Авторлар: Касен Аскар (Кербулақ аудандық орталық ауруханасы, Жансақтау бөлім меңгерушісі, анестезиолог-реаниматолог), Қасымов Дастан Түгелбекұлы (анестезиолог-реаниматолог, ГКП на ПХВ «Облыстық көпсалалы клиника»)
Амиргалиева Алма Тулегеновна. Анестезиолог — реаниматолог Кербулакскиий ЦРБ
Кіріспе
Қоса жүретін аурулары бар науқастарда анестезия жүргізу – бұл жоғары жауапкершілік пен мұқият жоспарлауды талап ететін маңызды медициналық процесс. Мұндай пациенттерді тиімді емдеу үшін аурулардың патофизиологиялық ерекшеліктерін ескеріп, заманауи тәсілдер мен жеке көзқарас қолдану қажет.
Диабеті бар науқастардағы анестезия
Диабет метаболизмнің бұзылуымен және көптеген органикалық өзгерістермен сипатталады. Анестезия кезінде назар аудару қажет негізгі аспектілер:
Қандағы глюкоза деңгейін бақылау: Операция кезінде гипо- және гипергликемия асқынуларға алып келуі мүмкін. Сондықтан қандағы глюкоза деңгейі тұрақты бақыланып, қажет болған жағдайда инсулин терапиясы немесе глюкоза инфузиясы жүргізіледі.
Диабеттік нейропатия: Науқастардың перифериялық нерв жүйесіндегі өзгерістер эпидуральдық немесе спинальдық анестезияның әсерін төмендетуі мүмкін.
Микроциркуляция бұзылыстары: Диабет кезінде жараның жазылуы баяулайды, сондықтан инфекцияның алдын алу үшін антисептикалық шараларды күшейту қажет.
Жүрек-қантамыр жүйесінің асқынулары: Диабет жүрек пен қан тамырларының зақымдануын тудыруы мүмкін, сондықтан операция кезінде гемодинамиканы тұрақты бақылау маңызды.
Семіздігі бар науқастардағы анестезия
Семіздік науқастың тыныс алу және жүрек-қантамыр жүйесіне қосымша жүктеме түсіреді. Анестезия кезінде келесі мәселелерге көңіл бөлу қажет:
Ауа жолдарының басқаруы: Семіздік кезінде интубация қиын болуы мүмкін, сондықтан фиброоптикалық немесе видеоларингоскопия сияқты әдістерді қолдану ұсынылады.
Анестетиктердің дозалануын есептеу: Дәрілердің мөлшері нақты дене салмағына және майлы тіндердің көлеміне байланысты жеке анықталады.
Тромбоэмболияның алдын алу: Семіздік веноздық тромбоз бен өкпе эмболиясының қаупін арттырады, сондықтан операцияға дейін және кейін профилактикалық антикоагулянттар енгізу қажет.
Респираторлық функцияны сақтау: Өкпе көлемі төмендейтіндіктен, респираторлық мониторинг және қолдау маңызды рөл атқарады.
Жүрек-қантамыр аурулары бар науқастардағы анестезия
Жүрек-қантамыр жүйесінің патологиялары анестезияның күрделілігін арттырады. Мұндай науқастарда назар аудару қажет мәселелер:
Гемодинамикалық тұрақтылық: Анестезия кезінде қан қысымының төмендеуі немесе көтерілуі мүмкін, сондықтан үздіксіз мониторинг жүргізу қажет.
Кардиопротекция: Жүрекке зияны аз, бірақ тиімді анестетиктерді таңдау қажет. Мысалы, изофлуран, севофлуран сияқты заманауи ингаляциялық анестетиктерді қолдану ұсынылады.
Дәрілердің өзара әрекеттесуі: Жүрек препараттары мен антигипертензивті дәрілердің анестетиктермен өзара байланысын ескеру қажет.
Заманауи тәсілдер және ұсыныстар
Алдын ала дайындық:
Науқастың қоса жүретін ауруларын анықтау және тұрақтандыру.
Барлық қажетті зерттеулер мен анализдерді толық өткізу.
Инвазивті мониторинг:
Қан қысымын, жүрек ырғағын және оттегі сатурациясын үздіксіз бақылау үшін озық технологияларды қолдану.
Жеке тәсіл:
Әр науқасқа анестезияның жеке жоспарын жасау;
Мультидисциплинарлық команда жұмысын ұйымдастыру арқылы тәуекелдерді азайту.
Операциядан кейінгі күтім:
Асқынулардың алдын алу үшін пациентті мұқият бақылау;
Респираторлық және жүрек-қантамыр жүйесінің жұмысын қолдау.
Қорытынды
Қоса жүретін аурулары бар науқастардағы анестезия жоғары кәсібилік пен заманауи тәсілдерді талап етеді. Диабет, семіздік және жүрек-қантамыр аурулары сияқты факторлар операциялық кезеңде жоғары тәуекелдер тудырады, бірақ жеке тәсіл мен кешенді мониторинг арқасында қауіпсіздік деңгейін арттыруға болады. Анестезиологтар мен реаниматологтардың үйлесімді жұмысы және науқасқа бағытталған көзқарас сәтті нәтижеге қол жеткізудің негізі болып табылады.
