Сұхбат: Арғынова Ляззат Қалиекперқызы, педиатрия саласында 40 жылдық тәжірибесі бар дәрігер
— Ляззат Қалиекперқызы, сіз балалар дәрігері ретінде төрт онжылдықты артқа тастадыңыз. Осы уақыт аралығында педиатрия саласы қалай өзгерді?
Ляззат Қалиекперқызы: Иә, 40 жыл – бұл үлкен кезең. Осы уақыт ішінде педиатрия айтарлықтай дамыды. Бұрын балалар ауруларын емдеуде диагностика шектеулі болды, ал қазір заманауи технологиялар бізге ауруларды ерте кезеңінде анықтауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, вакцинациялау мен алдын алу шараларының кеңінен таралуы балалар денсаулығына оң әсерін тигізді.
— 40 жыл бұрын медицина қандай еді? Сіз сол кезде медициналық жолыңызды жаңа бастаған едіңіз.
Ляззат Қалиекперқызы: 40 жыл бұрын медицина қазіргі деңгейден әлдеқайда өзгеше болатын. Диагностикалық құрал-жабдықтар аз еді, көптеген ауруларды емдеуде ем-шаралар қарапайым, кейде жеткіліксіз болатын. Біз көбінесе клиникалық тәжірибеге және симптомдарға сүйенетінбіз. Сонымен қатар, аурулардың кейбір түрлері жиі кездесетін, мысалы, қызылша немесе полиомиелит, оларды бақылау қиын еді. Ал бүгінгі таңда вакцинация мен ерте диагностика бұл ауруларды толықтай жойды немесе бақылауға алды.
—Неге педиатрияны таңдадыңыз? Бұл сала сізді несімен баурап алды?
Ляззат Қалиекперқызы: Педиатрия – ең жауапты әрі маңызды салалардың бірі деп есептеймін. Балалар – біздің болашағымыз, олардың денсаулығы мен өмірге деген көзқарасын қалыптастыру дәрігердің қолында. Мен балаларға көмектесіп, олардың өмірін жақсартудан ерекше ләззат аламын. Олар әрқашан шынайы, олардың сауығуы – ең үлкен марапат.
— Сіз педиатрия саласында 40 жыл бойы еңбек еттіңіз. Осы уақыт аралығындағы еңбек жолыңыз туралы айтып өтсеңіз.
Ляззат Қалиекперқызы: Менің медицина саласындағы жолым 1977 жылы Алматы мемлекеттік медицина институтына (АГМИ) түскенімнен басталды. 1983 жылы институтты аяқтап, 1983-1984 жылдары Талдықорған қаласындағы облыстық балалар ауруханасында интернатурадан өттім.
1984 жылдан бастап 2006 жылға дейін Қабанбай аудандық ауруханасында қызмет еттім. Бұл менің тәжірибемді тереңдетіп, ауылдық жерлерде балаларға көмек көрсетудің барлық қыр-сырын үйренген кезім болды.
2006 жылы Талдықорған қалалық балалар емханасына ауыстым, мұнда 2013 жылға дейін жұмыс істедім. Кейін туған ауылым Жыландыға оралып, 2013 жылдың жазынан 2015 жылға дейін ауылдық дәрігерлік амбулаторияда еңбек еттім.
2016 жылы Талдықорған қаласына қайта оралып, қалалық емханада жұмысымды жалғастырдым. Қазір бұл емханаға бұрынғы Талдықорған қалалық балалар емханасы қосылды, және мен осы күнге дейін балалар денсаулығы үшін еңбек етудемін.
— Қазіргі ата-аналар балалар денсаулығына қатысты қандай қателіктерді жиі жібереді?
Ляззат Қалиекперқызы: Ата-аналар жиі жіберетін қателіктердің қатарына мыналарды жатқызуға болады:
- Өзін-өзі емдеу: Кейбір ата-аналар дәрігерге жүгінбей, интернеттегі кеңестерге немесе туыстардың айтқанына сүйенеді. Бұл дұрыс емес диагноз қоюға немесе асқынуларға әкелуі мүмкін.
- Вакцинациядан бас тарту: Көптеген ата-аналарға дұрыс ақпарат жетпейді, сондықтан олар вакцинадан қорқады. Бұл шешім ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін.
- Баланың тамақтануына немқұрайлы қарау: Бүгінде балалар тәтті тағамдарға, фастфудқа әуес. Бұл дұрыс тамақтанбауға, семіздікке және басқа ауруларға себепші болады.
- Физикалық белсенділіктің аздығы: Балалар көп уақытын гаджеттермен өткізеді. Бұл омыртқа ауруларына, артық салмаққа және көру қабілетінің нашарлауына әкеледі.
- Баланың психоэмоционалдық жағдайын елемеу: Баланың көңіл-күйі, уайымы, қорқыныштары назардан тыс қалады. Бұл денсаулыққа да әсер етеді.
—Жас мамандар туралы не ойлайсыз?
Ляззат Қалиекперқызы: Жас мамандардың білімге құштарлығы мен жаңашылдыққа деген ұмтылысы қуантады. Олардың заманауи технологияларды меңгеруі мен ғылымға деген қызығушылығы медицинаға жаңа серпін береді. Бірақ кейбіреулерінде практикалық тәжірибе жеткіліксіз болып жатады. Сол себепті, олардың аға дәрігерлерден үйренуге тырысқаны маңызды. Тәжірибе мен білімнің үйлесімі – жақсы дәрігердің негізгі қасиеті.
— Болашақ педиатрияның даму жолдары қандай?
Ляззат Қалиекперқызы: Болашақ педиатрияда технологиялар басты рөл атқарады деп ойлаймын. Телемедицина, жасанды интеллект, генетикалық талдау сияқты инновациялар ауруларды ерте кезеңінде анықтап, тиімді ем жүргізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, педиатрияда психологиялық аспектілерге көбірек көңіл бөлінетін болады деп сенемін. Баланың физикалық және психоэмоционалдық денсаулығы қатар қарастырылуы қажет.
— Тәжірибеңізбен бөліскеніңіз үшін рахмет! Балалар денсаулығын жақсарту жолындағы еңбегіңіз бағалауға тұрарлық.
Ляззат Қалиекперқызы: Рахмет! Балалар – біздің болашағымыз, олардың денсаулығы үшін қолдан келгеннің бәрін жасау – әр дәрігердің міндеті.
Дайындаған: Мадина Омарқұлова
