Автор: Мухамеджанова Назгуль Болатовна Жансақтау нәрестелер бөлімінің медбикесі
Бимолданова НазгульОлжабековна Жансақтау нәрестелер бөлімінің аға медбикесі
Касенова Сания Умиргалиевна Нәрестелер бөлімінің медбикесі
МШЖҚ «Облыстық перинаталдық орталық» МҚК, Талдыкорған, Жетісу Облысы
Кіріспе
Медициналық қызметкерлердің қолды өңдеуі – инфекциялардың таралуын тежеу және пациенттер мен қызметкерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында аса маңызды іс-әрекет. Асептика мен антисептика қағидаттарына негізделген қолды өңдеу шаралары медициналық процедуралардың қауіпсіздігін арттырып, операциялар мен инвазивті әдістер кезінде аурулардың алдын алуға көмектеседі.
Қолды өңдеудің негізгі әдістері
1. Қолды жуу (Гигиеналық өңдеу)
Қолды жуу – микробтар мен бактерияларды физикалық түрде жоюдың ең алғашқы және негізгі әдісі. Бұл процесс қолдың барлық беттерін, соның ішінде саусақтар, тырнақ асты мен алақандарын арнайы сабын және жылы сумен 20-30 секунд бойы ұқыпты түрде жуу арқылы жүзеге асады. Жуғаннан кейін қолды таза сүлгімен немесе табиғи түрде кептірген жөн.
Қолды жуу қажет болған сәттер:
- Пациентпен немесе ауру заттарымен жұмысқа кірісер алдында және кейін;
- Тамақ дайындау немесе басқа ластанған әрекеттерден кейін;
- Жарақат алған немесе инфекция қаупі бар жағдайда.
2. Қолды дезинфекциялау (Антисептикалық өңдеу)
Қолды дезинфекциялау – қолды жуғаннан кейін қолданылады және арнайы антисептикалық ерітінділер (спирт, йод, хлоргексидин және т.б.) арқылы микробтардың белсенділігін тежейді. Бұл әдіс хирургиялық немесе инъекциялық процедуралар алдында, сондай-ақ пациенттің қанымен немесе басқа биологиялық сұйықтықтарымен байланысқаннан кейін міндетті түрде қолданылады.
3. Қолды стерильдеу (Хирургиялық өңдеу)
Хирургиялық араласу немесе инвазивті процедуралар алдында қолды толықтай стерильдеу қажет. Бұл үдерісте қолды арнайы антисептикалық ерітінділермен 2-3 минут бойы мұқият өңдеп, содан соң стерильді хирургиялық қолғап киіледі. Мұндай әдіс барлық микробтардың толық жойылуын және операциялық алаңда стерильді орта қалыптастыруды қамтамасыз етеді.
4. Қолғап кию (Қолды қорғау)
Қолғап кию – асептикалық және антисептикалық өңдеудің ажырамас бөлігі. Стерильді қолғаптар медициналық қызметкерлердің қолын микробтардан қорғап, пациентпен тікелей жанасу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Қолғаптарды тек арнайы медициналық мақсатта қолдану және қолдану ережелеріне сәйкес дұрыс киіп, пайдалану маңызды. Қолғаптарды қолданған соң тиісті түрде тастау да инфекцияның таралуын болдырмауда шешуші рөл атқарады.
5. Қолды өңдеу барысында қауіпсіздік шараларын сақтау
Медициналық іс-әрекеттер барысында қолданылатын барлық құрал-жабдықтардың стерильдігі мен сапасын қамтамасыз ету – қолды өңдеудің негізгі шарттарының бірі. Инвазивті процедураларды орындау кезінде асептикалық талаптарды қатаң сақтау, стерильді құралдар мен жабдықтарды пайдалану, сонымен қатар қолды өңдеуге арналған барлық протоколдарды нақты орындау қызметкерлер мен пациенттердің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
Қорытынды
Медициналық қызметкерлердің қолды өңдеу әдістері – инфекциялардың алдын алу мен медициналық процедуралардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі маңызды құрал. Дұрыс қолды жуу, дезинфекциялау, стерильдеу және қолғап кию – науқастарға көрсетілетін күтім сапасын арттырып, аурулардың таралуын едәуір азайтады. Қолды өңдеуге қатысты барлық қауіпсіздік ережелерін ұстану медициналық қызметкерлердің кәсіби міндеттерінің ажырамас бөлігі болып табылады.
