Авторлар:Абилова Күләш Саулетовна – балалар бөлімінің аға мейірбикесі
Меркибаева Индира Анарбековна – жұқпалы аурулар бөлімінің мейірбикесі
Медетова Күлжан Бейсембиевна – реанимация бөлімінің аға мейірбикесі
ШЖҚ «Райымбек аудандық ауруханасы» МКК
Аннотация
Бронхит пен пневмония – бес жасқа дейінгі балалар арасында жиі кездесетін тыныс алу жүйесінің ауруларының қатарына жатады. Бұл патологиялар жиі асқынуға бейім, ауыр өтуі мүмкін және жан-жақты ем мен күтімді қажет етеді. Емдеу процесіне тікелей қатысушы ретінде мейірбике баланың жағдайын динамикалық бақылауда, кешенді күтімді ұйымдастыруда және отбасының емге бейілділігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Мақалада балалардағы бронхит пен пневмонияның клиникалық ерекшеліктері, науқасты күту тактикасы және мейірбике қызметінің тиімділігі баяндалады.
Кіріспе
Төменгі тыныс жолдарының аурулары балалар арасында ауруханаға жатқызудың және сырқаттанушылықтың негізгі себептерінің бірі болып қалып отыр. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының деректеріне сәйкес, пневмония әлемде бес жасқа дейінгі балалар өлімінің 15%-ынан астам жағдайына себеп болады, әсіресе дамушы елдерде.
Бронхит пен пневмония – көп факторлы қабыну процестері, олар ерте диагностиканы және дұрыс ем тағайындауды талап етеді. Балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, бұл аурулармен ауыратын науқастарды күту жоғары кәсіби даярлық пен мейірбикелік стандарттарды сақтауды қажет етеді.
Балалардағы бронхиттің клиникалық ерекшеліктері
Жедел бронхит – бронхтардың шырышты қабатының қабынуы, көбінесе вирустық инфекциялармен байланысты.
Негізгі белгілері:
Құрғақ немесе ылғалды жөтел
Дене қызуының көтерілуі
Әлсіздік, жалпы мазасыздық
Ринит, фарингит секілді қосымша тыныс белгілері
3 жасқа дейінгі балаларда – обструкция белгілері мен ентігу дамуы мүмкін
Бронхит бронхиолитке немесе иммунитет төмендеген жағдайда созылмалы түрге ауысуы ықтимал.
Пневмонияның клиникалық ерекшеліктері
Пневмония – өкпе тінінің жедел инфекциялық қабынуы. Себептері: бактериялар, вирустар немесе атипиялық қоздырғыштар. Балаларда ауру көбінесе ауыр өтеді, айқын интоксикациямен бірге жүреді.
Негізгі белгілері:
Жоғары температура
Терең және жиі жөтел
Тыныстың қиындауы, тахипноэ
Мұрын-ерін үшбұрышының цианозы
Аускультация кезінде крепитация, перкуссияда дыбыстың бәсеңдеуі
Ауыр жағдайларда тыныс жетіспеушілігі дамып, оттегімен қамтамасыз етуді қажет етеді.
Бронхопульмоналдық аурулар кезіндегі мейірбикелік күтім тактикасы
Мейірбикенің негізгі міндеттері:
Баланың жағдайын мониторингтеу: дене қызуы, тыныс жиілігі, пульс, оттегімен қанығуын (SpO₂) бақылау
Дәрігердің тағайындауын уақытылы және дұрыс орындау: дәрі-дәрмек енгізу, ингаляция, физиотерапия
Тыныштық пен дұрыс күтім режимін ұйымдастыру: жылы сусын, бөлме тазалығы, санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау
Асқынудың алдын алу: әлсіреген балаларда тері күтімі, тыныс бұзылыстарының дамуын қадағалау
Симптомдардың динамикасын бағалау, нашарлау байқалса, дереу дәрігерге хабарлау
Мейірбикенің ақпараттық-ағартушылық қызметі
Ата-аналарға күтім, ем, суық тию мен тыныс инфекцияларының алдын алу туралы кеңес беру
Ингаляторлар мен аспираторларды дұрыс қолдануды үйрету
Тұмауға, пневмококкқа, көкжөтелге қарсы вакцинациялаудың маңызын түсіндіру
Емдеу режимін сақтау қажеттігін түсіндіру
Балалардағы бронхопульмоналдық инфекциялардың алдын алу
Вакцинопрофилактика (Ұлттық күнтізбе бойынша)
Денені шынықтыру, белсенді өмір салты
Қол жуу дағдыларын қалыптастыру, жеке гигиена
Эпидемия кезеңінде науқас балалармен байланысқа жол бермеу
Бөлмеде дұрыс температура мен ылғалдылықты сақтау
Қорытынды
Бронхит пен пневмония – балаларда жиі кездесетін аурулар, олар жан-жақты ем мен сапалы күтімді талап етеді.
Мейірбике – тек дәрігердің көмекшісі емес, сонымен қатар науқастың жағдайын бақылаушы, ата-аналарға кеңес беруші және дәрігер, бала мен отбасы арасындағы сенімді байланыстырушы тұлға.
Мейірбикенің кәсіби деңгейі мен клиникалық ойлау қабілеті көрсетілетін көмектің сапасын арттыруға және балалар арасында респираторлық аурулардан болатын асқынуларды азайтуға ықпал етеді.
