Авторлар:Алимсияева Гаухар Дуйсеновна ,Суйгенбаева Жазира Нуракыновна, Тлеубердина Гүлжан Тлеубердықызы Жетісу облысы Ақсу Ауданы, Жансүгіров ауылы,Ақсу аудандық орталық ауруханасы Балалар бөлімінің, Кезекші мейірбикелері
Кіріспе
Балалар бөлімінде дұрыс тамақтандыруды ұйымдастыру – емдеудің маңызды бөлігі. Стационардағы балалардың жасы, денсаулық жағдайы, аллергиялық реакциялары және негізгі аурулары ескерілуі тиіс. Тамақтану баланың жасына сәйкес болуы керек және оның физиологиялық қажеттіліктерін толық қамтамасыз етуі қажет.
- Балаларға арналған аурухана тамақтандыруының ерекшеліктері
Баланың жасына қарай бейімделу
Нәрестелер үшін – ана сүті немесе бейімделген сүт қоспалары.
Емізулі балалар мен мектепке дейінгі жастағы балалар үшін – жеңіл сіңірілетін және гипоаллергенді тағамдар.
Үлкен жастағы балаларға аурудың ерекшеліктеріне сәйкес теңгерімді диета ұсынылады.
Диетотерапияны сақтау
Әр науқасқа ауруына сәйкес арнайы диета тағайындалады.
Ас қорыту жүйесінің ауруларында (гастрит, панкреатит) – механикалық және химиялық тұрғыда жеңіл тамақ беріледі.
Аллергиялық реакциялары бар балаларға жеке тағам түрлері таңдалады.
Гигиеналық талаптардың сақталуы
Тамақ өнімдерінің балғындығы және қауіпсіздігі қатаң бақыланады.
Ыдыстар мен ас құралдары мұқият зарарсыздандырылады.
Медициналық персонал мен тамақ беруші қызметкерлер санитарлық нормаларды сақтауы тиіс.
- Балаларды жас ерекшелігіне қарай тамақтандыру
I. Нәрестелер (0-6 ай)
Ең жақсы тамақ – ана сүті
Егер ана сүті жеткілікті болса, тек емшек сүтімен тамақтандыру ұсынылады.
Аурухана жағдайында аналар емізуді жалғастыруы үшін барлық жағдай жасалуы тиіс.
Егер анасы жанында болмаса немесе сүті болмаса, бейімделген қоспалар қолданылады.
Қолдан тамақтандыру
Балаға қоспалар дәрігердің нұсқауымен ғана беріледі.
Қоспаларды дайындағанда стерильділік қатаң сақталады.
Бөтелкелер мен емізіктер әр тамақтан кейін мұқият жуылып, залалсыздандырылады.
II. Емізулі балалар (6 ай – 1 жас)
Қосымша тағам енгізу
Баланың негізгі тағамы – ана сүті немесе сүт қоспалары.
Қосымша тамақ ретінде ботқалар, көкөніс пюрелері, ет өнімдері қосылады.
Тұз, қант және аллергенді өнімдерден (цитрус, бал, жаңғақтар) аулақ болу қажет.
Тамақтың консистенциясы
Ұсақталған, езілген және буға пісірілген тағамдар беріледі.
Өткір дәмдеуіштер, қуыруға болмайды.
III. 1-3 жас аралығындағы балалар
Тамақтану күніне 5-6 рет жүргізіледі.
Тамақ құрамында белок, көмірсу, дәрумендер мен минералдар теңгерімді болуы керек.
Көкөністер, жемістер, жармалар мен ет өнімдері ұсынылады.
Тәттілер мен газдалған сусындарды шектеу қажет.
IV. 3 жастан асқан балалар
Күніне 4-5 рет тамақтану тәртібі сақталады.
Ақуызға бай өнімдер (ет, балық, сүт өнімдері), күрделі көмірсулар (жармалар, көкөністер), пайдалы майлар (зәйтүн майы, жаңғақтар) ұсынылады.
Балалардың жасына сәйкес дәрумендер мен минералдарға бай өнімдер енгізіледі.
- Арнайы диеталық тамақтану
I. Аллергиялық балаларға арналған тамақ
Аллергия қоздыратын өнімдер (бұлғамық, жұмыртқа, балық, жаңғақтар, бал) алынып тасталады.
Гипоаллергенді тағамдар беріледі (күріш, көкөністер, құс еті).
II. Ас қорыту аурулары бар балаларға арналған тағам
Асқазан-ішек жолдарының аурулары кезінде (гастрит, колит) механикалық және химиялық тұрғыдан жеңіл тағам ұсынылады.
Тұзды, ащы, қуырылған тағамдардан бас тарту керек.
III. Бүйрек және жүрек аурулары бар балаларға арналған диета
Тұз мөлшері шектеледі.
Ақуызға бай өнімдер шектеулі түрде беріледі.
Көкөніс, жеміс және сүт өнімдері басымдықта болады. - Тамақ беру кезінде қауіпсіздік шаралары
Бала өздігінен жей алмайтын болса, тамақты медициналық қызметкер немесе ата-анасы береді.
Бала тамақ жеп жатқанда тұншығып қалмауы үшін бақылау қажет.
Ыстық тамақтан күйіп қалудың алдын алу керек.
Баланың су ішуі қадағаланады.
Қорытынды
Стационарда балаларды тамақтандырудың басты мақсаты – олардың қажетті қоректік заттарды толық алуын қамтамасыз ету. Жас ерекшеліктеріне сай бейімделген, теңгерімді және қауіпсіз тамақтану баланың сауығуына және дұрыс дамуына ықпал етеді. Медициналық қызметкерлер тамақтану тәртібін сақтап, балалардың жағдайын қадағалап отыруы тиіс.
