Авторлар: Есимбекова Гульнар Абутаевна — Есболған Жайсанбаев орта мектебінің мейіргері
Каймолдина Майра Есимбаевна— жалпы практика мейіргері
Курмангалиева Сара Орынбаевна— емшара бөлмесінің мейіргері
Жетісу облысы әкімдігінің “Жетісу облысы Денсаулық Сақтау Басқармасы
“ ШЖҚ “Ақсу аудандық орталық ауруханасы” МКК Қапал ауылдық ауруханасы
Созылмалы аурулар – ұзақ уақыт бойы адамның денсаулығына әсер ететін, тұрақты бақылауды және емдеуді қажет ететін медициналық жағдайлар. Бұл ауруларға қант диабеті, гипертония, бронхиалды астма, артрит, жүрек-қан тамырлары аурулары, бүйрек және бауыр аурулары жатады. Созылмалы аурулары бар пациенттерге қолдау көрсету және дұрыс кеңес беру олардың өмір сапасын жақсартуға көмектеседі.
- Созылмалы аурулардың психологиялық әсері
Созылмалы аурулар тек физикалық денсаулыққа ғана емес, сонымен қатар психологиялық жағдайға да әсер етеді. Науқастар жиі депрессия, үрей, стресс жағдайында болады. Сондықтан эмоционалды қолдау өте маңызды.
Психологиялық қолдау әдістері:
Пациентке ауруы туралы толық және түсінікті ақпарат беру;
Психолог немесе психотерапевт кеңесін алу;
Отбасы мен жақындарының эмоционалды қолдауын қамтамасыз ету;
Медитация, йога, релаксациялық әдістерді қолдану.
- Пациенттерге дұрыс тамақтану бойынша кеңес
Созылмалы аурулары бар адамдарға дұрыс тамақтану өте маңызды. Диета аурудың асқынуын болдырмауға және денсаулықты жақсартуға көмектеседі.
Негізгі тамақтану принциптері:
Теңгерімді және дәрумендерге бай тамақтану;
Майлы, тұзды және қантты тағамдарды шектеу;
Көкөністер мен жемістерді көбейту;
Дұрыс су балансын сақтау;
Дәрігердің ұсынымдарына сәйкес диетаны реттеу.
- Физикалық белсенділік және өмір салты
Созылмалы аурулары бар пациенттерге физикалық белсенділік ұсынылады, бірақ ол олардың жағдайына бейімделуі тиіс.
Ұсынылатын жаттығулар:
Жаяу жүру, жеңіл жүгіру;
Жүзу, йога, тыныс алу жаттығулары;
Физиотерапиялық жаттығулар;
Дәрігердің ұсыныстарына сәйкес арнайы бағдарламалар.
- Медициналық бақылау және дәрі-дәрмек терапиясы
Созылмалы аурулары бар пациенттер үшін тұрақты медициналық бақылау өте маңызды. Олар дәрігердің ұсынымдарын қатаң сақтап, белгіленген емдеу режимін ұстануы тиіс.
Маңызды аспектілер:
Тұрақты медициналық тексерістерден өту;
Дәрігер тағайындаған дәрілерді уақытылы қабылдау;
Дәрі-дәрмектердің жанама әсерлерін бақылау;
Шұғыл жағдайларда не істеу керектігін білу.
- Әлеуметтік қолдау және пациенттердің қоғаммен байланысы
Созылмалы аурулары бар адамдар кейде әлеуметтік оқшаулануға ұшырайды. Сондықтан оларға қоғаммен белсенді қарым-қатынас жасауға көмектесу маңызды.
Қолдау көрсетудің жолдары:
Созылмалы аурулары бар адамдарға арналған қолдау топтарына қатысу;
Медициналық орталықтар мен қоғамдық ұйымдардың көмегін пайдалану;
Онлайн және офлайн қоғамдастықтарға қосылу;
Маман-дәрігерлерден кеңес алу.
Қорытынды
Созылмалы аурулармен өмір сүру – күрделі, бірақ дұрыс басқарылған жағдайда науқастардың өмір сапасын айтарлықтай жақсартуға болады. Дәрігерлер, медбикелер және науқастардың жақындары олардың физикалық және психологиялық жағдайын жақсартуға көмектесу үшін бірігіп әрекет етуі тиіс. Дұрыс тамақтану, белсенді өмір салты, медициналық бақылау және эмоционалды қолдау – созылмалы аурулары бар пациенттер үшін маңызды факторлар болып табылады.
