Авторлар: Айнабекова Зауре Айтмухаметовна – медбике, ФАП Ақтекше,
Амангожина Лазат Мураткалиевна – медбике, Ж.Егімбаев атындағы орта мектеп,
Айнабекова Ляззат Сейдигалиевна – наркологиялық кабинет мейірбикесі, ШЖҚ «Ескелді орталық аудандық ауруханасы» МКК
Кіріспе
Балалардың иммундық жүйесі ересектерге қарағанда әлсіз болғандықтан, олар респираторлық инфекцияларға жиі шалдығады. Әсіресе, күз-қыс мезгілдерінде тұмау, ЖРВИ (жіті респираторлық вирустық инфекциялар), бронхит, пневмония сияқты аурулар кең таралады.
ДДҰ мәліметтері бойынша, 5 жасқа дейінгі балалар жылына 6-8 рет респираторлық инфекцияларға шалдығады. Дұрыс алдын алу шаралары инфекциялардың алдын алып, баланың денсаулығын нығайтуға көмектеседі.
Бұл мақалада ата-аналарға балаларын респираторлық инфекциялардан қорғау бойынша маңызды кеңестер беріледі.
- Баланың иммунитетін нығайту
Күшті иммундық жүйе баланың инфекцияларға төзімділігін арттырады.
1.1. Дұрыс тамақтану
Баланың күнделікті ас мәзірінде витаминдер мен минералдарға бай тағамдар болуы тиіс:
С дәрумені (цитрус жемістері, қарақат, болгар бұрышы) – иммунитетті күшейтеді.
D дәрумені (балық, жұмыртқа, күн сәулесі) – ағзаның қорғаныс қабілетін арттырады.
Ақуыздар (ет, балық, сүт өнімдері) – иммундық жасушалардың қалыптасуына қажет.
1.2. Дене белсенділігі
Баланы күніне кемінде 30-60 минут таза ауада серуендеуге дағдыландыру керек.
Спортпен айналысу (жүзу, гимнастика, жүгіру) өкпе мен жүрек-қан тамыр жүйесін нығайтады.
1.3. Ұйқы тәртібі
Мектеп жасындағы балалар үшін 9-10 сағат, ал мектепке дейінгі балалар үшін 10-12 сағат ұйқы қажет.
Түнгі ұйқының сапасын жақсарту үшін бөлмені ұйықтар алдында желдету керек.
- Жеке гигиенаны сақтау
Вирустар мен бактериялар көбінесе қол арқылы таралады.
2.1. Қол жуу дағдысы
Балаларға тамақтанар алдында, дәретханадан кейін және көшеден келген соң қол жуу керектігін үйрету қажет.
Қол жууға сабын мен жылы су қолдану маңызды (кемінде 20 секунд жуу керек).
2.2. Түшкіру және жөтел әдебі
Балаларға түшкіргенде немесе жөтелгенде ауызы мен мұрнын шынтақпен жабуды үйрету қажет.
Бір реттік салфеткаларды қолданғаннан кейін, оларды қоқысқа тастап, қолды жуу керек.
2.3. Ойыншықтар мен заттардың тазалығы
Баланың ойыншықтарын, кітаптарын және басқа да заттарын аптасына кемінде 1-2 рет дезинфекциялау қажет.
Мектепке немесе балабақшаға баратын балаларға ортақ құралдарды (қалам, дәптер) ауыстырып қолданбау керектігін түсіндіру қажет.
- Ауа сапасын жақсарту және үй жағдайы
3.1. Бөлмені жиі желдету
Бөлмені күніне кемінде 3-4 рет, әрқайсысы 10-15 минутқа желдету қажет.
Ылғалды тазалау аптасына 2-3 рет жасалуы тиіс.
3.2. Ылғалдылық пен температураны бақылау
Қыс мезгілінде бөлме ауасының ылғалдылығы 40-60% болуы тиіс.
Бөлмедегі температура 18-22°C аралығында болғаны дұрыс. - Аурудың алдын алу шаралары
4.1. Вакцинация
ДДҰ ұсынған вакциналар балаларды тұмау, қызылша, көкжөтел және басқа да қауіпті инфекциялардан қорғайды.
Тұмауға қарсы екпе жыл сайын күзде егілуі керек.
4.2. Адам көп жиналатын жерлерден аулақ болу
Эпидемия кезінде сауда орталықтарына, ойын алаңдарына баруды шектеу.
Балабақшада немесе мектепте ауырған балалармен қарым-қатынасты азайту.
4.3. Антисептик қолдану
Көшеде болғаннан кейін және қоғамдық орындарға барған соң, қолды антисептикпен өңдеу.
Телефон, есік тұтқалары сияқты жиі қолданылатын заттарды тазалау. - Баланың суық тиюі немесе инфекция жұқтыруы кезінде ата-аналарға кеңестер
Егер бала респираторлық инфекция жұқтырса, оған дұрыс күтім жасау маңызды.
5.1. Үй жағдайында күтім
Балаға мол сұйықтық беру (шай, компот, жылы су).
Жоғары температура кезінде денесін ылғал матамен сүрту.
Құрамында парацетамол немесе ибупрофен бар дәрілерді тек дәрігер нұсқауымен беру.
5.2. Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Температура 3 күннен ұзақ түспесе.
Балада тыныс алудың қиындауы байқалса.
Дене қызуы 39°C-тан жоғары көтерілсе.
Қорытынды
Балалардағы респираторлық инфекциялардың алдын алу үшін дұрыс тамақтану, жеке гигиенаны сақтау, бөлмені жиі желдету және вакцинациялау өте маңызды.
Ата-аналар иммунитетті нығайту, баланы дұрыс киіндіру, уақытылы медициналық көмекке жүгіну арқылы инфекциялардың алдын ала алады.
Бала денсаулығы – ата-аналардың басты жауапкершілігі. Сондықтан ауруды емдегеннен гөрі, оның алдын алу әлдеқайда маңызды.
