Қызылша

Автор: Иманалиева Лайля Курмашовна – фельдшер, №10 школа , город Талдықорған

Қызылша дегеніміз не?

Қызылша – өте жұқпалы вирустық инфекциялық ауру, ол негізінен балалар арасында кең таралғанымен, ересектерге де жұғуы мүмкін. Бұл ауру қызылша вирусынан туындайды және ауа-тамшы жолдары арқылы беріледі. Аурудың ауыр ағымы асқынуларға әкелуі мүмкін, сондықтан оның алдын алу маңызды.

Қызылшаның берілу жолдары

• Вирус науқас адамның жөтелгенде, түшкіргенде немесе сөйлегенде ауаға таралады;
• Вирустың бөлшектері бірнеше сағат бойы ауада сақталып, тыныс алу жолдары арқылы денеге ене алады;
• Науқас адаммен тікелей байланыста болғанда жұғуы мүмкін.

Қызылшаның негізгі белгілері

Қызылшаның алғашқы белгілері инфекция жұққаннан кейін 7-14 күн аралығында байқалады:

1. Дене қызуының көтерілуі (38-40°C);
2. Қатты әлсіздік, тәбеттің төмендеуі;
3. Құрғақ жөтел, мұрынның бітелуі, тамақтың қызаруы;
4. Көздің қабынуы (конъюнктивит), жарыққа сезімталдық;
5. Коплик дақтары – ауыздың шырышты қабатында ұсақ ақ дақтардың пайда болуы;
6. Бөртпелер – аурудың 3-5 күнінде беттің, дененің және аяқ-қолдардың терісінде қызыл дақтар пайда болады.

Асқынулар

Қызылша ауыр ағыммен өтсе немесе дер кезінде емделмесе, келесі асқынулар пайда болуы мүмкін:

• Ортаңғы құлақтың қабынуы (отит);
• Өкпенің қабынуы (пневмония);
• Ми қабынуы (энцефалит);
• Іш өту және сусыздану.

Диагностика

Қызылшаны анықтау үшін дәрігер:

• Клиникалық белгілерге назар аударады;
• Қан талдауын (анализ) жүргізіп, қызылшаға қарсы антиденелердің бар-жоғын анықтайды.

Қызылшаны емдеу

Қызылшаға қарсы арнайы вирусқа қарсы ем жоқ, емдеу негізінен симптомдарды жеңілдетуге бағытталған:

• Төсек режимі және дене қызуын төмендететін дәрілер (Парацетамол, Ибупрофен);
• Сұйықтықты көп ішу – ағзаның сусыздануын болдырмау үшін;
• Иммундық жүйені нығайту – дәрумендер (әсіресе, А дәрумені);
• Көздің және ауыз қуысының күтімі – көз тамшыларын қолдану және ауызды сода ерітіндісімен шаю.

Қызылшаның алдын алу

Қызылшаның алдын алудың ең тиімді әдісі – вакцинация.

• БЦЖ екпесі – балаларға 12 айлық және 6 жасында міндетті түрде жасалады;
• Вакцинацияланған адамдардың 95%-дан астамы аурудан қорғалады;
• Егер адам вакцина алмаған болса және қызылшамен ауырған адаммен байланыста болса, 72 сағат ішінде екпе салдыру қажет.

Қорытынды

Қызылша – өте жұқпалы және кейбір жағдайларда ауыр асқынуларға әкелетін ауру. Сондықтан оның алдын алу үшін вакцинацияны уақытылы алу, жеке гигиенаны сақтау және алғашқы белгілер пайда болғанда дереу дәрігерге қаралу өте маңызды. Әсіресе, мектептерде, балалар мекемелерінде алдын алу шараларын қатаң сақтау қызылшаның таралуын төмендетуге көмектеседі.