Авторлар:Молжигитов Жаксылык Кемелханович – дәрігер-стоматолог; Еркенова Жулдыз Салимовна – дәрігер-стоматолог
Мухаметжанова Макпал Сериккалиевна – дәрігер-стоматолог
«Жетісу облысы ДСБ» ММ-ның ШЖҚ «Облыстық стоматологиялық емхана» МКҚ
Кіріспе
Балалар стоматологиясы – ерекше назар мен кәсіби шеберлікті қажет ететін сала. Себебі балалардың физиологиялық ерекшеліктері, психоэмоционалдық дамуы және тістердің қалыптасу кезеңдері ересектерден мүлде өзгеше. Қазіргі таңда стоматологияда тіс емдеудің инновациялық, тиімді және балаларға барынша жайлы әдістері қолданылады. Бұл мақалада біз балалардағы тіс ауруларын емдеудің заманауи тәсілдері мен артықшылықтарына тоқталамыз.
Балалар стоматологиясының ерекшеліктері
Балалар стоматологиясының негізгі міндеттері:
Тісжегі мен басқа да тіс ауруларының алдын алу
Ерте кезеңде анықтап, ауырсынусыз ем жүргізу
Балада стоматологиялық қорқыныш пен күйзеліс тудырмау
Тіс пен жақ сүйек жүйесінің дұрыс қалыптасуына жағдай жасау
Заманауи емдеу әдістері
- Лазерлік стоматология
Лазер – тісжегіні ауыртпай, бұрғысыз емдеуге мүмкіндік береді. Бұл әдіс бактерияларды жойып, тіс тінін дәл өңдеуге көмектеседі.
Артықшылықтары:
Ауырсынусыз
Қансыз және қауіпсіз
Қорқынышты азайтады
Жұмсақ тіндерді де өңдеуге болады
- Озонтерапия
Озон – қуатты антисептик. Ол бастапқы тісжегіні бұрғысыз, инъекциясыз емдеуге мүмкіндік береді.
Қолданылады:
Бастапқы тісжегіні емдеуде
Ауыз қуысы инфекцияларын жоюда
Тіс етін емдеуде
- ICON-технологиясы (инфильтрация әдісі)
Бұл әдіс бастапқы тісжегіге қарсы қолданылады. Ешқандай бұрғысыз, арнайы гель арқылы эмаль астындағы кариозды аймақтарға еніп, тісті қалпына келтіреді.
Артықшылығы:
Балаға психологиялық жайлылық
Тіс құрылымы сақталады
Ауырсынусыз және жылдам
- Седация әдісі (медициналық ұйқы)
Қатты қорқатын немесе гиперактивті балалар үшін газ арқылы седация қолданылады (мысалы, азот тотығы арқылы). Бұл балаға ем кезінде тыныш болуға мүмкіндік береді.
Артықшылықтары:
Қауіпсіз және бақылауда
Эмоциялық күйзелісті азайтады
Тез әсер етеді, оянған соң бала қалыпты күйіне келеді
- Биоматериалдармен пломбалау
Балалар тісіне арнап шығарылған заманауи пломбалық материалдар – шыныиономерлі цементтер, компомерлер – қауіпсіз, фтор бөлетін, эмальмен жақсы байланысады.
Алдын алу және профилактика әдістері
Фторлау
Эмальді нығайту үшін фторлы лактар мен гельдер қолданылады.
Герметизация
Тұрақты азу тістердің ойықтарын (фиссураларын) жабу арқылы тісжегіге қарсы қорғаныс жасалады.
Тұрақты бақылау және гигиена
6 ай сайын стоматологқа бару, дұрыс тазалау техникасын үйрету, ата-аналармен бірлесе жұмыс жүргізу – аурудың алдын алудың тиімді жолы.
Қорытынды
Балалар тістерін емдеу – бұл тек медициналық емес, сонымен қатар педагогикалық және психологиялық процесс. Қазіргі заманғы технологиялар мен әдістер – емді ауырсынусыз, тез әрі сенімді жүргізуге мүмкіндік береді. Ең бастысы – балада тіс дәрігерінен қорықпау сезімін қалыптастырып, өмір бойы ауыз қуысы гигиенасына дұрыс көзқарас қалыптастыру.
