Конъюнктивит

​​Авторы: Батырбекова Анар Нурлановна – процедуралық медбике
Исмаилова Айнур Маратовна – процедуралық медбике
Мухаметқалиева Жансая Бақытқызы – учаскелік медбике ​
МКҚК ШЖҚ «Ақсу аудандық орталық ауруханасы» Емханасы

Конъюнктивит дегеніміз не?

Конъюнктивит (лат. conjunctivus – жалғастыратын) – бұл қабақтың ішкі бетін және көз алмасының ақ бөлігін жауып тұратын жұқа, мөлдір қабықшаның (конъюнктиваның немесе дәнекер қабықтың) қабынуы.

Белгілері:

Конъюнктивит келесі белгілермен сипатталады:

• Көздің қызаруы.
• Шырышты немесе шырышты-іріңді бөлінділердің пайда болуы (әсіресе ұйқыдан кейін кірпіктерді жабыстырады).
• Жас ағуы.
• Жарықтан қорқу (жарыққа сезімталдық).
• Көздің ашып ауыруы немесе бөгде зат тұрғандай сезіну.

Түрлері:

Конъюнктивиттің негізгі екі түрі бар:

1. Асқынған конъюнктивит: Кенеттен басталып, тез өршиді. Әдетте, екі көз де зақымданады. Ауру орта есеппен 2–4 аптаға созылуы мүмкін.
2. Созылмалы конъюнктивит: Ұзақ уақыт бойы баяу өтеді, белгілері айқын болмауы мүмкін.

Пайда болу себептері:

• Асқынған конъюнктивиттің себептері:
  • Бактериялар: Көп жағдайда іріңді бөлінділермен сипатталады (кейде дифтерия немесе соз ауруының қоздырғыштарынан болуы мүмкін).
  • Вирустар: Жиі сулы бөлінділермен және тұмау белгілерімен қатар жүреді.
  • Аллергия: Белгілі бір аллергендерге (мысалы, тозаң, шаң, жануарлардың жүні) реакция ретінде пайда болады, қатты қышумен ерекшеленеді.
• Созылмалы конъюнктивиттің себептері:
  • Қоршаған орта факторлары: Нашар желдетілетін үйлердегі тозаң, түтін, химиялық заттар.
  • Организмнің жалпы аурулары.
  • Дұрыс тамақтанбау.
  • Дәрігер тағайындаған көзілдірікті пайдаланбау (көру қабілетінің бұзылуы).

Жұғу жолдары (инфекциялық түрлері үшін):

Инфекция көзге лас қол, орамал, сүлгі арқылы немесе ауа тамшылары арқылы (вирустық түрлері) түседі. Асқынған жұқпалы конъюнктивитпен ауырған адамды (әсіресе баланы) дер кезінде оқшауламаса, ол мектептерде, балабақшаларда және басқа да қоғамдық орындарда тез таралуы мүмкін.

Емдеу жолдары:

• Емдеуді тек дәрігер тағайындауы керек! Себебіне байланысты ем әртүрлі болады.
• Гигиена: Көзді таза ұстау маңызды. Бөлінділерді тазарту үшін қайнатылып, суытылған суға малынған таза мақта тампонын немесе дәке қолдану керек. Әр көз үшін жеке тампон пайдаланылады.
• Дәрі-дәрмектер:
  • Бактериялық конъюнктивитте: Антибиотигі бар көз тамшылары немесе майлар тағайындалады. Майды таза қолмен астыңғы қабақтың ішкі жағына жағады (көздің сыртына жағу тиімсіз).
  • Вирустық конъюнктивитте: Арнайы вирусқа қарсы препараттар сирек қолданылады, көбіне симптоматикалық ем (жасанды көз жасы тамшылары) және гигиена жеткілікті. Асқынған жағдайда дәрігер басқа ем тағайындайды.
  • Аллергиялық конъюнктивитте: Антигистаминдік (аллергияға қарсы) тамшылар немесе таблеткалар қолданылады, аллергенмен байланысты болдырмау маңызды.
• Маңызды ескерту: Көзге таңғыш байлауға болмайды, себебі бұл микробтардың көбеюіне қолайлы жағдай туғызады.

Алдын алу:

• Жеке бас гигиенасын сақтау (қолды жиі жуу).
• Жеке сүлгі мен бет орамалды пайдалану.
• Көзді лас қолмен ұстамау.
• Басқа адамдардың көз тамшыларын немесе косметикасын пайдаланбау.
• Конъюнктивитпен ауырған адаммен тығыз байланыста болмау, оның жеке заттарын пайдаланбау.
• Көзі қызарған баланы басқа балалармен ойнатпау, бірге ұйықтатпау және ортақ сүлгіні қолданбауға үйрету.