Күрделі босанудан кейін әйелдің жүрек-қантамыр жүйесін бақылау өте маңызды, өйткені босану кезінде денеге үлкен жүктеме түседі. Әсіресе, күрделі босану немесе босану кезіндегі асқынулар жүрек-қантамыр жүйесіне әсер етуі мүмкін. Бұл бақылау әйелдің денсаулығын тұрақтандыруға және босанғаннан кейінгі асқынулардың алдын алуға көмектеседі.
Күрделі босану кезінде қандай жағдайлар жүрек-қантамыр жүйесіне әсер етеді?
- Қан жоғалту (геморрагия): Үлкен қан жоғалту жүрек-қантамыр жүйесіне ауыр жүктеме түсіреді. Бұл гиповолемияға (қан көлемінің төмендеуі) әкеліп, қан қысымы төмендеуі мүмкін.
- Преэклампсия және эклампсия: Бұл жағдайлар қан қысымының күрт жоғарылауына және басқадай асқынуларға, соның ішінде жүрек қызметінің бұзылуына әкелуі мүмкін.
- Жүктіліктің жүрек ауруларына әсері: Егер әйелде жүктілік кезінде жүрек-қантамыр жүйесінің проблемалары болса, босанғаннан кейін жағдайы одан әрі нашарлауы мүмкін.
- Ұзақ босану немесе кесарь тілігі: Ұзаққа созылған босану немесе хирургиялық араласу жүрек-қантамыр жүйесіне қосымша стресске әкелуі мүмкін, әсіресе анестезия қолданылған жағдайда.
Жүрек-қантамыр жүйесін бақылаудың негізгі аспектілері
- Қан қысымын бақылау
Қан қысымы босанғаннан кейінгі кезеңде үнемі бақылауда болуы керек. Күрделі босанудан кейінгі гипертензия немесе гипотензия әйелдің жағдайын нашарлатуы мүмкін.
Егер босану преэклампсия немесе эклампсиямен асқынған болса, қан қысымын тұрақты бақылау қажет.
- Пульс және жүрек жиілігі
Әйелдің жүрек жиілігі босанғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда немесе күндерде өзгеруі мүмкін. Тахикардия (жүрек соғуының жиілеуі) немесе брадикардия (жүрек соғуының баяулауы) асқынулардың белгісі болуы мүмкін.
Жүрек жиілігін бақылау жүрек жұмысының тиімділігін және қан айналымын бағалауға көмектеседі.
- Қанның оттегімен қанығуы (сатурация)
Әйелдің қанындағы оттегі деңгейін бақылау маңызды, әсіресе егер ол хирургиялық араласудан немесе күрделі босанудан кейін қалпына келіп жатса. Төмен сатурация (оттегінің төмен деңгейі) гипоксияның (оттегі жетіспеушілігі) белгісі болуы мүмкін.
- Қан айналымы көлемінің қалпына келуі
Босанғаннан кейінгі қан айналымын жақсарту үшін сұйықтық тепе-теңдігін бақылау қажет. Үлкен қан жоғалтудан кейін тамырішілік сұйықтықтар енгізіліп, қан көлемі қалпына келтірілуі тиіс.
Қан құю немесе плазма алмастырушы препараттарды қолдану жағдайға байланысты қажет болуы мүмкін.
- ЭКГ және жүрек қызметін бағалау
Егер әйелде жүрек-қантамыр жүйесінің жұмысында қиындықтар болса немесе жүрек қызметі бұзылған болса, ЭКГ арқылы бақылау жүргізілуі мүмкін. Бұл жүрек ырғағын, жүрек бұлшықеттерінің жұмысын және электрлік белсенділігін тексеруге мүмкіндік береді.
- Тромбоэмболия қаупін бағалау
Босанудан кейінгі кезеңде әйелде тромбтардың пайда болу қаупі артады, әсіресе, егер ол кесарь тілігіне ұшыраса немесе ұзақ уақыт бойы төсекте жатса. Тромбоэмболия (қан тамырларында қан ұйығы пайда болуы) жүрек-қантамыр жүйесіне әсер етіп, қауіпті асқынуларға әкелуі мүмкін.
Осы себепті, медициналық қызметкерлер қан айналымын жақсарту үшін алдын алу шараларын қолданады, мысалы, арнайы дәрілер немесе компрессиялық трикотаж киюді ұсынады.
Медициналық көмек және емдеу
- Қан жоғалтуды қалпына келтіру
Егер әйелде босану кезінде немесе босанғаннан кейінгі кезеңде көп қан кетсе, қан құю немесе темір препараттары сияқты қан көлемін қалпына келтіру шаралары қабылданады.
- Дәрі-дәрмекпен емдеу
Егер босанғаннан кейінгі кезеңде қан қысымы өте жоғары немесе төмен болса, гипертензияны немесе гипотензияны емдеу үшін тиісті дәрілер тағайындалады.
Тромбтардың алдын алу үшін антикоагулянттар (қан сұйылтқыштар) қолданылуы мүмкін.
- Физикалық белсенділік
Босанғаннан кейінгі кезеңде жүрек-қантамыр жүйесінің жұмысын жақсарту үшін әйелге қалыпты физикалық белсенділік ұсынылады. Бұл қан айналымын жақсартуға көмектеседі және тромбтардың пайда болу қаупін азайтады.
Әдетте, босанғаннан кейінгі алғашқы күндерде жеңіл серуендеу ұсынылады, бірақ ауыр физикалық жүктемеден аулақ болу керек.
Қорытынды
Күрделі босанудан кейінгі жүрек-қантамыр жүйесін бақылау әйелдің денсаулығы мен қалпына келуін қамтамасыз ету үшін маңызды. Қан қысымын, жүрек жиілігін, сатурацияны және қан айналымының көлемін бақылау әйелдің босанғаннан кейінгі асқынулардан сақтануына көмектеседі. Медициналық қызметкерлер әйелдің жағдайын мұқият қадағалап, уақытылы араласу арқылы оның жүрек-қантамыр жүйесін тұрақтандыруға және қалпына келтіруге қолдау көрсетеді.
Авторы: Семенова Оксана Валерьевна, медсестра отделение реанимации
Нургалиева Асель Сайрамбековна, медсестра отделение реанимации
Алтынай Нуртаевна, медсестра отделение реанимации
ГКП на ПХВ » Областной перинатальный центр»
