Авторлар: Касен Аскар (Кербулақ аудандық орталық ауруханасы, Жансақтау бөлім меңгерушісі, анестезиолог-реаниматолог),
Қасымов Дастан Түгелбекұлы (анестезиолог-реаниматолог, ГКП на ПХВ «Облыстық көпсалалы клиника»)
Амиргалиева Алма Тулегеновна. Анестезиолог — реаниматолог Кербулакскиий ЦРБ
Кіріспе
Жүректің кенеттен тоқтауы – бұл шұғыл медициналық көмек көрсетуді талап ететін, адам өміріне қауіпті жағдай. Жаңа ұсыныстар бойынша алгоритмдер жетілдіріліп, тиімді және уақытылы реанимациялық шараларды жүргізу арқылы пациенттердің өмірін сақтау мүмкіндігін арттыруға бағытталған.
Жүректің тоқтауына байланысты негізгі белгілер
Науқастың есінен тануы;
Тыныс алудың тоқтауы немесе қалыптан тыс агональды тыныс алу;
Пульстің сезілмеуі (орталық артерияларда);
Тері жамылғысының бозаруы немесе цианозы.
Алғашқы әрекет алгоритмі
Қоршаған ортаның қауіпсіздігін бағалау:
Науқасқа және өзіңізге қауіп төнбейтінін тексеріңіз.
Науқастың жағдайын бағалау:
Есін тексеру: науқасқа дауыстап сөйлеп немесе ақырын шайқап жауап болуын анықтаңыз.
Тыныс алу және пульс: 10 секунд ішінде тыныс алу мен пульсті тексеріңіз.
Жедел жәрдем шақыру:
103 нөміріне хабарласып, оқиға орнын, жағдайды және науқастың белгілерін хабарлаңыз.
Дефибриллятордың (егер бар болса) жеткізілуін сұраңыз.
Негізгі реанимациялық шаралар (BLS)
- Жүрекке жанама массаж:
Науқасты қатты және тегіс беткейге жатқызыңыз.
Қолдарыңызды төс сүйектің төменгі жартысына қойыңыз.
Компрессия жиілігі: минутына 100-120 рет.
Компрессия тереңдігі: 5-6 см.
- Өкпені жасанды желдету (егер мүмкін болса):
«Ауыздан ауызға» әдісімен немесе маска арқылы.
Дем беру мен компрессия арақатынасы: 30 компрессияға 2 дем беру.
Дефибрилляция (егер қолжетімді болса)
AED (автоматтандырылған сыртқы дефибриллятор) қолдану:
Аппаратты қосып, электродтарды науқастың кеудесіне нұсқаулық бойынша орналастырыңыз.
AED нұсқауларын орындап, соққы беру қажет болғанда дефибрилляция жасаңыз.
Қайта реанимация:
Дефибрилляциядан кейін жүрекке жанама массажды жалғастырыңыз.
Әр 2 минут сайын науқастың жағдайын бағалаңыз.
Кеңейтілген реанимациялық шаралар (ALS)
Тыныс алу жолдарын қамтамасыз ету:
Интубация немесе ларингеалдық маска қолдану.
Оттегі беру (100%).
Дәрілік терапия:
Адреналин: әр 3-5 минут сайын 1 мг көктамырға енгізу.
Амиодарон: дефибрилляцияға төзімді аритмиялар кезінде.
ЭКГ мониторингі:
Ритмнің түрін анықтау (асистолия, VF/VT).
Әрекет тактикасын ритмге сәйкес бейімдеу.
Операциядан кейінгі кезең
Гемодинамиканы тұрақтандыру:
Қан қысымын және жүрек шығуын қолдау.
Терапевтік гипотермия:
Мидың ишемиялық зақымдануын азайту үшін дене температурасын 32-36°C деңгейінде ұстау.
Асқынулардың алдын алу:
Тыныс алу жолдарының инфекциясын болдырмау;
Коагулопатияны түзету.
Қорытынды
Жүректің тоқтауына байланысты әрекет алгоритмдері медицина саласындағы жетістіктер мен ғылыми жаңалықтарға сүйене отырып жетілдірілді. Алғашқы және кеңейтілген реанимациялық шараларды уақтылы және сапалы орындау пациенттердің өмірін сақтап қалуда шешуші рөл атқарады. Медициналық персоналдың үздіксіз оқуы мен тәжірибесін арттыру бұл үдерістің тиімділігін қамтамасыз етеді.
