Автор: Төребеков Шыңғысхан Мәжітұлы, жоғары санатты стоматолог дәрігер, «Сарқан орталық аудандық ауруханасы» ШЖҚ КМК, «Лепсі» СБ.
Тіс жегісі – әлемде ең көп таралған стоматологиялық аурулардың бірі. Бұл ауру көбіне дұрыс ауыз қуысы гигиенасының сақталмауынан туындайды. Сондықтан гигиеналық тәрбиелеу бала кезден бастап тістер мен қызыл иектердің денсаулығын қорғаудың басты негізі болып табылады.
Гигиеналық тәрбиелеудің маңызы
Гигиеналық тәрбиелеу тіс жегісінің алдын алуда маңызды рөл атқарады. Ол келесі мақсаттарды көздейді:
Балаларды ауыз қуысының тазалығына үйрету:
Тіс щеткасын дұрыс пайдалану;
Тамақтан кейін ауызды шаюды дағдыға айналдыру.
Тіс жегісін алдын алу:
Бактериялардың көбеюін болдырмау;
Тіс эмалін қорғау және нығайту.
Тамақтану мәдениетін қалыптастыру:
Тәттілерді тұтынуды шектеу;
Тіс денсаулығын нығайтатын пайдалы тағамдарды пайдалану.
Гигиеналық тәрбиелеудің негізгі аспектілері
Күнделікті тіс тазалау
Балаларға тістерін күніне екі рет – таңертең және кешке – тазалау қажеттілігін түсіндіру маңызды. Тіс щеткасы мен пастасын дұрыс таңдау да үлкен рөл атқарады.
Тіс жібі мен ополаскивательді қолдану
Тіс жібі мен ополаскивательді қолдану гигиеналық тәрбиелеудің ажырамас бөлігі болуы керек. Бұл құралдар тістер арасындағы қиын жететін жерлерді тазалауға көмектеседі.
Ата-аналардың үлгі көрсетуі
Балалар үшін ата-аналарының үлгісі – ең күшті мотивация. Ата-аналар өздері тістерін дұрыс күтсе, бала бұл дағдыны оңай үйренеді.
Мектеп пен балабақшалардағы тәрбие
Мектептерде және балабақшаларда гигиена туралы арнайы сабақтар өткізу балалардың дұрыс әдеттерді қалыптастыруына көмектеседі.
Стоматологтың кеңестері
Баланы жылына кем дегенде екі рет стоматологқа апару оның ауыз қуысы денсаулығын бақылауға мүмкіндік береді. Стоматолог гигиеналық тәрбиелеуге қатысты пайдалы кеңестер бере алады.
Гигиеналық тәрбиелеудегі қателіктер
Тіс щеткасын дұрыс пайдаланбау (тым қатты басу немесе тістерді толық тазаламау).
Тіс жібі мен ополаскивательді қолдануды елемеу.
Тәттілерді шамадан тыс тұтыну.
Тіс дәрігеріне баруды тек ауырсыну кезінде ғана қарастыру.
Гигиеналық тәрбиелеудің артықшылықтары
Тіс жегісінің алдын алу арқылы тіс денсаулығын сақтау.
Қызыл иектердің ауруларын болдырмау.
Баланың дұрыс тамақтануын және жалпы денсаулығын нығайту.
Балада өзіне деген сенімділікті арттыру (әдемі күлкі).
Қорытынды
Гигиеналық тәрбиелеу – бұл тек тістердің денсаулығын сақтау ғана емес, сонымен бірге жалпы өмір сапасын жақсарту. Балаларға дұрыс әдеттерді бала кезден бастап үйрету олардың денсаулығының кепілі болады. Ата-аналар мен педагогтар балалардың ауыз қуысының тазалығына ерекше назар аударып, оларға денсаулықтың құндылығын түсіндіруі қажет.
Есіңізде болсын: денсаулықты сақтау – әрқашан оңайырақ және тиімдірек, ал тіс жегісінің алдын алу оның негізгі бөлігі!
