Авторлар: Есимбекова Гульнар Абутаевна — Есболған Жайсанбаев орта мектебінің мейіргері
Каймолдина Майра Есимбаевна— Есболған Жайсанбаев орта мектебінің жалпы практика мейіргері
Курмангалиева Сара Орынбаевна— Есболған Жайсанбаев орта мектебінің емшара бөлмесінің мейіргері
Мейіргерлер – денсаулық сақтау жүйесінің маңызды буыны. Олар пациенттерге күтім жасап, медициналық қызмет көрсетудің барлық деңгейінде жұмыс істейді. Алайда, олардың қызметі денсаулыққа әсер ететін бірқатар қауіптермен байланысты. Бұл мақалада мейіргерлердің жұмысында кездесетін негізгі қауіптер және оларды болдырмау жолдары қарастырылады.
- Биологиялық қауіптер
Мейіргерлер үнемі әртүрлі инфекциялық аурулары бар науқастармен байланыста болады. Инфекция жұқтыру қаупі жоғары, әсіресе:
Вирустық гепатит (B, C);
АИТВ/ЖИТС;
Туберкулез;
ЖРВИ, тұмау және басқа да жұқпалы аурулар.
Алдын алу шаралары:
Қолды жиі жуу және антисептикалық құралдарды қолдану;
Жеке қорғаныш құралдарын (маска, қолғап, көзілдірік) пайдалану;
Биологиялық материалдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау;
Вакцинациядан өту (гепатит B, тұмау және т.б.).
- Химиялық қауіптер
Мейіргерлер түрлі химиялық заттармен, дәрілік препараттармен және зарарсыздандыру құралдарымен жұмыс істейді. Ұзақ уақыт химиялық заттардың әсеріне ұшырау денсаулыққа зиян тигізуі мүмкін.
Алдын алу шаралары:
Химиялық заттармен жұмыс істеу кезінде қорғаныш құралдарын (маска, қолғап) қолдану;
Дәрілік препараттар мен зарарсыздандыру құралдарын дұрыс сақтау және пайдалану;
Зиянды химиялық заттардың әсерін барынша азайту үшін желдету жүйесін қолдану.
- Физикалық қауіптер
Мейіргерлердің жұмысы физикалық тұрғыдан ауыр болуы мүмкін. Ұзақ уақыт тік тұру, ауыр жүк көтеру және дұрыс емес дене қалпында жұмыс істеу денсаулыққа кері әсер етуі мүмкін.
Алдын алу шаралары:
Дене қалпын сақтау үшін эргономикалық жабдықтарды пайдалану;
Ауыр науқастарды көтеру кезінде арнайы құралдарды қолдану;
Демалыс уақыттарын дұрыс жоспарлау;
Денсаулықты нығайту үшін жүйелі түрде жаттығу жасау.
- Психологиялық және эмоциялық қауіптер
Мейіргерлердің жұмысы тек физикалық емес, сонымен қатар эмоциялық жүктемені де талап етеді. Қиын науқастармен қарым-қатынас жасау, стресстік жағдайлар, ұзақ жұмыс сағаттары және эмоционалды шаршау психологиялық денсаулыққа әсер етеді.
Алдын алу шаралары:
Психологиялық қолдау көрсету (тренингтер, психотерапия, топтық кездесулер);
Демалу мен жеке уақытқа көңіл бөлу;
Жұмыс кестесін дұрыс ұйымдастыру;
Медитация және релаксация әдістерін қолдану.
- Радиациялық және лазерлік қауіптер
Кейбір мейіргерлер рентгенологиялық бөлімшелерде немесе лазерлік терапиямен айналысатын бөлімдерде жұмыс істейді. Радиоактивті сәулелену ұзақ уақыт бойы ағзаға кері әсерін тигізуі мүмкін.
Алдын алу шаралары:
Радиациядан қорғану құралдарын қолдану;
Жұмыс уақытын шектеу және дозиметрия бақылауын жүргізу;
Радиоактивті заттармен жұмыс істеу ережелерін сақтау.
- Жұмыс орнындағы жазатайым оқиғалар
Мейіргерлер жұмыс барысында әртүрлі жазатайым оқиғаларға тап болуы мүмкін, мысалы, сырғанау, құлау, өткір заттармен жарақаттану.
Алдын алу шаралары:
Қауіпсіздік техникасын сақтау;
Өткір және кескіш заттарды қауіпсіз қолдану;
Жұмыс орнын таза және ұйымдасқан күйде ұстау;
Төтенше жағдайларға арналған алғашқы көмек көрсету әдістерін меңгеру.
- Қорытынды
Мейіргерлердің жұмысы өте жауапты және күрделі, сондықтан олардың денсаулығы мен қауіпсіздігі маңызды фактор болып табылады. Биологиялық, химиялық, физикалық, эмоциялық және радиациялық қауіптерден қорғану үшін қауіпсіздік шараларын сақтау қажет. Қорғаныс құралдарын қолдану, дұрыс жұмыс әдістерін меңгеру және стрессті басқару арқылы мейіргерлер өз денсаулығын сақтай алады. Денсаулық – басты құндылық, ал оны қорғау – әрбір медицина қызметкерінің басты міндеті.
