Автор: Жумадилова Раушан Нурмуханбетовна,фельдшер лаборант
Желеуова Эльмира Макановна, лаборант
«ГКП на ПХВ» СБ п.Достык клинико-дианностическая лаборатория ,
Жетысуский область Алакольский район
Денсаулық – баға жетпес асыл қазына. Денсаулықты сақтау үшін уақыт, күш-жігер, еңбек пен басқа да барлық ресурстарды аямау керек. Өмірдің кейбір кезеңдерінде денсаулық үшін өз қызығушылықтарыңды құрбан етуге де болады. Менің ойымша, денсаулықсыз өмір — қызықсыз әлем.
Балалардың денсаулығын бағалауда келесі төрт белгіге назар аудару қажет:
- Тексеру кезінде қандай да бір аурудың болмауы;
- Физикалық және психикалық дамудың жас ерекшелігіне сәйкес келуі;
- Қызмет деңгейінің қалыпты болуы;
- Ауруға бейімділіктің болмауы.
Медицина Ғылымдары Академиясының (МҒА) орталығы балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын бағалауда заманауи кешенді жүйені енгізді, бұл жүйе денсаулықтың сәйкес топтарына қарай балаларды жіктеуді қарастырады.
Денсаулық жағдайына байланысты балаларды келесі топтарға бөлуге болады:
- І топ: Физикалық және психикалық дамуы қалыпты, созылмалы немесе туа біткен ауруы жоқ, дені сау балалар мен жасөспірімдер.
- ІІ топ: Созылмалы аурулары жоқ, бірақ функционалдық және морфофункционалдық ауытқулары бар балалар. Бұл топ екі кіші топқа бөлінеді:
- Бірінші топша: Анасының жүктілік кезінде түрлі кедергілерге ұшырауынан (мысалы, қан кету, қан қысымының ауытқуы, ата-ананың алкоголге тәуелділігі) денсаулығы әлсіз балалар.
- Екінші топша: Физикалық дамуының тежелуі байқалатын балалар (аласа бойлылық, артық салмақ немесе жетіспейтін салмақ, тыныс алу органдарының ауруларына жиі шалдыққандар).
- ІІІ топ: Компенсация кезеңіндегі сирек созылмалы аурулары бар балалар, олар жылына сегіз немесе одан да көп рет ауырады.
- IV топ: Субкомпенсация кезеңіндегі ауыр созылмалы аурулары бар балалар. Мұндай балалар тұрақты терапияны қажет етеді.
- V топ: Декомпенсация кезеңіндегі өте ауыр созылмалы аурулары бар балалар, мүгедек балалар. Олар үздіксіз медициналық қолдауды қажет етеді.
Денсаулық топтарына байланысты балаларды бөлу педиатрияда кеңінен қолданылады, өйткені бұл балалардың денсаулығын кешенді түрде бағалауға және тиімді емдеу мен алдын алу жұмыстарын жоспарлауға мүмкіндік береді.
Денсаулықты анықтау әдістері
Денсаулықты анықтауда бірнеше негізгі әдістер қолданылады:
- Қарау және тексеру – Сау адамдарды тексеру кезінде олардың жалпы жағдайына назар аударылады. Қатерлі факторлар, мысалы, май басу, қан қысымының көтерілуі, атеросклероз, қант диабеті сияқты ауруларға бейімділік анықталады.
- Антропометриялық әдістер – бой, салмақ арақатынасы денсаулық көрсеткіші ретінде қолданылады. Брок индексі адамның бойына сәйкес салмағын анықтауға көмектеседі: егер бойы 165 см-ден төмен болса, онда есептеу үшін 100 санын алып тастайды, 165-175 см болса – 105, ал 175 см-ден жоғары болса – 110 санын.
