Босанғаннан кейінгі кезең – ана мен нәрестенің денсаулығы үшін өте маңызды уақыт. Бұл кезеңде әйелдің ағзасы босанудан кейін қалпына келе бастайды, бірақ сонымен қатар түрлі инфекциялардың даму қаупі арта түседі. Босанғаннан кейінгі инфекциялар әйелдің денсаулығына елеулі зиян келтіруі мүмкін, сондықтан олардың алдын алу шаралары туралы ақпараттандырылған болу маңызды. Бұл мақалада босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алу әдістері және акушерлердің осы процестегі рөлі қарастырылады.
- Босанғаннан кейінгі инфекциялар дегеніміз не?
Босанғаннан кейінгі инфекциялар (немесе пуэрпералдық инфекциялар) – босану немесе кесар тілігінен кейін пайда болатын бактериялық инфекциялар. Бұл инфекциялар көбінесе жатырда, кесар тілігінің тігісінде, жыныс мүшелерінде немесе зәр шығару жолдарында пайда болуы мүмкін. Олардың негізгі белгілері қызу, ауырсыну, қан кету және жалпы әлсіздік сезімі болуы мүмкін.
- Босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алу шаралары
Босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алу үшін гигиена мен күтімнің бірнеше маңызды аспектілерін орындау қажет. Акушерлер әйелдерге келесі шараларды ұстануды ұсынады:
2.1. Гигиена мен тазалықты сақтау
Гигиена босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алудың негізгі шарасы болып табылады. Тігістер мен жаралардың тазалығын сақтау өте маңызды.
Қолды жиі жуу: Акушерлер әйелдерге және олардың жақындарына босанғаннан кейінгі кезеңде қолдың тазалығын сақтау қажеттігін түсіндіреді. Қолды дұрыс және жиі жуу инфекцияның таралуын болдырмауға көмектеседі.
Тігістер мен жараларды таза ұстау: Егер әйелде кесар тілігі немесе жыртылудан кейін тігістер болса, олардың таза және құрғақ болуын қамтамасыз ету керек. Жараны тазалау кезінде акушерлер ұсынған дезинфекциялық құралдарды пайдалану керек.
2.2. Жыныс мүшелерінің тазалығын сақтау
Босанғаннан кейін жыныс мүшелерінің тазалығы ерекше назар аударуды талап етеді. Бұл аймақ инфекцияның негізгі көзі болуы мүмкін, сондықтан оған ерекше күтім жасау қажет.
Күнделікті жуу: Акушерлер әйелдерге жыныс мүшелерін таза сумен және жұмсақ сабынмен күнделікті жууды ұсынады. Қатты химиялық заттардан және ароматизаторлардан аулақ болған жөн, өйткені олар терінің тітіркенуін тудыруы мүмкін.
Жайлы іш киім: Жақсы желдетілетін, мақтадан жасалған іш киім кию маңызды. Бұл теріні тыныс алдыруға және инфекция қаупін азайтуға көмектеседі.
2.3. Тігістер мен кесар тілігін күту
Егер әйелде кесар тілігі немесе босану кезінде пайда болған жыртылулардың тігістері болса, оларға ерекше күтім қажет.
Стерильді таңғыштарды қолдану: Акушерлер тігістердің тазалығын сақтау үшін стерильді таңғыштарды қолдануды ұсынады. Таңғыштарды ауыстырғанда, қолды мұқият жуып, тек стерильді материалдарды пайдалану керек.
Кесар тілігіндегі өзгерістерді бақылау: Тігістерде қызару, ісіну немесе ауырсыну байқалса, бұл инфекцияның белгісі болуы мүмкін. Мұндай жағдайда акушермен немесе дәрігермен дереу кеңесу керек.
2.4. Зәр шығару жолдарын бақылау
Босанғаннан кейін зәр шығару жолдары да инфекцияның таралуына бейім болуы мүмкін. Әйелдерге зәр шығару кезінде ауырсыну немесе күйдіру белгілеріне назар аудару керек.
