Авторлар: Тлеубаева Венера Ануарбековна – медбике
Оразбаева Айгүл Дүйсекеновна – медбике
Карбозова Бейбіткүл Есболатқызы – медбике
ГКП на ПХВ «Боралдай аудандық ауруханасы»
Кіріспе
Медициналық қызмет – адам өмірі мен денсаулығына тікелей қатысты, жоғары жауапкершілікті талап ететін сала. Медбикелердің күнделікті жұмысында кәсіби шеберлікпен қатар этикалық қағидаларды сақтау және деонтологиялық нормаларды орындау маңызды рөл атқарады.
Этика – медициналық қызметкердің мінез-құлқы мен кәсіби міндеттерін орындаудағы моральдық ұстанымдары мен қағидалары.
Деонтология – медицина саласындағы кәсіби этиканың бір бөлігі, ол медбикенің пациенттермен, дәрігерлермен және әріптестерімен қарым-қатынасындағы моральдық-этикалық нормаларын қамтиды.
Бұл мақалада медбикенің этикасы мен деонтологиясының негізгі қағидалары, оның пациенттермен және әріптестермен өзара әрекеттесуіндегі маңыздылығы қарастырылады.
1. Медициналық этика және оның қағидалары
Медициналық этика – әрбір медбикенің өз жұмысында ұстануы қажет моральдық-адамгершілік нормалар жиынтығы.
Негізгі этикалық қағидалар:
- Гуманизм және мейірімділік – пациенттерге құрметпен, жанашырлықпен қарау.
- Құпиялылықты сақтау – науқас туралы ақпаратты жария етпеу.
- Әділдік және адалдық – барлық пациенттерге тең көзқараспен қарау.
- Кәсіби жауапкершілік – өз міндеттерін жоғары деңгейде орындау.
- Өзін-өзі дамыту және кәсіби өсу – медициналық білім мен біліктілікті жетілдіру.
Медбике этикасының басты мақсаты – пациенттің сенімін арттыру және оның сауығуына көмектесу.
2. Медициналық деонтология және медбикенің кәсіби қарым-қатынасы
Деонтология – медицина қызметкерлерінің кәсіби мінез-құлқына қойылатын талаптарды реттейтін ережелер жиынтығы.
2.1. Пациентпен қарым-қатынас
Медбике пациентке тек емдеу шараларын жүргізетін маман ғана емес, оның эмоционалдық және психологиялық қолдау көрсететін тұлғасы болып табылады.
- Пациентпен сөйлесу кезінде сыпайылық пен сабырлық сақтау.
- Науқастың жағдайын түсініп, оны жігерлендіру.
- Ауыр сырқатқа шалдыққан пациенттерге қолдау көрсету.
- Пациенттің жеке пікірін құрметтеу.
- Науқасқа ем-шаралар туралы түсінікті әрі нақты ақпарат беру.
2.2. Дәрігермен қарым-қатынас
- Дәрігердің нұсқауларын қатаң орындау.
- Медициналық шешім қабылдау барысында дәрігермен дұрыс байланыс орнату.
- Пациенттің жағдайы туралы толық әрі нақты ақпарат беру.
- Қызметтік этиканы сақтау және өзара сыйластық принциптерін ұстану.
2.3. Әріптестермен қарым-қатынас
- Командалық жұмыста бір-біріне көмектесу және қолдау көрсету.
- Медициналық ұжымдағы сыйластық пен ынтымақтастықты сақтау.
- Жаңа медбикелерге тәжірибелік көмек беру және оқыту.
Медициналық қызметкерлер арасындағы этикалық қарым-қатынас – емдеу процесінің тиімділігін арттыратын маңызды факторлардың бірі.
3. Медбикенің кәсіби этикасын бұзудың салдары
Медициналық этика талаптарын орындамау науқас пен медицина қызметкерінің арасындағы сенімділікке нұқсан келтіруі мүмкін.
Этикалық нормалардың бұзылуы:
- Пациентке дөрекі сөйлеу, оның жағдайын елемеу.
- Медициналық құпияны жария ету.
- Дәрігер нұсқауларын немқұрайлы орындау.
- Әріптестер арасындағы жанжалдар.
Бұл жағдайлар медициналық мекеменің беделіне зиян келтіріп, емдеу сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін.
4. Медициналық қызметкерлердің этикасы мен деонтологиясын жетілдіру жолдары
Медициналық этика мен деонтологияны сақтау үшін төмендегі шараларды жүзеге асыру қажет:
- Медбикелерге арналған этикалық тренингтер мен семинарлар ұйымдастыру.
- Медициналық мекемелерде этикалық кодекстерді енгізу.
- Жаңа технологиялар мен коммуникациялық дағдыларды дамыту.
- Медициналық қызметкерлердің психологиялық дайындық деңгейін көтеру.
Кәсіби этика – медбикенің жұмысының ажырамас бөлігі, сондықтан оған әрдайым мән беру қажет.
Қорытынды
Медбике қызметіндегі этика және деонтология – медицина саласының негізгі қағидаларының бірі. Пациенттермен, дәрігерлермен және әріптестермен дұрыс қарым-қатынас орнату, медициналық қызмет көрсетуде жоғары адамгершілік қасиеттерді сақтау – денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігін арттырады.
Медбикенің мейірімділігі, шыдамдылығы және кәсіби жауапкершілігі – науқастардың сауығу процесін жеңілдетіп, олардың психологиялық жағдайына оң әсер етеді.
Сондықтан, әрбір медбике этикалық қағидалар мен кәсіби нормаларды қатаң сақтап, өз қызметіне адалдық танытуы тиіс.
