Сарысу ауруы — аллергиялық реакцияның бір түрі болып табылатын дененің күйі. Кейбір адамдар организмге енгізілгеннен кейін терапевтік немесе профилактикалық мақсаттармен — жануарлардан алынатын иммундық сарысулардың белгілі бір түрін парентеральді (инъекциялық) енгізеді.
Ісік ауруларының себептері
Гетерологиялық сарысуды енгізу жағдайында көбінесе сарысу ауруы дамиды. Бұл антигендердің қандай да бір түрімен иммунизирленген және осы антигендерге сәйкес келетін тиісті антиденелерді қамтитын жануарлардың қанынан алынған биологиялық препараттар. Мұндай препараттар қауіпті жұқпалы және уытты ауруларға қарсы қолданылады: сіреспе, ботулизм, дифтерия, газ гангренасы, энцефалит, лептоспироз, күйдіргі және т.б. Сондай-ақ, улы жыландардың шағуына қарсы сарысу дайындықтары қолданылады.
Неғұрлым сирек реакция қан немесе плазма құю, инсулин және бауыр сығындылары, антибиотиктер (пенициллин, стрептомицин, сульфаниламидтер, цефалоспориндер және т.б.) және тіпті жәндіктердің шағуымен (негізінен Hymenoptera) тудырады. Пациенттің даму қаупі сарысу дәрі-дәрмектерін енгізуге реакция болған кезде және жануарлардың эпидермиялық белоктарына сезімталдықтың жоғарылауы болған кезде артады. Ішек ауруларының ішілік дамуы көбінесе ішекке қарағанда жиі байқалады.
Сарысу ауруы — бұл даму механизмі
Ісік ауруы аллергиялық реакция болғандықтан, оның дамуына иммундық механизмдер қатысады. Сыртқы белок бар препараттар енгізілген кезде иммундық кешендердің қалыптасуына қатысатын антиденелер жасалады. Денедегі ұзартылған айналымдарда бұл комплекстер әртүрлі ұлпалардың (лимфа түйіндері, тері, бүйрек, жүрек және т.б.) капиллярлар қабырғаларында сақталып, қорғаныш элементтерінің — лейкоциттердің, гистаминнің, серотониннің және т.б. ағынын тудырады. Нәтижесінде тамырлы өткізгіштігі артады, маталар.
Сарысу ауруы — белгілері
Ағымның ұзақтығы, өткір сарысу ауруы, субакутон және ұзартылған. Сарысу бірінші рет енгізілсе, патология шамамен жеті күнде дамиды, бірақ кейде инкубациялық кезең 12-20 күнге ұзартылады. Ақуызды бірнеше рет қолданған жағдайда аурудың жасырын фазасы 1-6 күнге дейін азаяды. Ауру жеңіл, қалыпты және ауыр түрлерде болуы мүмкін.
Патологияның сипаттамалық көріністері:
- терінің қызаруы;
- тері бөртпесі, алдымен инъекция алаңында туындайтын және бүкіл ағзаға таралады (сыртқы көріністе қатерлі ісікке , сирек безінің қатерлігіне , еритематикалық);
- аурудың ауырлығына жиі сәйкес келетін әртүрлі қарқындылықтың тері қурауы;
- безгегі, безгегі;
- әлсіздік;
- бас ауруы;
- кеңейтілген лимфа түйіндері;
- бұлшықет ауыруы;
- буындардағы үзіліс ауырсыну;
- іштің және бүйректегі ауырсыну;
- бұзылған асқорыту;
- іштің әсері (әсіресе инъекция аймағында, қабақтың, ерндің, аяқтың);
- жүрек соғуы;
- тыныс жетіспеушілігі;
- қан қысымын төмендету;
- конвульсиялар .
Сарысу ауруы — диагноз
«Сарысу ауруы» диагнозын дәл анықтау үшін дифференциалды диагнозды анамнез жинау (патологияның дамуынан бұрын болған), зертханалық және гистологиялық зерттеулерді жүргізу, сенімді нәтижелерге қол жеткізу қажет. Белгілері бойынша бұл ауру сырлы периартентитке, өткір ревматикалық безгегіне, қызылша, қызарған безгегіне және кейбір басқа жұқпалы ауруларға ұқсас, олардан сарысу ауруы бөлінуі керек. Кейде ультрадыбыстық және радиология орындалады.
Диагнозды қолдайтын келесі зерттеу деректері ескеріледі:
- лейкоциттердің санын азайту немесе ұлғайту;
- эозинофилия ;
- эритроциттердің тұну жылдамдығын арттыру;
- қандағы криоглобулиндердің құрамын арттыру;
- несептегі ақуыз және эритроциттердің болуы;
- қан плазмасындағы жасушалардың болуы;
- тері биопсиясымен анықталатын және т.б. ыдыстардың қабынуы.
Жапарова Жадыра Серікқызы
Достык кенті ШК» Алакөл аудандык орталык ауруханасы»Достык ауылдык ауруханасы
Медбике
