолдау көрсету
Науқастың қорқыныштарын түсіну: Көптеген науқастар операция алдында алаңдайды, қорқады, кейбіреулері хирургиялық араласудың нәтижелері туралы күмәнданады. Медбике бұл қорқыныштарды тыңдап, түсіністікпен қарауы керек.
Сенімді қарым-қатынас орнату: Науқаспен жылы сөйлесіп, операцияның қауіпсіздігі мен қажеттілігі туралы ақпарат беру. Мысалы: «Операция барысында сізді толық бақылауда ұстаймыз, бәрі ойдағыдай болады.»
Релаксация әдістерін үйрету: Қарапайым тыныс алу жаттығуларын немесе релаксация техникасын көрсету науқастың тынышталуына көмектеседі.
Эмоционалдық қолдау: Науқасқа операциядан кейін денсаулығының жақсаратынын айтып, оң өзгерістерге үміт беру. - Операциялық бөлмеге дайындау
Қажетті медициналық құралдар мен материалдарды алдын ала тексеру және дайындау.
Операциялық бөлмеде науқастың физикалық жайлылығын қамтамасыз ету: жастықша немесе ыңғайлы жату орны.
Хирург пен анестезиологпен тығыз байланыста болу.
Психологиялық күйге әсер ету
Операция алдындағы кезеңде науқастың психологиялық жағдайы оның денсаулығы мен операцияға деген сеніміне тікелей әсер етеді. Стресс және қорқыныш гормоналды және иммундық жүйелерге кері әсерін тигізіп, операцияның сәтті өтуін қиындатуы мүмкін. Медбике осы күйді жеңілдетуде мына әдістерді қолдана алады:
Ақпараттандыру: Науқасқа процедураның әр қадамын түсіндіріп, оның барлық сұрақтарына жауап беру. Белгісіздік қорқыныштың негізгі себебі болуы мүмкін.
Науқасты тыңдау: Эмпатия танытып, науқастың ойлары мен сезімдерін бөлісуге мүмкіндік беру.
Көмекшілер рөлі: Егер науқасқа жақын адамдар рұқсат етілсе, олардың қолдауын қамтамасыз ету.
Сенімді атмосфера құру: Медбике өз әрекеттерінде сабырлы, кәсіби және сенімді болуы тиіс.
Медбикенің рөлінің маңыздылығы
Медбике – операция алдындағы дайындықтың ұйымдастырушысы әрі науқастың сенімді көмекшісі. Оның физикалық және психологиялық көмек көрсетуі науқастың операция алдындағы стресс деңгейін азайтуға және емдеу процесінің сәттілігін арттыруға көмектеседі. Дұрыс ұйымдастырылған дайындық, науқасқа деген ықылас пен қамқорлық оның тезірек сауығып кетуіне үлкен септігін тигізеді.
Қорытынды
Медбикенің кәсібилігі, эмпатиясы және науқасқа деген қолдауы – операциялық дайындықтың ажырамас бөлігі. Оның сапалы жұмысы хирургиялық емнің табыстылығын арттырып, науқастың сенімін нығайтады. Сондықтан, операцияға дайындық кезінде медбике тек медициналық көмекші емес, науқастың психологиялық қолдауына жауапты негізгі тұлға.
