Авторы:Есерманова Роза Баймухановна, Старшая медсестра, ГКП на ПХВ «Аксуская центральная районная больница» Поликлиника
Мухатаева Асем Елтаевна Медсестра ОП, ГКП на ПХВ «Аксуская центральная больница» СВА с. Суыксай.
Жолдыбай Қымбат Алтайқызы уч. Медсестра
Әйел адамдардың көпшілігін бел ауруы мазалайды. Бұл омыртқаға байланысты болмауы мүмкін. Себебі кейбір сырқат түрлері, яғни белге жақын болмаса да бел ауруын тудырады. Белдің ауыруы — ағзадағы дерттерге байланысты. Әйелдердің басым көпшілігінде бел сегізкөзден жоғары, арқаға қарай ауырады. Ал бел ауруының себебі неде?
Бірінші — артық салмақ. Егер арқа белмен қоса ашытып ауырса, әсіресе, ауыр затты көтергенде немесе ұзақ уақыт отырып жұмыс істегенде белді жаза алмай қалса, бұл — артық салмақтан арылу керек деген сөз. Бұндай жағдайда массаж қабылдаса, тез көмектеседі.
Екінші — салқын тию. Өкінішке қарай, әйелдерде бел ауруы көп жағдайда жазда жиі байқалады. Себебі дене терлесе, қан тамырлары тарылады. Нәтижесінде миоспазм, яғни бұлшық ет бірден жиырылып, арқаның тырысуы мен ауыруы пайда болады. Бұл жағдай бара-бара қабынуға, соңы созылмалы ауруға ұласуы мүмкін. Үшінші — панкреатит. Ұйқы безі қабынғанда қабырғаның асты ауырады, кейде ауыру басқа дене мүшелеріне, яғни кеуденің, арқаның немесе сегізкөздің оң жағына берілуі мүмкін.
Төртінші — гинекологиялық аурулар. Әйелдің бел ауыруына көп жағдайда гинекологиялық аурулар себеп болады. Гинекологтар бел мен арқаның ауыру себептері гормондық өзгерістер мен кіші жамбаста орналасқан мүшелердегі жайсыздықтарда екенін жиі айтады. Сондықтан бел ауырған кезде гинеколог маманға тексеріліп алған артықтық етпейді.
Бесінші — жүктілік. Жүктіліктің үшінші кезеңінде бел ауырады. Бұл — баласы бар аналарға таныс жағдай. Дәрігерлер құрсақтағы баланың салмағы өскен сайын, кіші жамбастағы мүшелерге қысым түсіретіндігін айтады. Ал жүктіліктің алғашқы кезеңінен бастап бел ауырса, дәрігерге қаралу керек. Бұндай жағдайда құрсақтағы бала дұрыс жетілмей жатуы мүмкін.
Алтыншы — эндометриоз. Етеккір циклының басталар кезінде омыртқаның төменгі жағы ауырып, жайсыздықтар сезілсе, эндометриоз болуы мүмкін. Бұл — гинекологиялық ауру. Ауыру белгісі әдетте созылмалы, жамбас сүйегін біреу сындырып жатқандай әсер етеді. Ауырсыну белгісі күшті болса, дәрігерге қаралу керек.
Жетінші — омыртқа аурулары. Әйелдің қимыл-тірек жүйесі уақыт өткен сайын патологиялық өзгерістерге ұшырайды. Егер бел тым қатты ауырса, оның себебі омыртқаның төменгі бөлігіндегі остеохондроз және омыртқа жарығы болуы мүмкін. Белгісі — бел ток соққандай және ашып ауырады. Ауырсыну сезімі аяққа, іштің төменгі жағына және құйымшаққа беріледі.
Сегізінші — остеопороз, яғни сүйектің тым әлсіздігі, сынғыштығы. Артық күш түскеннен омыртқа сүйектері жарылып, сынуы немесе пішінін өзгерте бастауы мүмкін. Мұндай өзгерістердің қай-қайсысында болмасын, бел мен арқа тұрақты түрде ауырады. Аяқтағы сезу нүктелері қызметін әлсіретеді. Өз бетінше қозғалу мүмкін болмайды.
Тоғызыншы — сүйектегі ісік және метастаз. Әйелдерде сегізкөздің төменгі жағының ауыруы (қимылды өзгерткенде ауыру басылмайды және етеккір циклына қатысы жоқ) сүйектегі онкологиялық ауруға байланысты болуы мүмкін. Сондай-ақ кіші жамбаста орналасқан мүшелердің метастазы болуы да ықтимал. Бұндай кезде адам әлсіреп, күш-қуаты кемиді, құсады, басы айналады.
Оныншы — жарақат алу. Егер жаттығудан немесе құлап қалғаннан кейін бел ауырса, омыртқа жарақат алуы мүмкін. Кейде бұлшық еттер мен омыртқадағы жұмсақ ұлпалар жарақат алса, бел ауырады. Жарақат алған жер қызарып, іседі.
