Авторлар: Бағаева Түйғын Молдалиқызы, перзентхана бөлімінің аға мейірбикесі, ШЖҚ «Райымбек аудандық ауруханасы» КМК;
Битибаева Гүлим Бекетайевна, медбике, ШЖҚ МКК «Көксу аудандық орталық ауруханасы»;
Кулдарова Айида Тутиновна, медбике, «Үміт» мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған күндізгі болу орталығы
Кіріспе
Ана сүті — сәбидің өмірінің алғашқы айларындағы ең табиғи, ең құнды қорегі. Емшек сүті арқылы бала тек қажетті қоректік заттарды ғана емес, иммундық қорғаныс, ананың жылуы мен психоэмоционалдық тұрақтылықты да алады.
⠀
Алайда босанғаннан кейінгі кезеңде барлық ана лактацияны оңай бастай алмайды. Бұл сәтте медициналық көмекшілердің, әсіресе мейірбикенің кәсіби қолдауы шешуші рөл атқарады.
Лактацияны қолдау неліктен маңызды?
ДДСҰ (ВОЗ) мәліметі бойынша:
6 айға дейін тек ана сүтімен қоректенген балалардың арасында инфекциялық аурулар 2–3 есе сирек кездеседі;
Ерте емізу (босанғаннан кейін алғашқы 30 минутта) — нәресте өлімін 22%-ға дейін азайтады.
Сондықтан мейірбикенің лактацияны қолдауы — бұл баланың денсаулығын нығайтудың ең тиімді жолдарының бірі.
Мейірбикенің негізгі міндеттері
- Ананы босанғаннан кейін ерте емізуге ынталандыру
Алғашқы сағатта-ақ емшекке салу – баланың сору рефлексін қалыптастырады және сүттің келуіне ықпал етеді.
Мейірбике ананы осы маңыздылыққа сендіріп, қолдау білдіруі қажет.
- Емшекпен емізу техникасын үйрету
Дұрыс ұстау (бала ауызымен тек емізікті емес, ареоланы да қамтуы тиіс);
Бала мен ананың ыңғайлы позициялары (жатып, отырып, бүйірінен т.б.);
Ауырсыну, жарықшақ болмауы үшін алдын алу шаралары.
- Лактациялық дағдарыс кезінде көмек көрсету
Уақытша сүт азайып кетсе, мейірбике ананы сабырға шақырып, жиі емізу, суды жеткілікті ішу, демалысты ұйымдастыру секілді кеңестер береді. - Ананың тамақтануы мен көңіл күйіне назар аудару
Жоғары калориялы, дәруменге бай, пайдалы тағамдар ұсыну;
Ананың шаршауын, күйзелісін байқап, психологиялық қолдау көрсету.
- Қауіп тудыратын белгілерді анықтау және дәрігерге бағыттау
Мастит, лактостаз, жарықшақтар кезінде жедел медициналық көмек ұйымдастыру.
Мейірбике мен ана арасындағы сенімді қарым-қатынас
Ана өзін түсініп, қолдайтын, бағалы кеңес беретін маманға зәру. Мейірбике:
Анасын кінәламай, түсіністікпен қарауы керек;
Ұялып жүрген аналарға қолдау көрсетіп, емізуге деген сенімін арттыруы қажет;
Дұрыс емес пікірлерді (мысалы, «сүтім нашар», «балам тоймай жатыр») ғылыми негізде түсіндіруі тиіс.
Ерекше жағдайларда лактацияны қолдау
Шала туған нәресте: ананың сүті шприцпен, қасықпен беріледі немесе сауу арқылы жасанды түрде сақталады;
Бала ембей қойса: мейірбике ананың уақтылы сауып, сүттің кетіп қалмауына көмектеседі;
Арнайы орталықтарда (мысалы, «Үміт» сынды мекемелерде): лактацияны сақтау оңалту мен эмоционалды тұрақтылықтың бір бөлігі ретінде қарастырылады.
Қорытынды
Лактация – бұл ананың табиғи қабілеті, ал оны қолдау — мейірбикенің кәсіби міндеті. Уақытылы және дұрыс көрсетілген көмек тек сүттің қалыптасуына ғана емес, ананың өзіне деген сенімі мен баламен эмоционалдық байланысын қалыптастыруға жол ашады.
Сүт – ананың жүрегінен басталып, баланың өміріне жалғасатын мейірім жолы. Ал мейірбике – сол жолдағы сенімді жетекші.
