Республикалық қоғамдық-медициналық апталық газеті

Жыл сайын 31 мамырда бүкіл әлем жұртшылығы 1988 жылы ДДҰ ресми түрде жариялаған Дүниежүзілік темекісіз күнді атап өтеді.


1 июня 2023, 03:43 | 3 440 просмотров



Бұл күн барлық елдердегі адамдардың назарын денсаулыққа үлкен зиян келтіретін және өлімге әкелетін ауруларға әкелетін темекі шегу мәселесіне аударуға арналған.

Темекі эпидемиясы халықтың денсаулығына ең үлкен қауіптердің бірі болып табылады. Жыл сайын одан 8 миллионнан астам адам қайтыс болады. Олардың 7 миллионнан астамы - темекі тұтынушылары мен бұрынғы тұтынушылары, ал 1,2 миллионнан астамы - темекі шекпейтіндер.

Темекі шегуден бас тарту қиын міндет болуы мүмкін, әсіресе пандемиядан туындаған қосымша әлеуметтік және экономикалық күйзеліске байланысты, бірақ мұны істеудің көптеген себептері бар.

Темекіні тастаудың артықшылықтары бірден сезіледі. Темекі шегуді тоқтатқаннан кейін 20 минуттан кейін жүрек соғу жиілігі төмендейді. 12 сағаттың ішінде қандағы көміртегі тотығының деңгейі қалыпты деңгейге дейін төмендейді. 2-12 аптаның ішінде қан айналымы жақсарады және өкпе қызметі қалыпқа келеді.

1-9 айдың ішінде жөтел мен ентігу азаяды. 5-15 жылдың ішінде инсульт қаупі темекі шекпейтін адамның қауіп деңгейіне дейін төмендейді. 10 жылдың ішінде темекі шегетін адамдардың қаупімен салыстырғанда өкпенің обырынан өлім қаупі шамамен екі есе азаяды. 15 жылдың ішінде жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупі темекі шекпейтін адамның қауіп деңгейіне дейін төмендейді.

Темекі шегу немесе балалардың арасында электрондық темекіні пайдалану олардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне қауіп төндіреді

Темекі шегетін балаларда өкпе қызметі жиі төмендейді, оның салдары ересек жастағы созылмалы респираторлық аурулар болып табылады.

Балалардың денсаулығына елеулі қауіп электрондық темекі сұйықтығының әсерінен болады. Құрылғылардың ағуы және балалардың сұйықтықты жұту қаупі бар.

Темекі шегу терінің, тырнақтың, шаштың жағдайын нашарлатады, тістерді бұзады, ауыздан, киімнен жағымсыз иіске әкеледі. Темекі шегу өкпенің қатерлі ісігі, инфаркт сияқты жиі өмірге сәйкес келмейтін аурулардың дамуымен тікелей байланысты.

Жыл сайын бұл күні түрлі іс-шаралар өткізіледі: ашық есік күндері, акциялар, конференциялар, дәрістер, көрмелер, челлендждер темекі шегудің зиянды әсері туралы халықтың хабардарлығын арттыруға және темекі шегуден бас тартуды насихаттауға бағытталған

Автор:
ҚР Денсаулық сақтау министрлігі баспасөз қызметі