Авторлар: Кангабылова Бану Муратбековна – операциялық блок медбикесі, Ақсу аудандық ауруханасы
Егизбаева Жанар Мырзахметовна – балалар консультациясы, учаскелік медбике,Ақсу аудандық ауруханасы
Солтанбаева Айнур Илибековна – учаскелік медбике, Көкөзек ауылы,Ақсу аудандық ауруханасы
Кіріспе
Хирургиялық араласу – адам өмірін сақтап қалуда және аурудың асқынуын болдырмауда маңызды рөл атқаратын медициналық шара. Алайда операцияның сәтті өтуі тек хирургтің кәсібилігіне ғана емес, сонымен қатар операцияға дейінгі және кейінгі кезеңдердегі мейірбикенің күтіміне де тікелей байланысты.
Мейірбике пациентпен тікелей жұмыс істейтін, оның қажеттілігін үздіксіз бақылап, медициналық көрсеткіштер мен психоэмоционалдық жағдайын бағалайтын негізгі маман. Осы мақалада операция алды және кейінгі күтімнің кезеңдерінде мейірбикенің рөлі, кәсіби жауапкершілігі мен тәжірибелік міндеттері қарастырылады.
- Науқасты операцияға психологиялық дайындау
Операция алдындағы кезең – пациент үшін психологиялық жағынан ең ауыр және уайымға толы сәттердің бірі. Бұл кезде мейірбикенің міндеті тек медициналық емес, психоэмоционалдық қолдау көрсету болып табылады. Мейірбике:
Науқастың қорқынышын, алаңдаушылығын азайтуға тырысады;
Операция барысы және кейінгі күтім туралы түсінікті, нақты ақпарат береді;
Пациентпен эмпатиялық қарым-қатынас орнатып, сенімділік орнатады;
Қажет жағдайда психолог немесе әлеуметтік қызметкерге жүгінуге көмектеседі.
Психологиялық дайындық – операция нәтижесіне әсер ететін маңызды факторлардың бірі.
- Асептика және антисептика ережелері: инфекцияның алдын алу
Операциядан кейінгі жараның инфекциялануы – жиі кездесетін асқынулардың бірі. Сондықтан мейірбикенің санитарлық-гигиеналық ережелерді қатаң сақтауы – септикалық және асептикалық қауіптің алдын алудың негізі.
Мейірбике:
Қолды дұрыс жуу және өңдеу әдістерін нақты орындайды;
Стерильді құрал-жабдықтармен жұмыс істейді;
Таңғышты уақытылы және дұрыс ауыстырады;
Жараның жай-күйін күнделікті бақылап, қабыну белгілерін дер кезінде анықтайды (қызару, ісіну, ірің);
Катетер, дренаж, жүйелердің тазалығына және қолдану мерзіміне қадағалау жүргізеді.
Бұл шаралар операциядан кейінгі инфекциялық асқынулардың алдын алып, сауығу процесін жеделдетуге ықпал етеді.
- Қалпына келу кезеңінде мейірбикенің бақылау рөлі
Операциядан кейінгі кезең – науқастың қалпына келуіне, өмірлік маңызды функциялардың тұрақтануына бағытталған күрделі кезең. Бұл кезеңдегі мейірбике әрекеттері:
Тыныс алу, жүрек соғысы, қан қысымы, дене қызуы сияқты өмірлік көрсеткіштерді бақылау;
Ауырсыну деңгейін бағалап, анальгетиктерді уақтылы енгізу;
Төсек тартып жатқан науқастарда ойық жараның алдын алу шараларын жүргізу;
Жараның жазылу процесін бақылау, тігістерді өңдеу және таңу;
Науқастың ішіп-жеу, зәр шығару, дефекация сынды физиологиялық функцияларын қадағалау;
Пациентті тұрғызу, жаттығулар жасау, аяққа ертерек тұрғызу бойынша дәрігер нұсқауына сай көмек көрсету;
Эмоционалдық қолдау көрсету, науқастың көңіл-күйін бақылау.
Қалпына келу кезеңіндегі мейірбикенің кешенді жұмысы – науқастың сауығу жылдамдығына және госпитализация ұзақтығына тікелей әсер етеді.
Қорытынды
Мейірбике – хирургиялық көмек көрсету процесінің барлық кезеңінде белсенді қатысушы. Операцияға дейінгі психологиялық дайындықтан бастап, операциядан кейінгі күтімге дейінгі әр қадамы – науқастың қауіпсіздігі мен сауығуына бағытталған.
Мейірбикенің кәсіби білімі, бақылау дағдысы, шапшаң шешім қабылдау қабілеті және адамға деген мейірімі хирургиялық тәжірибеде аса маңызды. Сондықтан операция алды және кейінгі күтім сапасы – тікелей мейірбикенің біліктілігімен байланысты.
