Авторлар: Жалелова Лаура Шарипхановна, Медсестра
Орманбетова Жулдыз Канаткалиевна, медсестра
Нұрсұлтан Айгерім Ануарқызы ,медсестра
ГКП на ПХВ «Талдыкорганская городская поликлиника 2»
Балалардың көру қабілеті олардың жалпы дамуы мен өмір сүру сапасына тікелей әсер етеді. Соңғы жылдары әлемде, соның ішінде Қазақстанда да, көру қабілетінің нашарлау жағдайларының өсуі байқалуда. Бұл мәселе мектеп жасындағы балалар арасында жиі кездеседі, және оны ерте анықтап, алдын алу шараларын ұйымдастыруда медициналық қызметкерлердің, атап айтқанда, медбикелердің рөлі ерекше.
Көру қабілетінің нашарлау себептері
Балалар арасында көру қабілетінің нашарлауының басты себептерінің бірі – оқу және экран алдында көп уақыт өткізу. Компьютерлер, планшеттер мен смартфондар балалардың өмірінде тұрақты орын алғанымен, олар көзге айтарлықтай жүктеме түсіреді. Бұған қоса, нашар жарықтандыру, оқу материалдарының дұрыс орналаспауына байланысты көздің шамадан тыс кернеуі де маңызды факторлардың бірі болып табылады.
Медбикенің рөлі
Медбикелер көру қабілетін қорғауда маңызды профилактикалық қызмет атқарады. Олардың негізгі міндеттеріне мыналар кіреді:
- Балаларды мерзімді тексеру: Медбике балаларды жоспарлы тексеру кезінде көру қабілетінің нашарлау белгілерін анықтауы тиіс. Мұндай тексерістер арқылы балалардағы көру қабілетінің нашарлауын ерте кезеңдерде байқауға болады.
- Ата-аналармен және мұғалімдермен жұмыс: Медбике ата-аналар мен мұғалімдерге балалардың көру қабілетін қорғауға бағытталған шаралар туралы ақпарат беруі керек. Оларға балаларды экран алдында көп отырғызбау, жарықтандырудың дұрыс болуын қадағалау, көру жүктемесін азайту секілді кеңестер беру маңызды.
- Көз жаттығуларын үйрету: Балаларға күнделікті көзге арналған жаттығуларды орындауды үйрету – көру қабілетінің нашарлауының алдын алуда тиімді әдіс. Медбике осы жаттығуларды балабақшада немесе мектепте ұйымдастырып, балалардың көз денсаулығына жүйелі түрде назар аударуын қамтамасыз етеді.
- Рационды қадағалау: Медбике балалардың көз денсаулығына пайдалы тағамдарды тұтынуын қадағалауы тиіс. Көз үшін қажетті дәрумендерге бай тағамдарды балалар рационына қосу арқылы көру қабілетін сақтауға болады. Мұндай тағамдарға сәбіз, шпинат, көкжидек, балық және жұмыртқа кіреді.
- Көру ережелерін үйрету: Балаларды дұрыс отыруға, оқу материалдарын көзден алыс ұстауға, экран алдында ұзақ уақыт отырмауға үйрету де медбикенің маңызды міндеттерінің бірі. Ол балаларға жарықтандырудың көзге зиян тигізбеуін түсіндіріп, дұрыс жұмыс орнын ұйымдастыруға көмектеседі.
Мектептер мен балабақшаларда алдын алу шаралары
Медбикелер балалардың көру қабілетін сақтауға бағытталған шараларды мектептер мен балабақшаларда ұйымдастыра алады:
- Тұрақты көру тесттері: Әр оқу жылының басында және аяғында балаларды тексеру арқылы көру қабілетінің өзгерісін бақылау.
- Оқушылардың отырғызылуын қадағалау: Көру қабілетінің төмендеуіне байланысты балаларды сыныпта дұрыс отырғызу.
- Сыныптарда және ойын бөлмелерінде жарықтандыруды қадағалау: Жарықтың жеткілікті деңгейін қамтамасыз ету.
- Сабақ арасында көзге демалыс беру: Көзге түсетін жүктемені азайту мақсатында көз жаттығуларын жүйелі түрде өткізу.
Қорытынды
Балалардың көру қабілетін сақтауда медбикенің рөлі орасан зор. Ол балаларды ерте кезеңде тексеру, ата-аналар мен педагогтарды ақпараттандыру, көзді қорғауға бағытталған шараларды ұйымдастыру арқылы көру қабілетінің нашарлауын болдырмауға ықпал ете алады. Медициналық қызметкерлердің жүйелі профилактикалық жұмыстарының арқасында көптеген балалар өздерінің көру қабілетін ұзақ жылдар бойы сақтай алады.
Медбикелердің білім мен тәжірибесін тиімді пайдалану – балалардың денсаулығын сақтау жолындағы маңызды қадамдардың бірі.