Авторлар: Курмаева Гульмира Маликовна -старший врач скорой помощи.
Бижанова Роза Тортаевна- старший врач скорой помощи.
Сурамбекова Айнур Рахимтурдиевна- врач выездной бригады скорой помощи. Талдыкорган
Анафилаксиялық шок-ағзаға аллергендер енгенде жедел түрдегі аллергиялық реакцияны тудыратын, қанайналым, тыныс алу , орталық жүйке жүйесінің ауыр бұзылыстарымен сипатталатын, жедел дамитын, өмірге қауіпті патологиялық жағдай.
Анафилаксиялық шок аллергенмен контакт болғаннан кейін бірнеше секунд немесе минут , кейде 2 сағатқа дейінгі уақыт ішінде дамуы мүмкін.
Шок дамуының жиі кездесетін себептері:
- адам ағзасына дәрілік заттың түсуі немесе олардың метоболиттерінің түзілуі
- жәндіктердің шағуы
- түрлі тағамдар
- латекске аллергия
Қауіп қатер факторлары:
- анамнезінде дәрілік аллергиясы бар
- дәрілік заттарды ұзақ уақыт қолдану, әсіресе қайталау курсы кезінде
- депо препараттарды пайдалану
- полипрагмазия
- дәрілік препараттар белсенділігінің жоғары сенсибилизациясы
- дәрілермен ұзақ уақыт кәсіптік байланыс
- анамнезінде аллергиялық ауруы бар
- дерматомикоздың болуы ( эпидермофитин), пенициллинге сенсибилизациясы бар
Анафилаксиялық шоктың клиникалық түрлері:
- таралған түрі
- гемодинамикалық
- асфиксиялық
- абдоминалды
- церебралды
Клиникалык көріністері тез дамиды және бірінші кезекте артериалды қысым төмендейді. Клиникалық көріністері шоктың түріне байланысты.
Гемодинамикалық түрінде жүрек -қан тамыр жетіспеушілік және өкпе ісігі белгілері басым.
Асфиксиялық түрінде бронхоспазм симптомдары дамиды.
Церебральды түрінің клиникалық көрінісінде нервті-психикалық қозу және құрысулар болуы мүмкін. Абдоминальды түрінде ішек тегіс бұлшық еттерінің спазмы дамиды.
- Жедел көмек:
- Аллергеннің ағзаға түсуін тоқтату (дәрілік затты енгізуді тоқтату).
- Пациентті жатқызып, аяғын шамалы көтеру, таза ауа келуін қамтамасыз ету, қажет болған жағдайда оттегі ингаляциясын жасау.
- Мүмкін болса дәрілік зат енгізген жерден немесе жәндік шаққан жерден жоғары жгут салу.
- Адреналин гидрохлорид 0,18% 0,5 мл бұлшық етке егу. Қажет болған жағдайда 5-20 минутта осы дозада қайталап егу.
- Гормональды ем: бастапқы дозада: преднизолон 90 — 120 мг көк тамырға, дексаметазон 8-32 мг көк тамырға тамшылатып.
- Антигистаминді препараттар: дифенгидрамин 1% 1,0 бұлшық етке.
- Инфузионды ем: натрий хлорид 0,9% 1 литрден аз болмау керек.
- Бронхообструктивті синдромда: сальбутамол ерітіндісі 2,5 мг/ 2,5 мл ( небулайзер арқылы)
