Авторлар:Кокшебаева Махаббат Кульджабековна, Хирургия бөлімінің операциялық мейірбикесі
Айтбаева Мархаба Жаналыковна, Травматология бөлімінің жарақаттану мейірбикесі
Ниязбекова Ултай Омаровна, Хирургия бөлімінің мейірбикесі
Жетісу облысы ММ ШЖҚ «Панфилов ауданаралық көпсалалы ауруханасы» КМК
Кіріспе
Асқазан-ішек жолының клиникалық симптомдары пациенттердің жиі шағымдарының бірі болып табылады. Нәжісте қанның пайда болуы, диарея мен іш қатудың кезектесіп ауысуы – бірқатар патологиялық жағдайлардың көрсеткіші бола алады. Бұл мақалада аталған симптомдардың негізгі себептері мен диагностикалық маңыздылығы қарастырылады.
Нәжістегі қан: патогенезі мен этиологиясы
Нәжісте қанның пайда болуы (гематохезия немесе мелена) асқазан-ішек жолындағы әртүрлі деңгейдегі қан кетудің нәтижесі болуы мүмкін. Қызыл қан тік ішек пен анус аймағындағы патологияларға тән (геморрой, анальды жырық), ал қара-қоңыр нәжіс жоғарғы асқазан жолдарының зақымдалуын білдіреді.
Диарея мен іш қатудың кезектесіп ауысуы
Ішектің тітіркену синдромы (ІТC), ішек қабыну аурулары (Крон ауруы, ойық жаралы колит) және неоплазмалар (колоректалды карцинома) – аталған симптомдардың жиі себептері. Бұл жағдайларда ішек моторикасы мен сіңіру қабілеті бұзылады, бұл өз кезегінде диарея мен іш қатудың ауысып отыруына әкеледі.
Клиникалық ескерту белгілері
Науқаста келесі белгілер байқалған жағдайда, дереу маманға жүгіну қажет: тұрақты гематохезия, ұзақ уақытқа созылған іш өту немесе іш қату, карқынды абдоминальды ауыру, салмақ жоғалту және анемия белгілері.
Диагностика және емдеу тәсілдері
Диагностикада қолданылатын негізгі әдістерге жалпы қан талдауы, нәжісті зерттеу (копрограмма), эндоскопиялық тексерулер (колоноскопия), сондай-ақ визуализациялық әдістер (УДЗ, КТ) жатады. Емдеу нақты диагнозға байланысты тағайындалады: медикаментозды терапия, диеталық шаралар және қажет жағдайда хирургиялық араласу.
Қорытынды
Нәжістегі қан, диарея мен іш қатудың ауысуы – маңызды клиникалық белгілер қатарына жатады. Бұл симптомдардың уақтылы анықталып, тиісті диагностикалық және емдік шаралардың қолданылуы ауыр асқынулардың алдын алуға мүмкіндік береді.