Сұйықтық ішу: Акушерлер босанғаннан кейін әйелдерге көп су ішуге кеңес береді. Бұл зәр шығару жүйесін тазартуға және инфекцияның алдын алуға көмектеседі.
2.5. Иммундық жүйені нығайту
Босанғаннан кейінгі кезеңде әйелдің иммундық жүйесі әлсіреуі мүмкін, бұл инфекцияларға осал етеді. Сондықтан акушерлер әйелдерге дұрыс тамақтануды, жеткілікті демалуды және сұйықтықты тұтынуды ұсынады.
Дұрыс тамақтану: Әйелдер ағзасының тез қалпына келуі үшін ақуыздар мен дәрумендерге бай тағамдарды тұтыну қажет. Акушерлер дәрумендік кешендерді де қолдануды ұсынады.
Сұйықтық тұтыну: Дене сұйықтығын толықтыру инфекциялардың алдын алу үшін маңызды. Емізетін аналарға суды көп ішу керек.
- Акушерлердің рөлі: инфекциялардың алдын алу бойынша қолдау
Акушерлер босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алуда шешуші рөл атқарады. Олар аналарды инфекция қаупі туралы ақпараттандырып, дұрыс күтім әдістерін үйретеді, сондай-ақ әйелдердің қалпына келу процесін мұқият қадағалайды.
3.1. Әйелдерді ақпараттандыру және кеңес беру
Акушерлер әрбір әйелге босанғаннан кейінгі күтім туралы толық ақпарат беріп, олардың жеке жағдайына сәйкес кеңестер береді. Олар әйелдерге инфекцияның алғашқы белгілерін тануға және тиісті шараларды қабылдауға үйретеді.
3.2. Тігістер мен жараларды бақылау
Акушерлер босанғаннан кейінгі алғашқы күндері әйелдің тігістерін немесе кесар тілігін тексереді. Олар инфекцияның алғашқы белгілерін ерте анықтап, әйелді маманға жібере алады.
3.3. Әйелдерге эмоционалдық және физикалық қолдау көрсету
Инфекциялардың алдын алу тек физикалық күтімді ғана емес, сонымен қатар әйелдің эмоционалдық әл-ауқатын да қамтиды. Акушерлер босанған әйелдерге психологиялық қолдау көрсетіп, олардың уайымдары мен күмәндерін азайтады.
- Инфекциялардың белгілері және қашан дәрігерге жүгіну керек
Инфекцияның кейбір белгілерін ерте тану әйелдің денсаулығын сақтау үшін маңызды. Егер келесі белгілердің кез келгені байқалса, дереу дәрігерге немесе акушерге жүгіну керек:
- Жоғары температура;
- Жараның немесе тігістің айналасындағы ісіну, қызару немесе іріңнің бөлінуі;
- Қатты ауырсыну немесе ыңғайсыздық;
- Зәр шығару кезінде ауырсыну;
- Тыныс алу қиындықтары.
Қорытынды
Босанғаннан кейінгі инфекциялар – әйелдің денсаулығына қатер төндіретін маңызды мәселелердің бірі, бірақ олардың алдын алу үшін қарапайым шараларды орындау жеткілікті. Акушерлер әйелдерге инфекциялардың алдын алудың барлық кезеңдерінде қолдау көрсетіп, қажетті кеңестер береді. Гигиенаны сақтау, тігістер мен жараларды дұрыс күту және иммундық жүйені нығайту – босанғаннан кейінгі инфекциялардың алдын алу үшін маңызды қадамдар.
Авторы: Апетова Ардак Кимурановна, акушерка послеродовое отделение
Есембаев Жанар Мажиновна, старшая акушерка послеродовое отделение
ГКП на ПХВ Областной перинатальный центр г. Талдыкорган
