Автор: Төребеков Шыңғысхан Мәжітұлы, жоғары санатты стоматолог дәрігер, «Сарқан орталық аудандық ауруханасы» ШЖҚ КМК, «Лепсі» СБ.
Медицина саласында дәрігер мен науқас арасындағы қарым-қатынас сенім мен өзара құрметке негізделуі тиіс. Алайда, кейде бұл байланыс түрлі себептерге байланысты бұзылып, қақтығыстар туындауы мүмкін. Мұндай жағдайда дәрігердің реніш сезімі ерекше назар аударуды қажет етеді, өйткені ол дәрігердің кәсіби қызметіне, науқасқа деген көзқарасына және жеке психологиялық жағдайына тікелей әсер етеді.
Дәрігердің ренішінің себептері
Науқастың сенімсіздігі
Кейбір науқастар дәрігердің кәсіби біліктілігіне күмән келтіріп, оның ұсыныстарын орындамауы мүмкін. Бұл дәрігер үшін үлкен психологиялық ауыртпалық тудырады, өйткені ол өзінің білімі мен тәжірибесінің бағаланбағанын сезінеді.
Түсініспеушілік және дұрыс қарым-қатынастың болмауы
Науқастың дәрігердің айтқан кеңестерін дұрыс түсінбеуі немесе дәрігердің науқасқа өз ойын дұрыс жеткізе алмауы түсініспеушіліктерге әкеледі. Мұндай жағдайда дәрігер өзін кінәлі сезінуі мүмкін немесе керісінше, науқасқа ренжуі мүмкін.
Науқастың жағымсыз мінез-құлқы
Кейбір науқастар ашық агрессия, дөрекілік немесе шамадан тыс талап қою арқылы дәрігерді эмоционалды тұрғыдан шаршатады. Бұл дәрігердің кәсіби шекараларын бұзып, оны ренжітеді.
Жұмыс жүктемесі және эмоционалдық шаршау
Дәрігерлер күнделікті көптеген науқастармен жұмыс істеп, үлкен психологиялық қысымға ұшырайды. Эмоционалдық шаршау дәрігердің ренішін күшейтуі мүмкін, әсіресе науқастардың бейқамдық немесе дұрыс емес мінез-құлқы қосымша стресс тудырса.
Дәрігердің реніш сезімінің салдары
Кәсіби қызметке әсері: Реніш сезімі дәрігердің жұмыс сапасына, науқастармен қарым-қатынасына және жалпы кәсіби көзқарасына кері әсер етуі мүмкін.
Эмоционалдық тұрақсыздық: Жиі қайталанатын реніш дәрігердің күйзеліске, қажуға немесе «эмоционалдық күйіп кетуге» әкелуі мүмкін.
Қарым-қатынас үзілуі: Дәрігер мен науқас арасындағы сенім жоғалса, тиімді емдеу мүмкін болмайды.
Ренішті қалай жеңуге болады?
Эмоцияларды басқару
Дәрігер ренішті сезінген кезде өз эмоцияларын мойындауы және оларды дұрыс басқаруы маңызды.
Терең тыныс алу, қысқа үзіліс немесе әріптестермен пікір алмасу – эмоцияларды жеңудің тиімді әдістері.
Эмпатия мен түсіністік
Науқастардың мінез-құлқына тереңірек көзқараспен қарау маңызды. Мүмкін, олардың агрессиясы немесе сенімсіздігі аурудың тудырған психологиялық әсерімен байланысты болар.
Науқастың жағдайын түсінуге тырысып, оған жанашырлықпен қарау дәрігердің ренішін жеңілдетуі мүмкін.
Кәсіби шекараларды сақтау
Әрбір дәрігер өз кәсіби шекарасын айқындап, оны қорғауы қажет. Науқастардың шамадан тыс талаптары немесе агрессиясы кезінде, мейірімді, бірақ нақты жауап беру маңызды.
Кері байланыс орнату
Науқаспен диалог құру арқылы оның мәселелерін түсініп, қақтығыстың түп-тамырын табуға болады.
Науқасқа оның пікірлері маңызды екенін сезіндіру қарым-қатынасты жақсарта алады.
Өзін-өзі дамыту
Дәрігерлер психологиялық тренингтер мен медитация секілді құралдарды пайдаланып, эмоционалдық тұрақтылығын нығайта алады.
Әріптестермен тәжірибе бөлісу және кәсіби қолдау топтарына қатысу да пайдалы.
Қорытынды
Дәрігер мен науқас арасындағы қақтығыстар медицина саласында кездесетін табиғи жағдайлар. Алайда, мұндай жағдайларды дұрыс шешу дәрігердің кәсіби қызметінің сапасына және науқасқа көрсетілетін көмек деңгейіне тікелей әсер етеді. Реніш сезімін уақытында мойындап, оны басқару әдістерін қолдану дәрігерге өзінің эмоционалдық тепе-теңдігін сақтауға және науқастарға сапалы көмек көрсетуге мүмкіндік береді.
Есіңізде болсын: дәрігер мен науқас арасындағы сенімді байланыс – емдеудің басты негізі. Сондықтан бұл қарым-қатынасты түсіністік пен құрмет арқылы нығайту қажет.
