Жүктілікті жоспарлау – дені сау бала тууға және ананың денсаулығын сақтауға бағытталған маңызды кезең. Жүктіліктің алдын ала жоспарлануы болашақ ата-ана үшін маңызды шешімдердің бірі болып табылады, себебі бұл баланың дұрыс дамуына және отбасында үйлесімді жағдай қалыптастыруға мүмкіндік береді. Жоспарланған жүктілік денсаулыққа қатысты түрлі мәселелердің алдын алуға және болашақ ананың да, баланың да қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көмектеседі.
Жүктілікті жоспарлаудың маңызы
Жүктілікті алдын ала жоспарлау ана мен бала денсаулығы үшін көптеген артықшылықтар береді:
- Ана денсаулығын сақтау. Жоспарланбаған жүктілік кезінде әйел ағзасы күтпеген жағдайларға дайын болмайды, бұл кейде денсаулыққа кері әсерін тигізеді. Алдын ала дайындалған әйел ағзасы жүктілікті жеңіл көтереді, сондай-ақ босану процесі де оңай өтеді.
- Жүктіліктің дұрыс өтуі. Жоспарланған жүктілік кезінде дәрігерлердің бақылауында болып, қажет анализдер тапсыру арқылы әйел өз ағзасын толық тексеруден өткізе алады. Бұл мүмкін болатын ауруларды ерте анықтап, оларды емдеуге мүмкіндік береді.
- Болашақ баланың денсаулығы. Анасының дені сау болған жағдайда, болашақ баланың да денсаулығы жақсы болады. Жүктілік алдында зиянды әдеттерден бас тартып, дұрыс тамақтанып, ағзаға қажетті витаминдер қабылдау баланың дұрыс дамуына негіз болады.
Жүктілікті жоспарлау қадамдары
Жүктілікті жоспарлау барысында бірнеше маңызды қадамдар бар:
- Медициналық тексерулер
Әйел мен ер адам жүктілікті жоспарлау алдында медициналық тексеруден өтуі керек. Бұл тексерулердің мақсаты – денсаулық жағдайын бағалау және мүмкін болатын ауруларды анықтау:
Терапевтпен кеңесу. Жалпы денсаулық жағдайын тексеру үшін терапевтке жүгініп, қажет анализдер тапсыру керек.
Гинекологпен кеңесу. Әйелдер үшін гинекологпен кеңесу өте маңызды. Гинеколог жүктілікке дайындық деңгейін тексеріп, қажет болған жағдайда қосымша тексерулер мен емдеу шараларын тағайындайды.
Генетикалық тексеру. Егер отбасыда тұқым қуалайтын аурулар болса, генетикалық тексеру қажет болуы мүмкін. Бұл болашақ баланың денсаулығына қатысты ықтимал тәуекелдерді алдын ала бағалауға көмектеседі.
- Дұрыс тамақтану және витаминдер қабылдау
Жүктілікті жоспарлау кезеңінде дұрыс тамақтану – салауатты жүктіліктің негізі. Болашақ анаға:
Құрамында фолий қышқылы бар витаминдер қабылдау ұсынылады, өйткені бұл зат баланың жүйке жүйесінің дұрыс дамуына ықпал етеді.
Жеміс-жидектер, көкөністер, дәнді дақылдар, ақуызға бай тағамдар рационға қосылуы керек.
Шамадан тыс майлы, тұзды немесе тәтті тағамдарды тұтынудан бас тарту қажет.
- Зиянды әдеттерден бас тарту
Темекі шегу, алкоголь ішу, есірткі заттарын қолдану сияқты зиянды әдеттер жүктілікті жоспарлау кезінде аса қауіпті. Бұл әдеттерден толықтай бас тарту керек, себебі олар бала ағзасына және жүктілікке кері әсерін тигізеді.
- Физикалық белсенділік
Денсаулықты сақтау үшін және ағзаны жүктілікке дайындау мақсатында қалыпты физикалық белсенділік қажет. Жүгіру, жүзу, йога сияқты жеңіл жаттығулар әйел ағзасының жалпы жағдайын жақсартады.
- Психологиялық дайындық
Жүктілік және бала туу психологиялық тұрғыдан да үлкен жауапкершілікті талап етеді. Сондықтан ата-аналар болашақта кездесетін қиындықтарға дайын болуы керек. Отбасының психологиялық дайын болуы – салауатты қарым-қатынастарды сақтауға және баланың дамуына оң әсер етеді.
Жоспарланбаған жүктілік кезіндегі қиындықтар
Жоспарланбаған жүктілік көбінесе денсаулыққа байланысты мәселелердің көбеюіне және жүктіліктің дұрыс өтпеуіне әкелуі мүмкін:
Жүктілік алдында қажет тексерулерден өтпеген жағдайда, болашақ ананың ағзасында созылмалы аурулар болуы мүмкін, бұл жүктілік кезінде асқынуға әкеледі.
Жоспарланбаған жүктілік психологиялық күйзеліс пен қаржылық қиындықтарға әкеліп, отбасыға қосымша стресс жүктейді.
Қорытынды
Жүктілікті жоспарлау – ана мен баланың денсаулығын сақтауға және болашақ ұрпақтың салауатты дамуына ықпал ететін маңызды қадам. Алдын ала дайындалу арқылы әйелдер денсаулығын жақсартып, болашақта туындайтын мәселелердің алдын алады. Жүктілікке саналы түрде қарау және алдын ала дайындалу – салауатты отбасы мен дені сау баланың кепілі.
Авторлар: Баймухаметова Светлана Алмасовна, медсестра отделение реанимации
Асылбекова Айжан Кабытаевна, медсестра отделение реанимации
Керейбаева Сымбат Омирсериковна, медсестра отделение реанимации
ГКП на ПХВ » Областной перинатальный центр»
